30% van de Nederlanders heeft last van slaapproblemen.
Bron: Arboned
Het unieke Liberi Fasenplan is ontwikkeld op basis van de nieuwste inzichten en richt zich specifiek op stress en burn-out. Elke coach van Liberi is getraind en geschoold in de methode en verschillende facetten van het Fasenplan. Het Fasenplan voorziet in een evenwichtige opbouw en minimaliseert de kans op terugval na herstel. Naast de leidraad van het Fasenplan staat altijd de persoonlijke hulpvraag centraal.
“Life isn’t about waiting for the storm to pass. It’s about learning to dance in the rain.”
– Vivian Greene –
Na de kennismaking met je coach waarbij de ernst van je klachten zijn geïnventariseerd, stel je samen een op maat gemaakt programma op om te werken aan de oorzaken en gevolgen van stress. De weg naar vrijheid begint allereerst bij jezelf. Niet alles waar je last van hebt kun je echter beïnvloeden.
Franciscus van Assisi sprak ooit de woorden: “Geef me de moed om te veranderen wat ik kan veranderen, geef me de wijsheid om te accepteren wat ik niet kan veranderen en geef me het inzicht om het verschil tussen beide te zien”.
Dit betekent dat we zullen werken aan loslaten wat je niet kunt veranderen en inzicht geven waarbij je dat juist wel kan. Hierbij is het essentieel dat je accepteert dat het nodig is om iets te veranderen.
In de acceptatiefase van het Fasenplan is het van belang, dat je je bewust wordt van je energiegevers en energie lekken. Het is belangrijk om te onderkennen wat jouw rol is bij het ontstaan van deze energie lekken. Hierbij leer je om het onderscheid te maken tussen de zaken waar je wel of geen invloed op hebt. Zo zijn er vaak externe factoren die hebben bijgedragen aan jouw stressklachten. Op welke factoren daarvan kun je invloed uitoefenen en aan welke factoren besteed je tevergeefs veel energie?
In de acceptatiefase reiken we handvatten aan, die je zullen helpen bij het erkennen van je problemen en inzicht geven in de manier waarop deze problemen ontstaan of onbedoeld in stand worden gehouden. Erkenning is in deze essentieel om te kunnen herstellen en veranderen.
Het is van belang dat je zelf wilt veranderen, en dat je ook bereid bent hier hard aan te werken . Want verandering gaat niet van zelf. Immers: “if you do what you did, you get what you got”. Dus ben jij bereid om te veranderen om daarmee een grote stap naar persoonlijke vrijheid te zetten?
Het is duidelijk dat er een onevenwichtigheid bestaat in je leven, daarom heb je ook stressgerelateerde klachten. Om te kunnen bouwen is het van belang om een stevig en evenwichtig fundament te leggen. Hiervoor is het van belang dat je eerst fysiek en emotioneel herstelt voordat je met het cognitieve deel aan de slag kunt gaan. Daarvoor zijn factoren als slaap, ontspanning, ademhaling, beweging, voeding, maar ook emotionele verwerking zeer belangrijk. De uitdaging in deze fase van het Fasenplan is om in deze zaken balans te vinden, met afwisseling van inspanning en ontspanning. Samen met je coach inventariseer je waar je persoonlijke knelpunten liggen en krijg je inzicht hoe deze factoren invloed hebben op je gemoedstoestand en algeheel welbevinden. Je coach helpt je met oefeningen, concrete voorbeelden en tips en trucs om het evenwicht terug te vinden waardoor er ruimte ontstaat voor groei.
Bij een burn-out kan er sprake zijn van emotionele overbelasting. Door heftige gebeurtenissen in je leven of doordat je zoveel stress ervaart dat je “reguliere” gebeurtenissen, emotioneel niet kunt verwerken. Dan is het goed is om het spreekwoordelijke emmertje te legen. Pas wanneer mensen emotioneel weer stabiel zijn kunnen ze dingen weer in perspectief zien, goede keuzes gaan maken en aan zichzelf gaan werken.
Ontspannen is vaak makkelijker gezegd dan gedaan en helemaal in een periode van veel stress of zelfs een burn-out. Wat ontspannen extra lastig maakt is, dat bij stress je hartslag versnelt, je ademhaling sneller gaat en dat je hoofd vol kan zitten.
Ontspannen is niet niks doen en op de bank voor je uit staren, maar kan juist een activiteit zijn met een lage inspanning. Belangrijk is wel dat je plezier hebt in wat je doet en dat er geen tijdsdruk of prestatiedruk bij komt kijken.
