In deze blog ga ik het hebben over endorfine. Een stof waar waarschijnlijk bijna iedereen wel iets vanaf weet. Zo weten veel mensen dat het van invloed is op je geluk. Maar hoe werkt deze stof nu precies? En wat gebeurt er wanneer je te weinig aanmaakt (en wat zijn de oorzaken hiervan)? Je leest het hier.
Endorfine is een neurotransmitter die veel invloed heeft op de stemming, het wordt daarom ook wel het gelukshormoon genoemd. Hoewel dit stofje erg prettig is als het in balans is, kan het veel klachten geven als je er een tekort aan hebt. Het is dus belangrijk om endorfine op peil te houden zodat je van de voordelen kunt profiteren. Stress is hierbij een grote boosdoener en kan een tekort veroorzaken. In dit artikel lees je meer over endorfine, de werking ervan en hoe je zelf kunt zorgen dat het in balans blijft.
Wat is endorfine?
Endorfine is – net zoals serotonine– een neurotransmitter die ook wel het gelukshormoon genoemd wordt. Deze naam krijgt het niet voor niets: je voelt je goed en prettig als het lichaam dit stofje produceert. Daarbij zorgt deze stof ervoor dat je minder pijn ervaart als je bijvoorbeeld aan het sporten bent. Ook is het – net zoals dopamine– betrokken bij het beloningssysteem in de hersenen. Endorfine komt voornamelijk vrij bij stress, fysieke inspanning, pijn en tevredenheid.
Waar heeft het invloed op?
- Pijnverlichting (bijvoorbeeld tijdens intensief sporten maar ook als je je stoot komt dit vrij als natuurlijke reactie van het lichaam om pijn te verminderen);
- Geluksgevoel, het wordt ook wel de natuurlijke ‘feel good drug’ genoemd;
- Welbevinden;
- Verliefdheid en seks;
Gevolgen van te weinig endorfine
Wanneer je een tekort aan endorfine hebt kun je je best wel slecht gaan voelen. Niet gek ook als het gelukshormoon niet voldoende wordt aangemaakt. Je kunt last krijgen van angsten en depressieve gevoelens. Je hebt minder zin in dingen, zit niet lekker in je vel en je hebt het gevoel alsof je in een dip zit.
Daarbij zul je meer behoefte krijgen aan voeding met suikers en vetten. Dit activeert het beloningssysteem waardoor je je toch net (kortstondig) wat beter voelt. Ook impulsief gedrag, pijn in het lichaam en niet in slaap kunnen vallen zijn gevolgen van een tekort aan dit gelukshormoon.
De gevolgen van te weinig endorfine zijn op zich best goed te herkennen. Lastiger is dat de symptomen hiervan ook hele andere oorzaken kunnen hebben. Toch is het goed om te weten dat een te laag endorfine gehalte kan leiden tot somberheid. Je kunt namelijk zelf endorfine aanmaken. Door de aanmaak te stimuleren kun je jouw sombere gevoelens tegengaan. Merk je dat deze verdwijnen, dan weet je wat de oorzaak hiervan was.
Over de mogelijke oorzaken van een te ge laat endorfine gehalte en hoe je de aanmaak kunt stimuleren vertel ik je nu mee.
Wat is de oorzaak van een te laag endorfine gehalte?
Endorfine wordt aangemaakt bij beweging: als je intensief sport zorgt deze stof ervoor dat je je goed voelt en kan het zijn dat je een gevoel krijgt alsof je ‘high’ bent. Het gaat tevens pijnklachten tegen en helpt je om door te kunnen gaan. Daarbij komt het ook vrij als je voldoening haalt uit dingen. Zodra je hoge eisen aan jezelf stelt en geen voldoening meer ervaart en daarbij weinig doet aan beweging is de kans groot dat er te weinig endorfine wordt aangemaakt – met alle gevolgen van dien.
Te weinig endorfine aanmaken is anno nu een reëel risico voor mensen met bijvoorbeeld een kantoorbaan of ander zittend werk. Je beweegt de hele dag te weinig. Wanneer je dan naar huis gaat en vervolgens op de bank ploft, maakt dit de situatie niet beter. Combineert dit met te weinig daglicht, te veel ongezonde voeding en werkstress en je hebt al snel de spreekwoordelijke poppen aan het dansen.
