Iedereen heeft wel eens last van stress; dit is normaal en daar is ook niets mis mee. Het belangrijkste is dat er tussen de momenten van stress voldoende rust en ontspanning zit zodat het lichaam weer uit de stress stand kan komen. Bij chronische stress is dit dus niet het geval, bijna continu verkeer je in een staat van stress en er is geen ruimte om dit los te laten of om te ontspannen. In dit artikel geven we je antwoord op de vraag: Wat is chronische stress? en we delen tips om hier mee om te gaan. Chronische stress is een groot probleem in de hedendaagse maatschappij. Maar hoe verschilt chronische stress precies van “normale” stress, en wat zijn de risico’s? Ik vertel je er alles over in deze blog. Lees wat het is, wat het veroorzaakt en wat je kunt doen om chronische stress te voorkomen of hiervan te herstellen. Aan bod komen de volgende onderwerpen:
Chronische stress is geen normale vorm van stress. In veel gevallen wordt er een korte periode van stress ervaren, als we iets spannend of eng vinden of als we goed moeten presteren. In die gevallen is stress gunstig en kan het zelfs zorgen voor verbeterde prestaties en meer focus.
Hoewel stress in bepaalde situaties dus erg nuttig kan zijn, is het tegelijkertijd belemmerend voor het lichaam en vraagt het veel energie. Daarom is het zo belangrijk dat het lichaam weer tot rust kan komen na zo’n moment van stress. Echter is dit bij chronisch stress niet het geval; het lichaam blijft continu in een staat van stress en er is geen ruimte om te ontspannen en herstellen. Dit heeft negatieve gevolgen voor de gezondheid. Als er stress vrij komt heeft dit invloed op de energiereserves; chronische stress kan dus uiteindelijk zorgen voor uitputting van het lichaam wat kan resulteren in een burn-out.
Ik schreef in de inleiding al dat chronische stress een groot probleem is in onze maatschappij. Exacte cijfers zijn er niet, maar schattingen van het aantal Nederlanders dat kampt met chronische stress lopen uiteen van 20% tot 30% van alle volwassenen. En dat is heftig.
Wat de oorzaak van chronische stress is, kan bij ieder persoon verschillend zijn. Denk aan hoge werkdruk, een verbroken relatie, of hoge eisen aan je schoolprestaties. Daarbij heeft het te maken met karaktereigenschappen. Inderdaad: ook jonge en jongeren/kinderen kunnen last hebben van chronische stress. Mensen die perfectionistisch zijn, een groot verantwoordingsgevoel hebben of altijd tot het uiterste gaan, lopen meer risico op chronische stress dan iemand die zich makkelijker neerlegt bij de situatie en tevreden is als het niet perfect is. Misschien ervaar jij hoge druk op het werk waardoor jij het gevoel hebt alle ballen in de lucht te moeten houden en goed te moeten presteren, terwijl je collega nergens last van heeft. Chronische stress kan ook worden veroorzaakt door een trauma. Je leest het al: er kunnen zeer veel oorzaken zijn.
Het vervelende van chronische stress is dat je in een vicieuze cirkel terecht komt. Je voelt je continu gestrest en opgejaagd waardoor je bezig wilt zijn en alsmaar doorgaat, terwijl juist rust nemen juist zo belangrijk is.
Wat is chronische stress? En wat doet dit met het lichaam? Een aantal lichamelijke symptomen kunnen zijn:
Niet alleen lichamelijk, maar ook mentaal kan chronische stress zich uiten:
Wie de bovenstaande symptomen bekijkt, zal zich direct realiseren dat dit ook normale stresssymptomen kunnen zijn. Let vooral op hoe vaak je last hebt van de symptomen. Is dit regelmatig, bijna altijd of zelfs continu? Dan is er geen sprake meer van reguliere stress, maar heb jij echt te kampen met chronische stress. En da kan gevaarlijk zijn. Het kan leiden tot een burn-out.
Op veel vlakken kan chronische stress dus een negatief effect hebben, je systeem staat continu ‘aan’, wat veel vraagt van het lichaam. Het is daarom van groot belang om op tijd in te grijpen. Echter zien veel mensen in het begin niet dat de klachten die ze ervaren voortkomen uit stress, er wordt gedacht dat het wel weer overgaat of dat wanneer de situatie verandert, ook de stress afneemt. Maar dit is helaas niet altijd het geval.
Herken jij dat je je lichamelijk minder voelt en ook psychisch meer moeite hebt met bepaalde zaken? Dan is het tijd om actie te ondernemen.
Er zijn verschillende dingen die je kunt doen als je last hebt van chronische stress. Het belangrijkste is dat je de situatie serieus neemt en in actie komt om er verandering in te brengen.