Slapen is erg belangrijk omdat je tijdens je slaap zowel geestelijk als lichamelijk herstelt van de afgelopen dag. Slaaptekort zorgt op korte termijn voor vermoeidheid, verminderde concentratie, somberheid, prikkelbaarheid, vertraagde reactiesnelheid en weinig energie. En op lange termijn kan chronisch slaaptekort nog veel ernstigere gevolgen hebben met bijvoorbeeld een beroerte of hartfalen als gevolg.
Goed slapen gaat ook vaak minder makkelijk bij stress. Het kan dan voorkomen dat je minder snel in slaap valt of je wordt vaker wakker in de nacht. Het komt ook voor, dat je je niet fit voelt als je opstaat. Een oorzaak hiervan kan zijn dat je verhoogde hartslag en je verhoogde ademhaling, die je – doordat je in zo’n lange stressvolle periode zit – zelfs ‘s nachts in je slaap energie blijft kosten. Des te belangrijker is het dus om rustig te worden voordat je in slaap probeert te komen. Dit wordt ook wel slaaphygiëne genoemd. Enkele tips om een betere slaaphygiëne te krijgen zijn:
Vaste bed tijden, voldoende lichaamsbeweging, het vermijden van cafeïne, nicotine en alcohol, geen zoetigheid of zware maaltijd voor het slapen, blauw licht vermijden voordat je gaat slapen, maar ook een goed matras plus een goed kussen en het creëren van een eigen slaapritueel.
In een stressvolle periode gaat je ademhaling sneller en heb je eerder een borstademhaling. Als je standaard een te snelle borstademhaling hebt, krijg je allerlei lichamelijke klachten. Door de handvatten die je van je coach krijgt, leer je hoe je je ademhaling zo kunt gebruiken dat het helpt om meer rust te vinden. En hierdoor verdwijnen/ verminderen vaak al veel lichamelijke klachten.
Als je echt een burn-out hebt is het niet verstandig om je erg in te spannen. Omdat je je energiereserves hebt opgebruikt, raak je alleen nog maar meer energie kwijt, en is fanatiek sporten juist niet wat je lichaam nodig heeft. In beweging blijven met een lage intensiteit (en dan bij voorkeur in de natuur) is daarentegen juist aan te raden. Een coach kan samen met jou een manier van bewegen vinden die goed bij jou past. Dat beweging goed voor je is, is wetenschappelijk bewezen. Lichaamsbeweging helpt je bij ontspanning en je maakt door de beweging ook dopamine, endorfine en serotonine aan (ook wel gelukshormonen genoemd).
Je dagelijkse voeding is van essentieel belang. Soms ben je je er niet eens van bewust. Door je voedingspatroon met je coach te bespreken kom je erachter of je voedingspatroon een van de oorzaken is dat je je minder energiek voelt. Wat bijvoorbeeld vaak voorkomt is, dat mensen onbewust te veel koolhydraten (suikers), vetten of cafeïne-houdende producten binnen krijgen. Daarnaast kan het gebeuren dat alcohol gebruik problematisch wordt. Ook hierbij kunnen we helpen en adviseren.
Als je het begrip voeding wat ruimer neemt kun je ook denken aan dingen waarmee je jezelf kunt voeden om je beter te voelen. Een voorbeeld is het krijgen van een knuffel. Als je iemand een knuffel geeft, maak je oxytocine aan in je hersenen. Naast dat je je door oxytocine gelukkiger voelt, breekt het ook nog eens cortisol (stresshormoon) af.
Nu je geaccepteerd hebt dat je in deze situatie zit en je de juiste basis hebt gelegd om te kunnen gaan bouwen is het tijd voor activatie. Het risico bij stress is dat er sprake kan zijn van uitputting. Samen met je coach zoek je naar een passende manier om in beweging te zijn. Voor de één is dat hardlopen, voor de ander is dat rustig wandelen in de natuur.
Met het inzicht wat je krijgt over wat goed voor jou is en juist niet, komt ook de uitdaging om je grenzen aan te gaan geven. Je zult hierbij ongetwijfeld af en toe weer oude patronen en valkuilen tegenkomen. Je kunt door samen met je coach te oefenen, ervaren hoe situaties die eerder moeilijk voor je waren op een constructieve manier kunnen worden aangepakt. Samen met jou willen we in deze fase, je helpen met voelen waar je passie voor hebt.
