Gluten: sinds een paar jaar gaat het hier vaak over. Vooral over de glutenallergie. Maar wat houdt een glutenallergie eigenlijk in? En bestaat deze wel? In deze blog lees je wat gluten precies zijn, want het betekent om hier niet goed tegen te kunnen en hoeveel mensen nu echt allergisch zijn. Lees over:
- Dat een glutenallergie geen allergie maar een intolerantie is
- Wat gluten precies zijn
- Welke producten je beter kunt vermijden
- Glutenvrije alternatieven
- Hoeveel mensen een glutenallergie hebben
- De symptomen van een glutenallergie
- Coeliakie (een extreme vorm)
- Hoe je kunt testen op een glutenallergie
- Het belang van een gezond dieet
Glutenallergie is eigenlijk een intolerantie
Glutenallergie wordt vaak als term genoemd als gluten niet goed worden verdragen. Echter benadrukken we dat het hier eigenlijk niet om een allergie gaat. Een glutenallergie wordt dan ook wel glutenintolerantie genoemd. Glutenintolerantie komt redelijk vaak voor. Een ernstige vorm van gluten intolerantie is coeliakie, een auto-immuunziekte. Daarnaast spreken we van glutensensitiviteit, een mildere vorm van glutenintolerantie. Dit is echter een aandoening waarbij gelijksoortige symptomen worden ervaren.
Wist je dat niet alleen darmproblemen, maar ook mentale gezondheidsklachten kunnen voorkomen bij een glutenallergie (intolerantie)? Denk hierbij bijvoorbeeld aan prikkelbaarheid en concentratieproblemen. In dit artikel kom je meer te weten over gluten. Voor het gemak gebruiken we meestal de term “glutenallergie” omdat dit nu eenmaal de meest gebruikte term in de volksmond is. Wat zijn gluten? Waar zitten gluten in? Welke glutenvrije alternatieven zijn er? Kortom, als je de verschillende klachten herkent, zou je er baat bij kunnen hebben om (vaker) voor glutenvrije voeding te kiezen.
Wat zijn gluten?
Gluten behoren tot eiwitten die we vinden in de graansoorten tarwe, rogge en gerst. Gluten geven brood vaak een fijne structuur en een lekkere ‘bite’. Tarwe is de meest geproduceerde graansoort. Gluten bevat twee eiwitten, namelijk gliadine en glutenine. Bij een gluten allergie ligt het probleem bij het eiwit gliadine. Er ontstaat een lijmachtige structuur zodra het meel met water wordt vermengd. Dit zorgt voor de elasticiteit van het meel en voor het goed kunnen rijzen van het brood. Bij een glutenallergie hebben de darmen moeite om het aminozuur van gluten af te kunnen breken.
Welke producten moet je mijden bij een glutenallergie?
Als je last hebt van een glutenallergie, is het dus goed om bepaalde producten te mijden. Gluten vind je voornamelijk in producten die gemaakt zijn van tarwemeel of tarwebloem, zoals tarwebrood, pasta en pizza. Daarnaast kunnen crackers en koekjes gluten bevatten. Wat mensen misschien vaak niet weten is dat gluten ook voorkomt in sauzen en soepen. Hier wordt het gebruikt als bindmiddel. Gluten komen niet alleen voor in tarweproducten, maar ook in producten van rogge, gerst en spelt. Spelt mag dan minder gluten bevatten, het is geen glutenvrij alternatief voor mensen met een gluten allergie.
Wat zijn goede glutenvrije alternatieven
Zijn er goede alternatieven bij een glutenallergie? Gelukkig zijn er genoeg glutenvrije meelsoorten, zoals amandelmeel, boekweitmeel, havermeel, rijstmeel en maismeel. Dit zijn dus goede ingrediënten om te gebruiken als je last hebt van een glutenallergie. Bij havermeel is het wel opletten dat deze niet is geproduceerd in een omgeving waar ook meel met gluten wordt verwerkt. Haver is van nature wel glutenvrij, maar kan namelijk besmet zijn met gluten van andere meelsoorten.
Bij een glutenallergie kies je liever voor glutenvrije haver(mout). Een glutenvrij dieet vergt misschien wat creativiteit, maar het is zeker mogelijk om lekker en gezond glutenvrij te eten. Zo kun je bijvoorbeeld als lunch kiezen voor een quinoasalade in plaats van een broodje. Het is van belang om te kiezen voor volwaardige glutenvrije alternatieven zodat er geen tekort kan ontstaan aan voedingsstoffen, zoals vitamine B en E. Daarnaast kan er een ijzertekort ontstaan. Bij kant en klare glutenvrije producten is het opletten, want deze bevatten vaak suiker, zout, vet of ongezonde toevoegingen. Kies ook eens voor glutenvrije gezonde snacks.
