Alcoholgebruik en stress: Dit is waarom je alcohol beter kunt laten staan
Er zijn verschillende redenen waarom alcoholgebruik en stress een prettige combinatie kan zijn. Je valt bijvoorbeeld makkelijker in slaap en kunt beter ontspannen. Toch is alcohol en stress geen goede combinatie; zonder dat je het door hebt raakt je lichaam erdoor uitgeput. Het heeft een negatief effect op de hormoonhuishouding, op het serotonine niveau, op de slaap én het zorgt ervoor dat cortisol later pas wordt afgebroken. Alcohol is geen oplossing als je veel last hebt van stress, in dit artikel lichten we toe waarom dat zo is. En we geven tips om op een goede manier met stress om te gaan.
Alcoholgebruik en stress: werking van de lever
De lever is verantwoordelijk voor het filteren van het bloed. Het zorgt ervoor dat giftige stoffen worden afgebroken en afvalstoffen worden opgeruimd. Als je alcohol drinkt, moet dit worden afgebroken in de lever. Tegelijkertijd is de lever verantwoordelijk voor de afbraak van het stresshormoon cortisol. Dit hormoon komt vrij als er stress wordt ervaren en wordt geproduceerd door de bijnieren. Het duurt gemiddeld 2 dagen voordat de cortisol door de lever wordt afgebroken.
Omdat het lichaam alcohol ziet als een giftige stof, krijgt het voorrang bij de lever om afgebroken te worden. Hierdoor heeft de lever geen tijd om cortisol af te breken. Het gevolg daarvan is dat het stresshormoon langer in het lichaam blijft waardoor jij je gestresst kunt voelen.
Het vervelende is vooral: hoe hoger het cortisolniveau is, hoe meer spanning je ervaart waardoor je weer sneller last kunt krijgen van verschillende symptomen van stress. Ervaar je stress? Dan komt er opnieuw cortisol vrij en moet je lever weer harder werken. Het is dus een vicieuze cirkel waarbij het van groot belang is dat cortisol goed kan worden afgebroken zodat de spanning in het lichaam kan afnemen. Alcoholgebruik bij stress kan het gevoel van spanning en stress in deze dus versterken.
Alcohol, stress en de nachtrust
Alcoholgebruik zorgt ervoor dat je sneller in slaap valt. Dat is tevens een reden dat veel mensen met stress graag alcohol drinken om beter te kunnen slapen. Stress kan er namelijk voor zorgen dat je minder goed slaapt. Toch is alcohol geen oplossing; het doorslapen wordt moeilijker als je alcohol gedronken hebt, de kans is groot dat je onrustig slaapt en veel wakker wordt. Met als gevolg dat je ‘s morgens niet bent uitgerust.
Koffie kan op zo’n ochtend een redder zijn, maar tegelijkertijd kan ook dit ervoor zorgen dat je meer stress ervaart. De cafeïne in koffie zorgt er namelijk voor dat er meer cortisol wordt aangemaakt waardoor je dus weer meer stress en spanning in je lichaam hebt.
Ook in dit geval wordt duidelijk dat alcohol stress kan stimuleren. Want naast het feit dat cortisol minder snel wordt afgebroken zorgt een nacht slecht slapen er ook voor dat je gevoeliger bent voor stress. Je wordt niet uitgerust wakker waardoor je prikkelbaar en emotioneel kunt zijn. Om stress te verminderen en het lichaam volledig te laten ontspannen is een goede nachtrust erg belangrijk. Dus hoewel alcohol ervoor kan zorgen dat je sneller in slaap valt heeft het een negatief effect op de rest van de nachtrust en kun je alcohol beter vermijden.
Het kost het lichaam veel energie
Als je last hebt van stress, overspannen bent of zelfs een burn-out hebt kan alcohol beter worden vermeden. De afbraak van alcohol kost het lichaam veel energie en die energie is er simpelweg niet. Het lichaam heeft namelijk alle energie nodig om te herstellen.
Alcoholgebruik bij stress voelt misschien wel fijn: het kan zorgen voor ontspanning, je kunt soms moeilijke dingen even vergeten en je voelt je weer wat lichter. Maar tegelijkertijd worden er veel gevoelens onderdrukt. Je voelt niet wat er werkelijk allemaal speelt en waar je aan kunt werken. Die fijne gevoelens zijn ook maar van korte duur; nadat alcohol is uitgewerkt kan je je ook nog beroerd gaan voelen. Omdat het zo prettig kan zijn om bij stress alcohol te drinken kan de behoefte daarnaar ook toenemen.
Als je afhankelijk wordt van alcoholgebruik bij stress is er sprake van alcoholisme. De uitdaging is om een andere manier te vinden om stress te reguleren. Om zowel het alcoholgebruik en stress beide te verminderen.