De activatiefase is het ideale moment om de signalen van je lichaam te gaan herkennen en te gaan begrijpen. De meeste mensen kunnen goed het verschil voelen tussen heel lage- en heel hoge spanning in hun lijf. Maar bijvoorbeeld lichte spanning, is voor heel veel mensen al moeilijk waar te nemen. En velen scharen de signalen die ze in het begin (kunnen) voelen niet eens onder (beginnende) spanning. Met je coach leer je je lichaamssignalen beter herkennen. En deze signalen ook de juiste betekenis te geven.
Als je je lichaamssignalen herkent en ze de juiste betekenis weet te geven, wordt het mogelijk om adequaat je grenzen aan te geven. Zonder het op de juiste manier herkennen van je lichaamssignalen voel je niet goed dat de spanning oploopt. En dan ben je met het aangeven van je grens altijd te laat.
Zoals in elke fase van het Fasenplan kunnen je belemmerende overtuigingen naar voren komen, maar vaak zijn deze in meer of mindere mate gelinkt aan het thema grenzen. Met je coach leer je deze belemmerende overtuigingen herkennen en omzetten in helpende gedachten. Grenzen aangeven is een heel breed begrip en je kan er allerlei kanten mee op. Samen met je coach kijk je waar jij het beste aan kunt werken. En bij welke manier van grenzen aangeven jij je het beste voelt.
Met je verworven inzichten en vaardigheden is het nu tijd om actief te oefenen. Dit betekent dat je het geleerde in de praktijk brengt. Je zult merken dat veel geheel of deels nieuw is. Je gaat namelijk je (oude) activiteiten met je nieuwe inzichten opnieuw oppakken.
Oefenen met je lichaamssignalen, oefenen met overtuigingen die je belemmer(d)en en oefenen met het versterken van je competenties. Deze fase is belangrijk voor het (terug)vinden van eigen drijfveren. Wat vind jij belangrijk? Waar geef jij prioriteit aan, waar gaat jouw hart sneller van kloppen en waar krijg jij energie van?
In de laatste fase van het Fasenplan mag je met je nieuwe inzichten en vaardigheden gaan ervaren hoe het is om dit in alle gebieden van je leven toe te passen. Door de coaching sessies heb je geleerd om naar je lichaam te luisteren. Je hebt inzicht in wie je bent, waar je voor staat en wat je wilt. Je bent in staat de juiste keuzes te maken voor een duurzaam gezonde energiebalans.
Je hebt nu inzicht in de persoonlijkheidskenmerken, overtuigingen en patronen die belemmerend voor je werken. De “nieuwe” manier van omgaan met stress heeft je geleerd om vroegtijdig waar te nemen dat je vervalt in “oud” gedrag en op welke manier je hier mee om kunt gaan. Daarom blijven we je ook juist in deze fase begeleiden, om ervoor te zorgen dat je niet terugvalt. Je leert wat je in de toekomst kunt doen om terugval te voorkomen.
In deze fase werk je uit: wat te doen als ik het gevoel heb dat het weer misgaat? Het gene dat je leert is geen kunstje dat je altijd op dezelfde manier kunt toepassen, het vergt je aandacht en blijven voelen wat je nodig hebt. De momenten dat je spanning weer stijgt, ben je namelijk eerder geneigd om in oude patronen te vervallen.
In de laatste fase ga je weer stapsgewijs aan het werk en ga je in de praktijk met de geleerde lessen aan de slag. Door wat je in de tussentijd hebt geleerd, kun je beter naar je lichaam luisteren, beter je grenzen aangeven, zorgen voor een goede energiebalans in je leven. Dit lukt allemaal, omdat je hier de afgelopen tijd de hoogste prioriteit aan hebt gegeven. Deze inzichten dienen nog geïntegreerd te worden in je dagelijks leven als je weer actiever wordt. Als je alles weer hebt opgepakt wat je op wil pakken, zul je dit op een meer bewuste manier doen dan voorheen. Bijvoorbeeld bewuster zijn van wat je lijf je aangeeft. Je wilt niet “de oude worden”, anders gebeurt je immers hetzelfde weer. Gun jezelf de ruimte om nieuwe ervaringen op te doen.
Met het afronden van de 4 fasen heb je hard gewerkt aan het versterken van je autonomie over je eigen leven waardoor je inzicht hebt gekregen dat vrijheid een keuze is die je zelf elke dag mag maken.
Er wordt wel eens gezegd “We leven in een vrij land”. Maar voelt iedereen zich vrij in Nederland? Of zijn er toch heel veel mensen die gebukt gaan onder alles wat ze van zichzelf of hun omgeving denken te moeten. Het is dus niet alleen onze missie om de coachees te helpen om een duurzame balans te vinden, maar ook om dichter bij hun eigen authentieke zelf te komen. Liberi.
