085 - 5363606 - Persoonlijke verhalen van Reinoud
- Het vinden van jouw eigen unieke weg
- Maandelijks in de mail
Autonoom zijn of kunnen functioneren: wat betekent dit precies? En, net zo belangrijk, wat betekent het wanneer je dit niet (meer) kunt? Hoe kun je weer autonoom worden? Je autonomie is belangrijk. Je wilt niet afhankelijk zijn van anderen bij het sturen van je leven. Je wilt zelf de controle hebben en je leven invullen zoals jij dat wilt, zonder van anderen afhankelijk te zijn. Natuurlijk heb ook jij af en toe behoefte aan hulp. Dat is menselijk. Maar als het goed is, functioneer je autonoom. In deze blog kun je lezen wat dit betekent en wat er kan gebeuren wanneer je autonomie in het geding komt. We behandelen de volgende onderwerpen:
Autonoom zijn betekent dat je in staat bent om onafhankelijk beslissingen te nemen en acties uit te voeren zonder afhankelijk te zijn van anderen. Dit houdt in dat je in staat bent om je eigen leven te bepalen en te controleren, zonder dat anderen je vertellen wat je moet doen of hoe je moet handelen. Een persoon die autonoom is, is in staat om zijn of haar eigen behoeften, verlangens en doelen te identificeren en na te streven, zonder afhankelijk te zijn van de goedkeuring of input van anderen. Dat is natuurlijk totaal iets anders dan “lekker doen wat je zelf wilt”. Het is natuurlijk niet de bedoeling dat jouw autonomie anderen schaadt en het betekent ook niet dat je altijd je zin gaat krijgen. Zie het dus in een groter geheel, in een algemene zin in jouw dagelijkse leven.
Wat is autonoom zijn in het dagelijks leven? Laten we het eenvoudig houden en het definiëren als het vermogen om zelfstandig goed te functioneren. Een vaste definitie van goed functioneren is natuurlijk lastig te geven. Ik zie goed functioneren als in staat zijn om het leven te leven dat je wilt. Zonder noemenswaardige beperkingen, problemen en ongezonde stress. Je kunt je dagelijkse taken zonder problemen goed uitvoeren. Een uitdaging of tegenslag kun je verwerken en oplossen. Je leeft op je eigen manier gelukkig en zelfstandig. Dat betekent natuurlijk niet dat je geen anderen om je heen hebt, maar als de situatie er om vraagt, kun je zelf je eigen boontjes doppen. Autonoom zijn, dus.
Moeilijke periodes en problemen kunnen op elk moment in het leven optreden. Toch zijn er momenten waarop het vaker voorkomt dat mensen in de problemen komen. Voor het eerst op eigen benen staan, of doorgaan met je leven na het stuklopen van een relatie, bijvoorbeeld. Je bent voor het eerst (of voor het eerst sinds lange tijd) volledig op jezelf aangewezen. Je moet autonoom functioneren en dat gaat niet altijd even goed. Voor veel mensen betekent dit het begin van een moeilijke periode in hun leven, die uiteindelijk kan leiden tot bijvoorbeeld een burn-out. Hoe kan het dat autonoom functioneren voor sommige mensen moeilijk blijft?
Mensen zijn gewoontedieren. Veel dingen die wij doen, doen wij op de automatische piloot. Dat is fijn, want dat betekent dat je er niet over na hoeft te denken. Het feit dat wij veel dingen uit gewoonte en op basis van routine kunnen doen, wordt mogelijk gemaakt door stabiele factoren in je leven. Je weet wat je hebt aan de mensen om je heen. Je weet waar je op kunt rekenen en waar je op terug kunt vallen. Er zijn weinig verrassingen en de stabiliteit in je leven geeft je houvast.
Maar wat als deze stabiliteit ineens wegvalt? Een belangrijke oorzaak waarom autonoom functioneren voor mensen soms lastig wordt, is omdat de dingen waar zij altijd op konden vertrouwen, er ineens niet meer zijn. Van het ene op het andere moment ontbreekt er iets. Dit kan aanvoelen alsof de grond onder je voeten vandaan valt. Het kan leiden tot stress, overspannen worden of erger: een burn-out, bijvoorbeeld.