Hoe kun je zelf endorfine aanmaken?
Endorfine komt in het lichaam vrij bij verschillende activiteiten en gevoelens, je kunt dit dus zelf stimuleren om meer van dit stofje vrij te laten komen. Hieronder enkele eenvoudige en laagdrempelige manieren om dit te doen. Het is écht zo eenvoudig.
Ga sporten
Bewegen of sporten is één van de makkelijkste manieren om het ‘feel good’ stofje aan te maken. Je kunt je hierdoor euforisch gaan voelen en pijn door intensief sporten zal na ongeveer 10 minuten afnemen door de pijnverlichtende werking. Je zult je ook na het sporten nog lange tijd goed voelen. Ga maar na: wanneer jij je niet zo lekker voelde en ging sporten, voelde jij je daarna geheid een stuk vitaler, gezonder en gelukkiger.
Lach vaker
Als je lacht wordt er iets in je lichaam getriggerd waardoor endorfine wordt aangemaakt; zelfs als het alleen maar een glimlach is. Probeer daarom vaker te lachen, bijvoorbeeld naar mensen op straat of gewoon zomaar. Ook het kijken van een lachfilm, cabaretier of iets anders waarbij je hartelijk kunt lachen heeft een positief effect op de aanmaak van endorfine.
Liefde en seks
Knuffelen, zoenen of seks hebben zorgt ervoor dat er een flinke hoeveelheid endorfine aan wordt gemaakt waardoor jij je heerlijk voelt. Het is dus niet alleen goed voor je relatie, maar ook voor je gezondheid en geluksgevoel om regelmatig intiem te zijn met je partner. Dit hoeft zeker niet altijd seks te zijn; knuffelen, zoenen, lichamelijk contact en gevoel van liefde stimuleert de aanmaak van dit gelukshormoon ook.
Pittig eten
Niet iedereen is er fan van, maar het eten van pittige gerechten helpt bij de aanmaak van endorfine. Dat komt omdat capsaïcine (het stofje in pittig eten) zorgt voor een pijnprikkel in het lichaam waardoor endorfine vrij komt. Je kunt dus meer van dit gelukshormoon aanmaken door vaker pittig eten te nuttigen. Het kan zelfs zo zijn dat je je na het eten van zulke gerechten lichtelijk euforisch voelt.
Meditatie
Mediteren heeft voor sommige een zweverig imago, toch kan het erg gunstig zijn voor de gezondheid. Zo blijkt dat ook meditatie een positief effect heeft op de aanmaak van endorfine. In dit artikel staat een “endorfine-meditatie”die gunstig kan zijn voor de aanmaak van dit stofje.
Endorfine, cortisol en stress
Stress kan een grote boosdoener zijn als het gaat om een endorfine tekort. Hoewel bovenstaande tips absoluut ondersteuning kunnen bieden, is het aanpakken van stress de eerste stap die genomen dient te worden. Als je last hebt van chronische stress of een burn-out wordt er veel cortisol aangemaakt wat een negatief effect voor het lichaam heeft en zelfs kan zorgen voor bijnieruitputting. Naast het aanpakken van stress kan sporten heel belangrijk zijn omdat endorfine de aanmaak van cortisol reguleert. Op deze manier wordt het dus op twee manieren aangepakt.
Wil je graag hulp bij het verminderen van stress en leren hoe je daar op een goede manier mee om kunt gaan? Onze coaches zijn gespecialiseerd in stress en burn-out en ondersteunen jou graag naar een stressvrij en gelukkig leven. Deze coaching vindt plaats in de buitenlucht waarbij we samen gaan wandelen, wat direct de aanmaak van endorfine weer op gang brengt.
1 reactie
Hoi, mooi verhaal. Het is toch ook zo, dat op het moment dat je te veel suiker en verrijk eten nuttigt en je te veel aan deze endorfine binnen krijgt, dat je lichaam zelf minder gaat aanmaken ?? Wat uiteindelijk weer lijd aan meer van deze producten te willen eten om weer dat gelukkige gevoel te krijgen. ??