Glutamaat: belangrijke neurotransmitter voor mentale balans
Voel je je prikkelbaar, angstig of rusteloos? Grote kans dat jouw neurotransmitters niet helemaal in balans zijn, want ze hebben veel invloed op hoe wij ons voelen. In het bijzonder de neurotransmitters glutamaat en GABA. Zij staan in nauwe verbinding met elkaar. Zo werkt glutamaat als een ‘actieve’ neurotransmitter voor het cognitieve vermogen van onze hersenen, zoals ons geheugen. GABA daarentegen is een ‘rustgevende’ neurotransmitter. Als deze balans verstoord is, kunnen we stress ervaren. In dit blogartikel vertellen we je er meer over. Want waar zit glutamaat in? Wat zijn de symptonen van teveel glutamaat en hoe kun je glutamaat verlagen? Daarnaast is onze darmflora een belangrijke speler voor ons zenuwstelsel. Oftewel, glutamaat is een onmisbare schakel voor gezonde hersenen!
Wat is glutamaat?
Glutamaat is een belangrijke neurotransmitter, want het is onmisbaar voor onze informatieverwerking. Daarnaast regelt het ons denk- en leervermogen. Elke neurotransmitter heeft zijn specifieke invloed op onze gesteldheid. Zo zorgt bijvoorbeeld serotonine voor een gelukkig gevoel. Hoe werken neurotransmitters? Via neurotransmitters communiceren onze zenuwcellen (neuronen) met elkaar zodat onze hersenen goed kunnen functioneren. Ze worden aangemaakt uit 20 aminozuren (eiwitten). Zout van glutaminezuur is ook een aminozuur en wordt omgezet in glutamaat. Ons lichaam kan dit aminozuur ook zelf aanmaken.
Glutamaat uit voeding is een belangrijke energiegever dat ons brein gezond houdt, maar waar zit het in? Het is van nature aanwezig in onder andere vlees, vis, kaas, granen en aardappelen. Daarnaast wordt deze neurotransmitter aan voedingsmiddelen toegevoegd als smaakversterker, ook wel bekend als E-621.
Gevaar van glutamaat als E-621
Glutamaat wordt als E-621 of MSG (Mononatriumglutamaat) volop toegevoegd aan verschillende voedingsmiddelen, zoals chips, nootjes, soepen en vleeswaren. Het zorgt voor een intense en hartige smaak, maar ook voor een ‘gelukkig gevoel’. Maar is dat wel echt zo? Jouw hersenen worden namelijk gestimuleerd om door te eten en het geluksgevoel is van korte duur. Hier ligt dan ook het gevaar van dit additief, want het verstoort het natuurlijke verzadigingsgevoel. We krijgen namelijk geen signaal meer door van onze hersenen dat we al genoeg hebben gegeten. Bij overmatig gebruik van E-621 ligt overgewicht dan ook op de loer. Daarnaast kan dit additief gezondheidsklachten geven zoals hoofdpijn, duizeligheid en darmproblemen. Ook is gebleken dat het onze bloedsuikerspiegel en onze hormoonbalans ontregelt.
Herken je de symptonen van een verhoogd glutamaat gehalte? Vermijd deze smaakversterker dan zoveel mogelijk en kies voor pure en verse voeding. Hoewel glutamaat van nature voorkomt in onze voeding, is dus voorzichtigheid geboden bij het kunstmatig additief E-621.
Symptonen van een glutamaat disbalans
Hoewel glutamaat een belangrijke neurotransmitter is, is het echter in een geringe hoeveelheid in ons lichaam aanwezig. Hierdoor kan een verhoogd glutamaat gehalte leiden tot overprikkeling van de zenuwen. Dit kan neurologische problemen geven, zoals hyperactiviteit, rusteloosheid en slapeloosheid. Daarnaast komen prikkelbaarheid, concentratieverlies en angststoornissen veelvuldig voor. Het lichaam bevindt zich dan ook in een stress modus.
De rol van onze darmflora
Wist je dat niet alleen neurotransmitters, maar ook je darmflora bepaalt hoe we ons voelen? Als de darmflora niet optimaal is, kunnen neurotransmitters moeilijker worden aangemaakt. Sombere gevoelens blijken dus niet alleen in de hersenen te ontstaan, maar ook in de darmflora. Via onze darmflora worden signalen afgegeven aan onze hersenen. Heb je last van darmproblemen, zoals constipatie of diarree, dan kan dit leiden tot een tekort aan neurotransmitters.
Glutamaat en GABA hebben elkaar nodig
Glutamaat functioneert niet optimaal op zichzelf, maar heeft GABA nodig voor mentale balans. Zo heeft glutamaat een stimulerende werking op de hersenen en werkt GABA juist ontspannend. Bij een teveel aan glutamaat zal GABA deze als vanzelf verlagen om stress te voorkomen. We kunnen dan ook tegelijkertijd spreken van een GABA tekort.