Hoeveel mensen hebben eigenlijk een glutenallergie?
Je kunt dus intolerant zijn voor gluten. Maar komt dit werkelijk zo vaak voor als je misschien denkt? Soms lijkt het wel alsof iedereen een glutenallergie heeft. Dat is zeker niet het geval. Veel mensen doen aan zelfdiagnose, terwijl zij eigenlijk niet eens goed weten wat gluten precies zijn en in welke voeding ze wel en niet voorkomen. De waarheid is dat hooguit een paar procent van alle mensen in ons land daadwerkelijk last heeft van gluten intolerantie. Roep dus nooit zomaar dat je een glutenallergie hebt, maar laat dit onderzoeken.
Wat zijn de symptomen van een glutenallergie?
Gluten worden door sommige mensen wel verdragen, maar steeds vaker ondervinden mensen gezondheidsklachten door gluten. Als je gevoelig bent voor gluten of een glutenallergie hebt, kun je last hebben van verschillende symptomen. Deze kunnen zowel fysiek als mentaal zijn.
De fysieke symptomen
Gluten geven onder andere problemen met de spijsvertering. Bij coeliakie kan zelfs de darmwand beschadigd raken door gluten. Veel voorkomende klachten zijn buikpijn, een opgeblazen gevoel, diarree of juist verstopping. Daarnaast kunnen gluten hoofdpijn geven en vermoeidheid. Ook komen huidproblemen voor, zoals eczeem, netelroos en psoriasis. Ook kan spierpijn een mogelijke klacht zijn. Bovendien kan er sprake zijn van gewichtsverlies of bloedarmoede door een tekort aan ijzer.
De mentale symptomen
Sommige mensen met een glutenintolerantie hebben ook last van vergeetachtigheid en stemmingswisselingen. Soms is er moeite met helder denken en het gevoel van een ‘mistig’ hoofd. Tenslotte is het zelfs mogelijk dat angstklachten en depressieve klachten worden ervaren bij een glutenallergie. Wist je dat onze darmen ook in relatie staan met ons zenuwstelsel, namelijk onze neurotransmitters? Zo is serotonine een belangrijke neurotransmitter, want het is een gelukshormoon dat depressie helpt voorkomen. Andere belangrijke neurotransmitters zijn glutamaat, en dopamine. Kortom, gluten kunnen niet alleen darmproblemen veroorzaken, maar kunnen ook weerslag hebben op ons mentale welzijn.
Wat is coeliakie?
Zoals ik eerder al schreef: als gluten niet goed worden verdragen spreken we van een glutenintolerantie of glutenallergie. Dit varieert van een milde vorm (glutensensitiviteit) tot een ernstige vorm (coeliakie).
Coeliakie komt voor bij circa 1% van de bevolking. Bij coeliakie wordt het immuunsysteem aangetast en kunnen gluten de darmwand beschadigen. Bij coeliakie dienen gluten in de voeding dan ook ten alle tijden vermeden te worden. Daarnaast zijn mensen met coeliakie vaak gevoelig voor aandoeningen aan de schildklier.
Het verschil met een normale glutenintolerantie
Bij glutensensitiviteit worden vaak eenzelfde symptomen ervaren als bij coeliakie, maar blijft de darmwand onveranderd. Bij mensen met een gevoeligheid voor gluten, is er ook vaker sprake van lactose intolerantie. Zo kunnen mensen met een glutensensitiviteit ook gebaat zijn bij een lactosevrij dieet.
Hoe kun je testen op een glutenallergie?
Door het laten uitvoeren van een glutenallergie test of glutenintolerantie test zou er meer duidelijkheid kunnen ontstaan. Echter is het vaak van belang om te zien of er verbetering optreedt bij het aanpassen van de voeding. Kortom: het dient persoonlijk ervaren te worden of de symptomen optreden na inname van gluten. En of de klachten verminderen of verdwijnen bij een glutenvrij dieet. Vraag jij je af of je misschien last hebt van een glutenallergie, neem dan contact op met je huisarts voor een test.
Een glutenvrij dieet kan jouw gezondheid helpen
Een gluten allergie heeft als gevolg dat er verschillende gezondheidsklachten kunnen ontstaan. Gluten kunnen problemen geven voor de darmen, maar ook voor onze hersenen. Zo kunnen ook vermoeidheid, angststoornissen en depressiviteit ontstaan. Dit komt doordat onze darmen in contact staan met onze neurotransmitters die zorgen voor mentale balans. Een glutenallergie zou aanleiding kunnen zijn van jouw stressklachten of burn-out klachten. In dat geval zou een glutenvrij dieet kunnen helpen om stress te verminderen. Daarnaast kan het bijdragen aan een gezonde emotionele balans. Kortom, gluten hebben invloed op onze spijsvertering maar ook op ons zenuwstelsel.
