Het hebben van rusteloze benen is erg vervelend. Je hebt dan last van een onbedwingbare onrust in je benen, vooral ’s nachts. Er is het gevoel dat je ‘moet’ bewegen om de tintelingen of vervelende sensaties kwijt te raken. Meteen een geruststelling: hoewel het vervelend is, kunnen de klachten verder geen kwaad. Toch begrijp ik heel goed dat je er graag vanaf wilt. Wat veroorzaakt rusteloze benen nu precies en hoe kom je er vanaf?
Rusteloze benen is een veel voorkomend probleem. Vele tienduizenden mensen in Nederland hebben last van rusteloze benen (misschien meer), en dan voornamelijk oudere mensen en vrouwen. Dat dit een probleem is waar veel mensen mee kampen, blijkt ook wel uit het feit dat alleen al in Nederland gemiddeld 8.000 keer per maand naar dit onderwerp wordt gezocht in de zoekmachine.
Hieronder ga ik dieper in op wat het is, waar het door komt, en wat je kunt doen om je klachten te verminderen.
De naam zegt het al: wanneer je last hebt van rusteloze benen, dan zijn je benen ‘rusteloos’. Maar wat betekent dat? Met rusteloos bedoelen we bijvoorbeeld:
Deze rusteloosheid voel je voornamelijk ’s nachts; en dan specifiek vlak voor het inslapen. Ook wanneer je lang zit, bijvoorbeeld in het vliegtuig of de bioscoop, kun je last krijgen. Wanneer je dan wat gaat bewegen, dan verdwijnt het gevoel. Maar dat is natuurlijk erg onpraktisch. Wanneer je blijft liggen, kunnen je benen schokkende bewegingen maken, waardoor je slecht slaapt. Rusteloze benen zijn dan ook een vorm van een slaapstoornis. Hierdoor kun je overdag vermoeider worden en dat kan leiden tot chronische stress. Hoe dat precies werkt, leg ik in een latere alinea uit.
Een veelgebruikte Engelse term voor rusteloze benen is Restless legs syndroom (RLS). In dit blog kies ik voor de term ‘rusteloze benen’.
Er is helaas nog geen eenduidige oorzaak gevonden van rusteloze benen. We weten dat oudere mensen en vrouwen wat vaker last hebben van de onrust in de benen. Genen zouden een rol kunnen spelen, want familieleden hebben vaak óok last van rusteloze benen. Bij sommige mensen hangen de klachten samen met zwangerschap (na de zwangerschap verdwijnen de klachten vaak weer) of medicijngebruik. Dat kunnen medicijnen tegen depressieve klachten zijn, of antipsychotica. Dit kunnen we ‘secundaire RLS’ noemen – aangezien de rusteloze benen een bijwerking zijn van iets anders.
Aangezien de oorzaak niet geheel duidelijk is, kan ik hieronder bij ‘behandeling’ slechts algemene adviezen geven, die positief zijn voor je algehele gezondheid. Sommige mensen hebben hier baat bij. Er zijn namelijk mensen die merken dat hun rusteloze benen verergeren wanneer ze meer roken, alcohol en koffie drinken, te zwaar zijn en weinig bewegen.
In sommige gevallen speelt vitaminetekort een rol bij rusteloze benen. In dat geval kan het nodig zijn om voedingssupplementen te nemen. Dat is wel speculatief, aangezien de precieze oorzaak van rusteloze benen over het algemeen onbekend is. Op basis van een bloedonderzoek kun je eventuele tekorten achterhalen. Je kunt wat betreft rusteloze benen denken aan suppletie van:
De informatie baseer ik op inzichten van orthomoleculair artsen. Er is zeker niet altijd een verband tussen rusteloze benen en een vitaminetekort. Noch is dit eenvoudig te bewijzen. Toch kan het slikken van vitaminen de moeite waard zijn, aangezien de klachten er door verminderd kunnen worden. De bovengenoemde hoeveelheden zijn algemeen geïndiceerd door orthomoleculair artsen, voor jouw specifieke situatie kun je advies inwinnen bij een arts.
In de alinea ‘wat zijn rusteloze benen’ legde ik al uit dat je slechter kunt gaan slapen door rusteloze benen. Wanneer je overdag erg moe bent, maar probeert te blijven functioneren, dat maakt je lichaam stresshormonen aan om je scherp te houden. Dat is eventjes prima, maar chronische stress put je lichaam structureel uit. Het is dan ook oppassen geblazen: hoe kun jij weer beter gaan slapen?
