Slecht slapen bij stress komt vaak voor; je blijft maar nadenken over taken die nog moeten worden uitgevoerd. Over gesprekken die gevoerd moeten worden, of over die toets die je morgen hebt. Soms is het stress om iets kleins, iets tijdelijks. Maar het kan ook gaan om langdurige stress. Of stress nou lang of kort duurt: vrijwel altijd heeft het gevolgen voor de nachtrust. Het houdt je letterlijk wakker.
Stress op zich is niet verkeerd; we hebben dit soms zelfs nodig om beter te kunnen presteren. Lichte mate van stress zorgt ervoor dat we meer alert zijn en efficiënter reageren. Echter is langdurige stress minder goed voor je. Het kan nare gevolgen hebben voor de gezondheid als je continu stress ervaart. Ook voor de nachtrust heeft dit in de meeste gevallen vervelende gevolgen.
Slecht slapen bij stress: piekeren in de nacht
Stress kan ervoor zorgen dat je nachten een stuk korter worden. Zo kun je vaker met open ogen naar het plafond liggen te staren omdat je niet kunt slapen. Wanneer je veel stress ervaart, bijvoorbeeld op het werk, in je relatie of door een onverwachte situatie kan het zijn dat je hier ‘s nachts wanneer je in bed ligt over na gaat denken – oftewel: je gaat piekeren.
Juist wanneer je compleet tot rust komt, geen prikkels meer om je heen hebt en je alles van de dag kunt laten bezinken, is er ruimte voor je hoofd om over zaken na te denken. Vaak zijn deze piekergedachten niet helpend. Dit zorgt er alleen maar voor dat je nóg meer stress ervaart. Daarnaast kan het zijn dat je je ook nog druk gaat maken om het feit dat je niet kunt slapen. Terwijl je morgenvroeg op tijd op moet om naar je werk te gaan. Hierdoor wordt het alleen maar erger; de stress neemt toe waardoor je meer wakker wordt en je hoofd lijkt over te stromen. Hoe ga je hiermee om?
Stel jezelf de vraag: Kun je er nú iets aan doen?
Als je ‘s avonds in bed ligt te piekeren over dingen die allemaal nog moeten gebeuren kan dit behoorlijk overweldigend zijn. Misschien heb je twijfels over die toets die je morgen hebt. Weet je niet zo goed hoe je het gesprek met je collega moet aangaan over dat ene voorval. Of voel je misschien stress omdat er nog meer moet gebeuren dan jij aankunt. Het liefste zou je nu nog het bed uit stappen om dingen in orde te maken, of om extra te leren maar dat heeft waarschijnlijk geen zin. Stel jezelf bij zulke overweldigende gedachten de vraag wat je er nú aan kunt doen. Vaak is het antwoord ‘niks’. Het is op dat moment dan ook de kunst om het los te laten. Juist omdat je er nu niets aan kunt veranderen.
Door jezelf deze vraag te stellen, en je te realiseren dat er nu niets is wat je kunt doen, kan het makkelijker zijn om stress te verminderen. Wat je op dat moment wél kunt doen om de situatie aangenamer te maken is proberen de stress en alle bijkomende gedachten los te laten. Hierdoor kun je ervoor zorgen dat je morgen uitgerust wakker wordt. Onderstaande tips kunnen bijdragen om de nachtrust te verbeteren wanneer je regelmatig (of langdurig) stress ervaart.
Maak een overzichtelijke planning
Door een duidelijke planning voor jezelf te maken zie je duidelijk wat er moet gebeuren en wanneer dit uitgevoerd moet worden. Hierdoor zie je minder snel dingen over het hoofd en voorkom je dat je met meerdere dingen tegelijk bezig bent.
Je kunt je werkdagen in je planning zetten, maar ook zaken als wat je ‘s avonds gaat eten, welke huishoudelijke taken je per dag wilt doen en wat je als ontspanning gaat doen. Zoals sporten, het uitvoeren van een hobby of gewoon een uurtje niks. Door zowel je werk als je privé zaken duidelijk te verwerken in een planning zie je in één oogopslag wat er moet gebeuren.
Zie je dat er eigenlijk te veel dingen gepland staan in een week? Zorg dan dat je prioriteiten gaat stellen zodat het voor jou behapbaar blijft en daardoor de stress beperkt wordt.
Beweeg en sport voldoende
Lichamelijke beweging helpt je om stress af te voeren. Door in de avond te gaan sporten kun je alle stress van je werkdag eraf bewegen. Hierdoor maak je endorfine aan waardoor je je gelukkiger voelt én de kans is groot dat je een stuk beter zult slapen na zo’n lekkere work-out. Wanneer je vaak stress ervaart is sport een goede uitlaatklep. Door stress ga je veel ‘in je hoofd’ zitten – wat inhoudt dat je (te) veel gaat nadenken. Door te bewegen zak je letterlijk terug in je lichaam en kun je je even focussen op wat anders waardoor je niet meer continu in gedachten bent.
Zorg voor een vast slaapritme
Heb je geen vaste tijd om naar bed te gaan? Dit kan ervoor zorgen dat je moeilijker in slaap komt. Als je daarbij ook nog stress ervaart en veel nadenkt is de kans groot dat je niet kunt slapen. Het is gunstig om vaste tijden te bepalen wanneer je naar bed gaat zodat je 1) ongeveer altijd dezelfde hoeveelheid uren kunt slapen en 2) sneller in slaap zult vallen omdat je lichaam gewend is aan het ritme.
Onderstaande tips zijn ondersteunend bij een goede nachtrust:
- Zet je telefoon een paar uur voordat je naar bed gaat uit zodat je minder prikkels binnen krijgt
- Lees ‘s avonds vaker een boek in plaats van dat je televisie gaat kijken
- Drink ‘s avonds geen cafeïne houdende dranken meer (koffie, bepaalde soorten thee, cola). Houdt ook dranken met suiker op afstand. Het beste kun je een kop kruidenthee drinken of water.
- Ga sporten in de avond zodat je lichamelijk moe wordt en lekker kunt slapen
- En om er ‘s morgens beter uit te kunnen komen: Probeer direct op te staan zodra de wekker gaat. Je zult merken dat je minder vermoeid je bed uit stapt dan wanneer je nog een paar keer snoozed.
GratisBurn-out testOnze gratis burn-out test geeft je in 50 vragen antwoord hoe het nu daadwerkelijk is gesteld met jouw stressniveau.
Slecht slapen bij stress, het komt vaak voor
Slecht slapen bij stress komt veel voor. Het is daarom belangrijk om niet alleen manieren te bedenken om beter te slapen, maar om ook de oorzaak aan te pakken. Zeker als het gaat om langdurige stress. Zodra je weet waar je voornamelijk stress door krijgt, kun je gaan kijken hoe je dit stuk anders kunt aanpakken of vormgeven zodat het minder energie kost. Misschien is de beste keuze wel om iets helemaal te schrappen uit je planning.
Door de oorzaak van stress aan te pakken en bovenstaande tips te gebruiken om slecht slapen bij stress te verminderen zul je uiteindelijk weer kunnen doorslapen. Zonder dat je hoofd overstroomd met gedachten, moeilijkheden of dingen die nog moeten gebeuren.
