Een slaapstoornis is niet te negeren. Als er namelijk iéts is dat een grote stempel drukt op hoe jij je voelt en de dagelijkse gang van zaken, dan is dat wel een verstoring van een gezond slaapritme. Je hebt slaap hard nodig. De ene persoon meer dan de andere, maar iedereen is gebaat bij voldoende slaap. En, net zo belangrijk: kwalitatieve en ononderbroken slaap.
Wie een slaapstoornis heeft, krijgt vaak niet genoeg slaap, onvoldoende ononderbroken slaap óf te weinig van allebei. Dit kan tal van gezondheidsrisico’s met zich meebrengen.
Inhoudsopgave van deze blog over slaapstoornis
- Een slaapstoornis is meer dan gewoon slecht slapen
- Welke slaapstoornissen komen vaak voor?
- Te weinig slaap versus te weinig kwalitatieve slaap
- Een slaapstoornis raakt alle facetten van je leven
- De invloed van stress
- Hulp nodig? Wij staan voor je klaar
Een slaapstoornis is meer dan gewoon slecht slapen
Veel mensen kennen periodes waarin zij slecht slapen. Dit kunnen korte periodes zijn, maar soms ook zeer lange periodes. Een korte periode van slechte slaap zal meestal niet voor grote problemen zorgen. Wanneer zo’n periode aanhoudt, kan dit echter wel problematisch worden.
Wanneer je slecht slaapt, kun je er dan vanuit gaan dat je een slaapstoornis hebt? Nee, niet direct. Er zijn namelijk verschillen. Mensen die “gewoon” slecht slapen, ondervinden vaak de volgende problemen:
- Slecht in slaap komen
- Erg licht slapen
- Altijd moe zijn
- Vaak ‘s nachts wakker worden
- Verminderde concentratie
- Verslechterde weerstand
- Vage klachten
- Je slaperig voelen overdag
Wanneer kun je dan wel spreken van een slaapstoornis?
Wanneer kun je dan spreken van een slaapstoornis en wanneer niet? Je hoeft namelijk geen slaapstoornis te hebben om de bovenstaande problemen te ervaren. Wat is dan het verschil? Iemand met een slaapstoornis heeft structureel of misschien wel altijd last van de slaapproblemen die hij/zij ervaart. Dat is dus het belangrijkste verschil: de structurele aanwezigheid van de problemen die je ervaart.
Bijna iedereen ervaart wel eens een kortere of wellicht iets langere periode van problemen die je in verband kunt brengen met een slaapstoornis. Een slaapstoornis is echter chronisch van aard.
In veel gevallen zijn slaapproblemen namelijk tijdelijk. Zij kunnen veroorzaakt worden door externe factoren, zoals:
- Stress
- Een heftige gebeurtenis
- Een emotionele periode
- Grote veranderingen in je leven
- Alcohol, drugs of medicijngebruik
- Storende factoren in de omgeving (zoals geluidsoverlast of te veel licht)
Welke slaapstoornissen komen vaak voor?
Niet elke slaapstoornis heeft een naam. Soms is het namelijk precies dat: een slaapstoornis. Het kan ook het resultaat zijn van een onderliggend probleem. Bijvoorbeeld een depressie, stofwisselingsaandoening of persoonlijkheidsstoornis. Dat kan leiden tot een slaapstoornis in algemene zin. Zeer waarschijnlijk worden dan één of meerdere van de hierboven beschreven problemen ervaren.
Sommige slaapstoornissen hebben echter wel een naam. Velen daarvan zijn bekend:
- Slaapapneu
- Insomnia
- Snurken
- Restless legs
- Nachtmerries
Zoals je ziet kunnen slaapstoornissen in zeer uiteenlopende vormen komen. Iemand die last heeft van insomnia kan bijvoorbeeld urenlang wakker liggen. Het onvermogen om in slaap te vallen zorgt ervoor dat je structureel te weinig slaap krijgt.
Iemand die last heeft van slaapapneu, snurken of nachtmerries kampt vaak met een ander probleem. Hij/zij kan wellicht prima in slaap komen, maar wordt vervolgens meerdere malen per nacht wakker en krijgt op die manier onvoldoende aaneengesloten of kwalitatieve slaap.
Te weinig slaap versus te weinig kwalitatieve slaap
Bij slaapstoornissen gaat het niet zozeer (alleen) om het krijgen van te weinig slaap: het gaat vooral om het krijgen van te weinig kwalitatieve slaap. Wat is precies het verschil tussen te weinig slaap en te weinig kwalitatieve slaap? Een slaapstoornis kan voor één van beide, of allebei zorgen. Beide kunnen voor problemen zorgen, maar de combinatie is het schadelijkst.
