Is geluk de heilige graal in dit leven? Is jouw leven geslaagd wanneer je gelukkig bent? Daar ga ik in dit artikel op in. Maar één ding is zeker: een heel groot deel van wat je dagelijks doet, is erop gericht meer geluk te ervaren. Want waarom zou je anders gaan daten, gezond eten, sporten, naar de film gaan, schilderen en mediteren?
Met dit stuk wil ik je vooral inspireren om na te gaan waar het in jouw leven werkelijk om draait. Waar is het jou allemaal om te doen? Wat is jouw definitie van geluk? In deze blog lees je over:
- De definitie van geluk volgens de positieve psychologie
- Welke tips de positieve psychologie meegeeft
- Geluk bezien vanuit spiritualiteit
- Is het hetzelfde als zingeving?
- Een praktische kijk op geluk
- Valkuilen die je geluk kunnen ondermijnen
Wat is geluk volgens de positieve psychologie?
De positieve psychologie heeft middels wetenschappelijke studies aangetoond dat geluk belangrijk is. Het goede gevoel beschermt ons tegen burn-out en depressie, als een soort veerkrachtig en weerbaar afweermechanisme. Maar wat is de definitie van geluk nu precies volgens de positieve psychologie?
In de positieve psychologie wordt voor geluk vaker het woord welbevinden gebruikt. Ze bedoelen met geluk niet het vluchtige lekkere gevoel wat je ervaart wanneer iets leuks gebeurt. Geluk in de zin van welbevinden is iets dat duurzaam is. Het komt voort uit onder andere:
- Het hebben van sociale contacten
- Autonomie (vrij zijn)
- Betekenis (zingeving, een betekenisvol leven leiden)
Het verschil: geluk op korte termijn versus geluk op lange termijn
Korte termijn welbevinden lijkt op geluk zoals wij dat woord vaak gebruiken. Lange termijn welbevinden gaat meer over zingeving en persoonlijke groei. Dan hebben we het over ‘tevredenheid‘. Deze twee vormen van geluk bepalen tezamen of jij je gelukkig voelt.
Welke tips voor meer geluk geeft de positieve psychologie?
De gerenommeerde onderzoeker Dan Gilbert toonde aan dat externe gebeurtenissen, zoals het winnen van de loterij, ons geluk slechts tijdelijk verhogen of verlagen. Slechts extreme omstandigheden, zoals hongersnood, zijn blijvend van invloed op ons geluk. Dat voelt misschien erg onwaar? Toch blijken zelfs mensen die de loterij winnen, naar een warm land verhuizen, of een dwarslaesie krijgen, terug te keren naar hun (genetisch) basisniveau van geluk. We wennen aan al die situaties.
De enige manier om je blijvend gelukkiger te voelen, is door anders naar je wereld te kijken. Kijk met meer dankbaarheid naar wat je dagelijks meemaakt. Besef daarnaast dat stress, angst en depressie bij het leven horen. Accepteer dit en blijf je wereld beschouwen vanuit – door de ogen van – liefde, dankbaarheid en hoop. Wanneer we dit blijven voelen, beschermt dat ons tegen veel piekeren, burn-out en depressie.
Geluk bezien vanuit spiritualiteit
Vanuit de spiritualiteit, bijvoorbeeld de boeddhistische visie, gaat het vinden van geluk over het ontdekken wie je werkelijk bent. Dat wil zeggen het overstijgen van je kleine ik, en het ontdekken dat jij bewustzijn bent. Dat je je lichaam, emoties en gedachtes, maar ook de omgeving, allemaal kan ervaren omdat je bewustzijn bent. In het bewustzijn speelt alles zich af. Geluk is dan het omarmen van alles wat tijdelijk is, zonder je ermee te identificeren.
Geluk, zingeving of iets anders?