Er zijn een aantal gedragingen die kunnen helpen bij het voorkomen van rusteloze benen. Eén daarvan is stoppen met roken. Daarnaast is het verstandig om voor het slapen gaan geen cafeïne-houdende koffie te drinken. Je kunt je voorstellen dat je lichaam hierdoor wat actiever wordt, wat tot uiting kan komen in je benen. Wat betreft alcohol is het aan te raden om maximaal eens in de zoveel dagen één glas te drinken.
Tot slot een advies die bij veel uiteenlopende klachten effectief blijkt: zorg dat je overdag genoeg beweegt. Ga elke dag een blokje om of kies voor een andere manier van bewegen waar jij van geniet:
Zorg dat je niet intensief gaat sporten voor het slapen gaan. Je maakt dan namelijk stresshormonen aan, waardoor je slechter in slaap valt, en dat wil je juist voorkomen. Tot slot wil ik wat alternatieve behandelingen noemen, waar sommige mensen baat bij hebben gehad:
Wat zou het fijn zijn als je gewoon een pilletje kon nemen om van je klachten af te zijn. In zeer ernstige gevallen worden er wel medicijnen voorgeschreven, maar die helpen niet altijd en kennen ook verschillende bijwerkingen. Het is aan de huisarts om af te wegen waar jij het meeste baat bij kunt hebben.
De huisarts zal de zogenaamde ‘dopamine-agonisten’ overwegen, waaronder ropinirol en pramipexol). In 6 op de 10 gevallen hebben deze medicijnen een positief effect, ook al is het werkingsmechanisme nog onbekend. Mogelijke bijwerkingen vinden vooral in het beginstadium plaats:
Let op: clonazepam (zie ons blog over benzodiazepinen) en hydrokinine werken niet bij rusteloze benen.
Fysieke inspanning kan helpen om rusteloze benen te voorkomen of hier vanaf te komen. Het kan echter ook de oorzaak zijn van rusteloze benen. In deze blog heb ik het tot nu toe gehad over de invloed van stress en voeding. Bewegen is altijd goed, maar het is ook mogelijk dat inspanning rusteloze benen veroorzaakt of versterkt. Een heel groot verschil met andere oorzaken is dat je vrijwel altijd het verband zal weten te leggen. Bovendien zijn rusteloze benen in dit geval vaak een tijdelijk probleem.
Je kunt hier last van krijgen na intensief sporten, maar bijvoorbeeld ook na een stedentrip. Wanneer je normaal gesproken niet heel veel beweegt en ineens de hele dag door een stad gelopen hebt, kan het zo zijn dat je ’s avonds ineens te kampen krijgt met rusteloze benen. Wanneer je wilt gaan slapen voelen je benen onrustige aan. Je hebt misschien last van pijltjes en tintelingen. Wanneer rusteloze benen door inspanning worden veroorzaakt, kun je eigenlijk niet spreken van RLS. Het is meer een vorm van fysieke (over)vermoeidheid die hierop lijkt.
Rusteloze benen hebben wel iets weg van stressklachten: ze kunnen hardnekkig zijn en blijven zo nu en dan terugkomen. Soms gaat het een week lang erg goed, maar dan ‘ineens’ kun je heel veel last krijgen. Ik kan me goed voorstellen dat het erg frustrerend is dat de precieze oorzaak onduidelijk is. Het kan hoe dan ook geen kwaad om naar je huisarts te gaan om een oorzaak op te sporen. Daarnaast is het verstandig om de adviezen uit dit blog toe te passen. Dat hoeft niet in één keer perfect, je kunt in kleine stapjes wat gezonder gaan leven.
Bij de totstandkoming van dit blog heb ik onder andere gebruik gemaakt van de informatie op Thuisarts.
Doe geheel vrijblijvend de burn-out test of neem contact met ons op.
Direct contact Of bel 085 - 5363606
085 - 5363606
2 reacties
het slikken van vitamines kan nooit kwaad? is dat zo?
Beste Kees,
Je hebt gelijk, bepaalde vitamines kunnen wel kwaad als je er teveel van inneemt.
Ik heb de feedback doorgevoerd in de blog, dank je wel voor het meedenken!