Overige gevolgen alcoholgebruik en stress
Alcoholgebruik en stress is een onwenselijke combinatie. Naast het feit dat alcohol ervoor zorgt dat cortisol langer in het lichaam blijft en het een negatief effect heeft op de nachtrust zijn er nog verschillende redenen om alcoholgebruik bij stress te verminderen.
Hormoonhuishouding
Als je chronische stress of een burn-out hebt is de hormoonhuishouding ontregeld. Het lichaam maakt in een stresssituatie continu adrenaline, noradrenaline en cortisol aan (met mogelijk bijnieruitputting als gevolg). Ook het gebruik van alcohol heeft invloed op de hormoonhuishouding. Dus hoewel het al ontregeld is, zorgt alcohol ervoor dat er nog meer schommelingen ontstaan.
Afbraak serotonine
Alcohol zorgt ervoor dat serotonine wordt afgebroken, en dat is een kwalijke zaak. Serotonine is een neurotransmitter en regelt onder andere de eetlust, slaap, lichaamstemperatuur en je stemming. Het wordt (net zoals endorfine) ook wel het gelukshormoon genoemd. Je kunt je dus voorstellen dat de afbraak van deze neurotransmitter niet gunstig is als je al veel last hebt van stress.
Het is een uitvlucht
Alcoholgebruik bij stress is vaak een uitvlucht om even uit de realiteit te stappen, te kunnen ontspannen en gevoelens op de achtergrond te zetten. Misschien voelt dit even prettig aan, maar het echte probleem wordt daardoor vermeden waardoor stress uiteindelijk niet minder zal worden.
Alcoholgebruik bij stress verminderen
- Achterhaal de reden waarom je neigt naar alcohol: bij welk gevoel, welke situatie of emotie heb je behoefte aan alcohol? Als je dit weet, weet je indirect ook meteen waar je aan mag werken zodat dat gevoel, de situatie of de emotie geen trigger meer vormt.
- Vergroot je zelfvertrouwen: Het kan zijn dat je behoefte hebt aan alcohol omdat je je dan zelfverzekerder voelt of makkelijker praat. Als je gaat werken aan je zelfvertrouwen heb je geen alcohol meer nodig om je zelfverzekerd te voelen.
- Besef wat alcohol voor invloed heeft op stress: Als je weet wat voor effect alcohol heeft bij stress, kan het makkelijker zijn om een verstandige keuze te maken. Je weet nu immers wat voor schade het kan aanrichten en dat het stress juist in stand kan houden. Dat is waarschijnlijk niet wat je wilt.
- Haal het niet in huis: Om de verleiding naar alcohol zo klein mogelijk te maken, is het verstandig om het ook niet in huis te halen. Op deze manier wordt het minder makkelijk om te kiezen voor een alcoholische drank.
- Stel jezelf een limiet: Als je niet volledig kunt of wilt stoppen met alcohol kun je voor jezelf een limiet stellen. Bijvoorbeeld alleen 1 à 2 glazen in het weekend.
- Leg geld apart voor een beloning: Spaar het geld wat je normaliter uitgeeft aan alcohol op en koop hier een beloning van voor jezelf. Dit kan erg motiverend werken.
GratisBurn-out testOnze gratis burn-out test geeft je in 50 vragen antwoord hoe het nu daadwerkelijk is gesteld met jouw stressniveau.
Alcoholgebruik en stress: pak de oorzaak aan
Het beste is om tijdens periodes van stress of in een burn-out geen alcohol te drinken om het lichaam rust te gunnen en emoties te kunnen voelen en verwerken. Als dit te moeilijk is, is het advies om het gebruik van alcohol in ieder geval te minderen. Vraag je ook af: waaróm gebruik je precies alcohol? Holistische therapie kan helpen om dit inzicht te verkrijgen.
Om stress permanent te verminderen kan het helpend zijn om met iemand in gesprek te gaan, bijvoorbeeld met een coach. Er kan dan gekeken worden naar welke factoren de meeste stress veroorzaken en hoe dit kan worden aangepakt. Tijdens de coachingssessies in de buitenlucht leer je hoe je kunt omgaan met stress en je krijgt meer inzicht in je eigen doen en laten. Het is helpend om diepgewortelde pijn en emoties te (h)erkennen en los te laten. Hierdoor zal uiteindelijk ook de behoefte aan alcohol afnemen omdat je in het dagelijkse leven meer ontspanning en rust ervaart zonder hier een hulpmiddel voor nodig te hebben.
1 reactie
Ik ben blij met dit artikel. Ik loop al n jaar met stress doordat ik heel pijnlijk loop endaardoor veel alleen ben en nergens zomaar bv kan gaan wandelen enz. Ik ben de laatste tijd veel meer wijn gaan drinken waardoor ik nog veel meer stress heb.