In situaties waarin autonomie belangrijk wordt voor mensen die dit niet gewend zijn (of op een andere manier dan die zij gewend zijn), worden zij vaak hard geconfronteerd met hun onzekerheden, angsten of tekortkomingen. Dit maakt hen onzeker of ongelukkig en beïnvloedt hun dagelijks functioneren. Zij kunnen in een negatieve spiraal terecht komen. Zonder de juiste steun, houvast of hulp kunnen problemen ontstaan. Er zijn veel situaties denkbaar waarin mensen moeite krijgen met autonoom functioneren. Denk maar eens aan de volgende voorbeelden:
Voorop gesteld: iedereen kan natuurlijk problemen krijgen wanneer steunpilaren wegvallen of situaties ineens veranderen waardoor je er alleen voor komt te staan. Toch zijn er bepaalde kwetsbare groepen aan te wijzen. Moeite om autonoom te functioneren komt relatief vaak voor bij: studenten die op zichzelf gaan wonen, mensen met een verbroken relatie, mensen die een dierbare zijn verloren en (alleenstaande) ouderen.
De studietijd is voor veel mensen een spannende periode in positieve zin. Je ontdekt wie je bent, je legt de fundering voor je latere carrière en je moet op veel gebieden ineens zelfstandig beslissingen maken. Veel studenten gaan voor het eerst op zichzelf wonen. Ineens moeten zij een huishouden runnen, rekeningen betalen en boodschappen doen. Kortom: studenten moeten in één keer autonoom zijn. Dit brengt verantwoordelijkheden met zich mee. Niet iedereen is hier klaar voor. Voor sommige jongvolwassenen die deze stap maken, blijkt autonoom functioneren nog te veel gevraagd. Ze krijgen hierdoor geen grip op hun leven en dat kan resulteren in allerlei problemen. Zo kunnen zij het gevoel krijgen achter de feiten aan te lopen en moeite hebben om alle ballen in de lucht te houden. Dat kan zorgen voor een opgejaagd gevoel.
In een relatie ben je elkaars steun. Wanneer de relatie eindigt, ervaren sommige mensen dat zij zichzelf als het ware opnieuw moeten uitvinden. Dingen die je altijd samen deed, moet je nu ineens alleen doen. Hoewel je in een relatie als persoon groeit, kan het ook zo zijn dat je minder goede eigenschappen of het gebrek aan bepaalde vaardigheden kunt maskeren. Je kunt immers vertrouwen op een ander. Als die ander er niet meer is, kun je geconfronteerd worden met je tekortkomingen. Omdat je ook nog eens last hebt van verdriet en gemis, kan dit zorgen voor angst en stress. Bijvoorbeeld de angst om onnodig fouten te maken waardoor autonomie lastig wordt.
Hetzelfde probleem, maar dan in nog ernstigere vorm, kan optreden bij mensen die een dierbare verloren hebben. Bij een verbroken relatie mis je weliswaar een steunpilaar; hij of zij is niet helemaal weg en niet per se verdwenen uit je leven. Wanneer een dierbare op wie je sterk leunt, overlijdt, gebeurt dit wel. Het gemis van deze persoon zorgt voor ontzettend veel verdriet, waardoor je moeilijk kunt loslaten. Dit maakt accepteren dat je alleen verder moet erg moeilijk. Een autonoom leven leiden is voor mensen die een dierbare zijn verloren vaak erg moeilijk. Vooral wanneer zij nog in rouw zijn.
De vorige voorbeelden hebben al aangetoond dat het door diverse omstandigheden moeilijk kan zijn om goed autonoom te functioneren. Een groep die extra kwetsbaar is, is de groep van ouderen. Ouderen staan er veel vaker alleen voor en bovendien hebben zij vaak meer dan jongere mensen behoefte aan steun en hulp. Autonoom leven wordt moeilijker naarmate je ouder wordt. Als daarbij ook nog eens steun om je heen wegvalt, of je gezondheid achteruit gaat, wordt het extra moeilijk om autonoom te blijven functioneren. Dit kan al relatief vroeg gebeuren. Denk maar aan mensen die somber worden na hun pensioen. Dit kan het begin zijn van een groter probleem.
Moeite met autonoom zijn, zorgt voor stress en maakt mensen ongelukkig. Wanneer de situatie niet verandert, liggen zaken als depressiviteit of het krijgen van een burn-out op de loer. Voor mensen die steun of aanspraak in hun omgeving missen, is dit een extra groot risico. Zij staan er dan helemaal alleen voor en kunnen het niet bolwerken. Ervaar jij dat je moeite hebt om autonoom te functioneren? Kom in actie voordat dit (grote) problemen veroorzaakt. Onze burn-out coaches kunnen je helpen om de regie over je leven te herpakken. Neem contact met ons op voor het maken van een afspraak voor een vrijblijvend kennismakingsgesprek. Met onze hulp kun je weer autonoom worden.
Doe geheel vrijblijvend de burn-out test of neem contact met ons op.
Direct contact Of bel 085 - 5363606