Een van de belangrijkste factoren is om om te leren gaan met stress. Als jij er namelijk op een andere manier naar kunt kijken en op reageert, heeft het ook minder effect op je. Het leren omgaan met stress kun je het beste met een coach aanpakken. Een coach kan met je meekijken naar jouw situatie en je handvatten geven om anders te reageren. Het kan prettig zijn om je verhaal te delen, om in gesprek te gaan met iemand die je begrijpt en je wil helpen. Tegelijkertijd kan het best moeilijk zijn om deze stap te zetten; zie het als een investering in jezelf. Als jij uiteindelijk leert omgaan met stress, heb je daar je leven lang profijt van!
Als je last hebt van chronische stress is het belangrijk om regelmatig rustmomenten in te plannen en echt de tijd voor jezelf te nemen zodat je kunt ontspannen. Op deze manier kan je lichaam tot rust komen en herstellen. Tegelijkertijd is dit lastig, want door stress voel je je vaak opgejaagd en heb je het gevoel bezig te moeten zijn. Als je gaat zitten of liggen om te rusten kan dit gepaard gaan met een onrustig gevoel en weerstand. Het belangrijkste is om je hierbij neer te leggen; het is de stress waardoor jij het gevoel hebt iets te moeten doen. Probeer ondanks dat, toch je rust te nemen.
Het kan helpen om iets te doen waardoor je goed kunt ontspannen en minder bezig bent met het onrustige gevoel, denk bijvoorbeeld aan het beoefenen van yoga, mindfulness of luister naar een geleide meditatie. Dit zijn manieren om wel tot rust te komen, maar niet volledig niets te doen. Je zult merken dat hoe vaker je die rust neemt (ondanks de weerstand), het steeds makkelijker wordt om deze tijd echt te nemen. Daarbij helpt dit om even los te komen van je gedachten en in je lichaam te zakken.
Chronische stress kan gepaard gaan met het gevoel van controleverlies en het overzicht kwijt raken. Het kan daarom gunstig zijn om een duidelijke en overzichtelijke planning te maken waarop je alles schrijft wat jij die week gaat doen (van werk tot huishoudelijke taken tot momenten voor jezelf). Hierdoor zie je snel en duidelijk wat je te wachten staat. Tegelijkertijd kun je sneller actie ondernemen: zie jij dat je planning eigenlijk veel te vol is? Maak dan keuzes voor jezelf door wat dingen weg te halen of aan te passen zodat het wel haalbaar is.
Sporten en bewegen kan helpen om chronische stress te verminderen. Tot rust komen is belangrijk, maar door actief te zijn heb je een uitlaatklep voor stress. Wanneer je gebukt gaat onder chronische stress, kan het een behoorlijke drempel zijn om te gaan sporten. Je voelt je waarschijnlijk leeg en vermoeid. Zet toch een stap over die drempel heen: je zult ervaren dat jij je een stuk beter zult voelen. Door te sporten komen er allerlei hormonen vrij die je een gelukkig gevoel geven en de effecten van stress verminderen.
Hopelijk weet je na het lezen van dit artikel beter hoe je met chronische stress om kunt gaan. Doe je niets aan de stress? Dan is de kans groot dat dit uiteindelijk uitloopt op een burn-out; je lichaam raakt volledig uitgeput. Je lichaam geeft middels de signalen van stress al aan je door dat het teveel is, dat het niet meer gaat. Juist door hier naar te luisteren kun je ook gericht actie ondernemen en voorkomen dat je helemaal uitgeput raakt. Wil je graag verandering, maar weet je niet goed waar je moet beginnen of hoe je dit moet aanpakken? De coaches van Liberi hebben veel ervaring met stress en burn-out klachten en kunnen jou net dat zetje in de goede richting geven. Chronische stress overwinnen hoef je niet alleen te doen.
Doe geheel vrijblijvend de burn-out test of neem contact met ons op.
Direct contact Of bel 085 - 5363606
085 - 5363606
2 reacties
Valt chronische stress fysiologisch aan te tonen?
Beste Eduard,
Een zeer goede vraag! er zijn tegenwoordig testen te koop waarbij je al je hormonen (zoals cortisol, adrenaline etc) kunt opmeten. Hierdoor krijg je een beeld van de mate van stress die op dat moment aanwezig is. Daardoor is natuurlijk nog niet duidelijk hoe chronisch deze stress is. Hiervoor is een haartest wellicht beter geschikt. Hierbij kunnen ze van de afgelopen maanden je cortisol spiegel aantonen. Dus het antwoord op je vraag is ja.