Waardevol om te vermelden is dat vitamine B6 van groot belang is voor een goede balans tussen deze twee neurotransmitters. Als het vitamine B6 gehalte (bio-actieve vorm) niet op orde is, kan het glutamaat gehalte gemakkelijk stijgen. Voldoende inname van B vitaminen, vitamine C en omega-3 vetzuren is essentieel voor de aanmaak van glutamaat. Daarnaast zijn mineralen, zoals magnesium, kalium, calcium, ijzer en zink belangrijk. Waardevol Tenslotte zorg je ook voor een stabiele bloedsuikerspiegel en een goede schildklierwerking. Zo kan dit bijzondere duo (en uiteindelijk ook jij) goed functioneren.
Balans tussen glutamaat en GABA herstellen
Om een goede balans te behouden tussen de twee neurotransmitters, is het van belang om te kijken naar je gehele levensstijl. Kies je al voor goede voeding? En hoe staat het met afwisseling tussen jouw actieve en ontspannende activiteiten?
- Verminder stress zoveel mogelijk. Stress heeft misschien wel de meeste weerslag op de wisselwerking tussen deze twee neurotransmitters.
- Slaap voldoende. Prikkelbaarheid en concentratieverlies door een ongezond slaappatroon is ook te herleiden naar een hoog glutamaat gehalte.
- Eet gezond. Kies pure voeding voor neurotransmitters, zoals eieren, avocado, noten, zaden, vlees of vis, groene groenten, volkoren granen, peulvruchten en bananen. Vermijd zoveel mogelijk het gebruik van het additief E-621.
- Houd de darmflora gezond. Dit doe je met probiotica en gefermenteerde voedingsmiddelen, zoals kefir en kombucha. Glutamaat en GABA hebben een gezonde darmflora nodig om goed te kunnen functioneren.
- Ademhalingsoefeningen zullen ons zenuwstelstel helpen te voorzien van genoeg zuurstof. Dit geeft je meer rust en zal GABA laten toenemen.
- Dagelijkse lichaamsbeweging laat alle neurotransmitters in ons lichaam goed hun werk doen voor een gezond zenuwstelsel (en een gezond lichaam).
- Voldoende zonlicht zal in zijn geheel bijdragen aan goed werkende neurotransmitters en gezonde hersenen. Wie wordt er niet blij van de zon?
GratisBurn-out testOnze gratis burn-out test geeft je in 50 vragen antwoord hoe het nu daadwerkelijk is gesteld met jouw stressniveau.
Conclusie
In deze bijzondere tijd is het niet gek dat we ons vaker somber of rusteloos voelen. Of misschien heb je moeite met concentreren en ervaar je stress. Het kan te wijten zijn aan een disbalans in het zenuwstelsel, maar ook aan een disbalans in de darmflora. Gelukkig kunnen neurotransmitters jouw zenuwcellen zo aansturen dat je je weer blij en ontspannen zult voelen. Glutamaat is hierbij onze onmisbare energiegever, maar zal op tijd worden geremd door GABA om stress te voorkomen. Met een gezonde levensstijl help je ze daarbij. Samen staan ze voor de essentie van een gezond leefpatroon waar ruimte is voor zowel inspanning als ontspanning!
6 reacties
Als RLS-patiënt mis ik in dit verhaal (over glutamaat) de rol in het geheel van een tekort aan dopamine, een tekort aan ferritine in de hersenen, en de rol van glutamaat in dit geheel.
RLS is, in ernstige vorm, een grote bedreiging voor het welbevinden en een goede balans tussen slapen en actieve dagbesteding.
Als RLS-patiënt merk je hoe broodnodig een goede balans is – en ik vraag me af of u weet hoe je die goede balans kunt bereiken – hetgeen voor RLS-lijders een chronisch probleem is.
Beste Jos,
Restless legs kan zeker een grote bedreiging voor het welbevinden van een mens zijn.
Wij hebben in een ander artikel op onze website met als titel rusteloze benen de nodige adviezen over hoe je hier mee om kunt gaan.
Hopelijk heb je wat aan deze tips.
Volgens mij moet het een bepaalde vorm van vitamine B6 zijn, klopt dat? Anders kan het neurologische schade aanrichten. Is het een idee om dat in het artikel op te nemen?
Beste J. Schut,
Een te hoge dosering vitamine B6 kan mogelijk leiden tot klachten aan het zenuwstelsel, zoals tintelingen en gevoelloosheid. dat klopt inderdaad. Het gaat hierbij dus niet om de bepaalde vorm maar om de hoeveelheid. Het is belangrijk om nooit meer vitamine B6 in te nemen dan wordt aanbevolen op het label van het supplement. Als je na het gebruik van vitamine B-supplementen bijwerkingen opmerkt, moet je het gebruik onmiddellijk staken.
Kan je zeggen dat de dopamine en serotininine er voor zorgen dat gaba en glutamaat beter werken?
Wat is de reden dat bij alzheimer het medicijn Memantine wordt gegeven terwijl dit de productie van glutamate afremt?