Zijn er ook alternatieven voor geluk? Veel mensen denken van wel. Zo is er bijvoorbeeld zingeving, waar ik hierboven al kort op inging. Zingeving is een verhouding tot de wereld waarin je die wereld als betekenisvol ervaart. Je ziet bijvoorbeeld de waardevolheid, verbondenheid of schoonheid in de wereld. Of je ervaart dat jij een bijdrage levert aan deze planeet. We krijgen vooral zin door het te geven.
Iets kan betekenisvol zijn en ons toch niet direct gelukkig maken. Denk aan het opvoeden van een kind, of vrijwilligerswerk doen in een derdewereldland. Er is overlap tussen zingeving en geluk, maar ze zijn niet hetzelfde. En wanneer we ons alleen op geluk richten, kunnen we ons leeg gaan voelen. Zingeving leidt echter bijna wel altijd tot geluk. Zonder zingeving ervaren mensen ook geen geluk: ze gaan hand in hand.
Ook is er het begrip ‘tevredenheid’. Tevredenheid is iets wat je altijd bij je kunt dragen, ook wanneer je omstandigheden zeer zwaar zijn. Je kunt je tevreden voelen over wie je bent, en welk leven je probeert te leiden, ongeacht je omstandigheden. In die zin is het een mooi antwoord op geluk, wat toch een emotie is die pieken en dalen vertoont.
Een praktische kijk op geluk
We hebben tot nu toe geleerd dat geluk vooral een intern proces is. Kun je naar de wereld kijken met ogen van dankbaarheid? Kun je houden van de mensen om je heen en proberen ze te helpen? Zijn er mensen in jouw leven bij wie je jezelf durft te zijn? Kun je tevreden zijn met wat je hebt en wat je niet hebt? Besteed je genoeg aandacht aan wat jou vervulling geeft, en geef je ook iets aan de wereld?
Negatieve gevoelens horen bij het leven en zijn geen teken dat jij geen geluk kunt ervaren. Sta jezelf dus allereerst toe om mens te zijn. Weet vervolgens dat iedereen van binnen vrij kan zijn en daarin kan groeien. Kun je vandaag eens op zoek gaan naar dingen die jij mooi vindt? Dingen waar je dankbaar voor bent? Koester ze. Kun je iets liefs doen voor jezelf en een ander? En kun je jezelf eens afvragen: wat wil ik achterlaten op deze planeet? Al deze vragen brengen je op het spoor van werkelijk geluk.
Valkuilen die geluk kunnen ondermijnen
Ik beweer niet dat geluk maakbaar is, maar je kunt wel werken aan je interne vrijheid en de manier waarop je naar het leven kijkt. Een van de valkuilen van ons streven naar geluk is dat we onze aandacht te veel richten op maatschappelijke tendensen. In reclames en bij populaire of succesvolle leeftijdsgenoten zien we wat – blijkbaar – gelukkig maakt. Je moet in een Tesla rijden, je haar moet goed zitten, je moet er aantrekkelijk uitzien, je moet een fantastische relatie hebben en barbecues organiseren. Je moet zelfverzekerd zijn, bewondering krijgen, creatief zijn, mooie kleding dragen etc. We kunnen ons achter de oren krabben en schrikken van het schrille contrast met ons eigen moeizame leven.
De valkuil is dat we onze aandacht volledig weggeven aan de buitenwereld. Maar wat voel je in je eigen lichaam. Door welke ogen kijk jij naar jouw wereld en naar jezelf? En mag je van jezelf imperfect (dus soms ook bang) zijn? Dat is normaal, want dit leven is een groot spel van tijdelijkheid!
Conclusie
Laten we vooral niet te veel nadenken over het woord ‘geluk’, en de vraag of je gelukkig bent of niet. Belangrijker is het verschuiven van de aandacht van ‘buiten’ naar ‘binnen’. Voel wat voor jou belangrijk is en wat jou vervult. Ga daar meer van doen en kijk door andere ogen naar de wereld. Onderzoek hoe je dat wat jij ervaart, kunt delen met de mensen om je heen, van de persoon achter de kassa tot je vader en moeder. Uiteindelijk kun je gaan ervaren dat geluk helemaal geen punt in de toekomst is. Geluk is altijd bij je.