Je hebt een bepaalde hoeveelheid slaap nodig
Iedereen heeft een bepaalde hoeveelheid slaap nodig. Naarmate je ouder wordt, zul je minder slaap nodig hebben. Dit gebeurt van nature. Kleine kinderen hebben vaak 10-12 uur per nacht nodig, terwijl oudere kinderen genoeg hebben aan 8 uur, volwassenen prima voort kunnen met 7 uur en ouderen vaak aan 6 uur genoeg hebben.
Dit zijn slechts richtlijnen: in de praktijk verschilt het van persoon tot persoon. Hoeveel slaap je ook nodig hebt: het is belangrijk om dit aantal uren structureel te halen. Lukt dit gedurende langere tijd niet, dan zul je de gevolgen hiervan gaan ondervinden.
Te weinig slaap wil dus zeggen dat je ‘s nachts onvoldoende uren maakt om de volgende dag weer fit op te staan. Je geest en lichaam hebben voldoende slaap nodig om prikkels te kunnen verwerken en weer op te laden voor een nieuwe dag.
Niet alleen de hoeveelheid telt: kwaliteit is net zo belangrijk
Bij sommige slaapstoornissen schuilt het probleem niet in een gebrek aan slaap in uren, maar in het gebrek aan ononderbroken slaap. Mensen die last hebben van eerder genoemde problemen zoals slaapapneu of nachtmerries, worden vaak meerdere malen per nacht wakker. Soms merkbaar, soms haast onmerkbaar. Ook wanneer dit haast onmerkbaar gebeurt, is dit een probleem.
Slaap kent namelijk meerdere cycli. Je voltooit de complete slaapcyclus meerdere malen per nacht. Wordt deze telkens onderbroken, dan maak je de slaapcyclus onvoldoende af en krijg je te weinig kwalitatieve/ononderbroken slaap. Ook dan zul je de gevolgen voelen.
Een slaapstoornis raakt alle facetten van je leven
Een reden waarom een slaapstoornis zo ingrijpend is, is omdat deze vrijwel alles facetten van je leven raakt. Studeren, werken, sporten, plezier maken, zelfs iets vanzelfsprekends als overdag wakker blijven kan een enorme uitdaging vormen. Een slaapstoornis is dus zelden een probleem dat beperkt blijft tot slecht slapen.
De invloed van stress
Ik stipte het al even aan: stress kan een oorzaak zijn van een slaapstoornis. Slecht slapen bij stress komt vaak voor. Sommige mensen slapen niet slechter onder invloed van stress. Anderen doen geen oog dicht. Bij periodes van korte stress zal dat in principe geen groot probleem zijn. Aanhoudende stress vormt dan wél een probleem. Wanneer je slaapproblemen aanhouden omdat de stress blijft, zul je onherroepelijk problemen ervaren.
Gaan slapen met zo min mogelijk stress
Of je altijd kunt spreken van een slaapstoornis bij stress is iets waar je over kunt discussiëren. Hoe het ook zij: het is wel iets dat je zelf aan kunt proberen te pakken. De sleutel is om naar bed te gaan met zo min mogelijk stress. Als stress daadwerkelijk de veroorzaker is van jouw slaapstoornis/slaapproblemen, dan betekent dit ook dat je wel goed zult slapen wanneer je minder stress ervaart.
Stress verminderen is in veel gevallen dus de oplossing van een slaapstoornis, mits deze door stress wordt veroorzaakt. Probeer je dus zo veel mogelijk stressvrij en rustig te voelen op het moment dat je gaat slapen. Dit kan dus óók betekenen dat je misschien iets later naar bed gaat omdat je eerst je stress goed wilt kunnen verwerken. Houd rekening met de volgende zaken:
- Ga alleen slapen als je echt moe bent
- Vermijd schermen (tv, smartphone, tablet) ongeveer een half uur voordat je gaat slapen
- Lichte fysieke inspanning voor het slapen gaan kan helpen
- Eet en drink niet te zwaar vanaf twee uur voor het slapen
- Voorkom afleiding in je slaapkamer
- Maak de kamer donker genoeg
- Zorg voor een kwalitatief bed
Aanvullend kun je bepaalde oefeningen doen die helpen om van stress af te komen:
Hulp nodig? Wij staan voor je klaar
Heb je hulp nodig omdat het niet lukt om van je stress af te komen en je slaapproblemen niet verdwijnen? Neem dan contact met ons op. Onze coaches kunnen je helpen met het blijvend verhelpen van je stress.
