Vandaag willen we het hebben over een onderwerp dat weinig aandacht krijgt: werktempo. En aangezien deze website gemaakt is voor mensen met stress, richt ik me hier op de situatie van een te hoog werktempo. Ik weet uit ervaring dat te snel willen werken je oververmoeid maakt. Als je dit echter vele jaren doet, ontstaat er een onbewust en automatisch gedragspatroon. Hoewel je het wel anders zou willen, lukt dat eigenlijk niet.
Bewustwording is hier belangrijk: toegeven dat jij zelf een belangrijke oorzaak bent van de stress die je ervaart. Dat jouw hoge werktempo – vanuit angst, onzekerheid, of gewoon omdat je snel denkt en het niet lukt om te vertragen – je uitput. Dat ongemerkt je ademhaling versnelt, waarna die stiekeme frons op je voorhoofd zich laat zien. Er ontstaat pijn in je nek en schouders – ook al voel je dat nog niet terwijl je in sneltreinvaart je taakjes wegwerkt. Wanneer je erkent dat dit een probleem is, kun je aan de slag.
Zullen we samen vertragen en kijken wat er opkomt?
Wat ik bedoel met een te hoog werktempo
Het is aannemelijk dat het ontwikkelen van een te hoog werktempo kan voortkomen uit angst, in combinatie met wat mogelijke andere factoren zoals bijvoorbeeld een hoge intelligentie, perfectionisme, een negatief zelfbeeld, of overtuigingen over wat ‘goed werken’ is. Een te hoog werktempo wil zeggen een werktempo waardoor jij uitgeput raakt, ook al was dat niet nodig (eigenlijk is werk het nooit waard om totaal uitgeput door te raken). Om wat voor reden dan ook word jij zenuwachtig van de vijf taakjes die je die dag moet volbrengen, ook al weet je dat je het vrij eenvoudig gaat lukken. Aan de startlijn is er onvoldoende rust in je hoofd en lichaam, waardoor je gaat versnellen. De verdoving van de cortisol en adrenaline die vrijkomen werkt pas na een paar uur uit, en pas dan voel je je moeheid en spanning. Nogmaals: ik weet uit ervaring hoe lastig het is om dit af te leren en beter voor jezelf te zorgen.
De eerste stap naar een rustiger werktempo
Toegeven dat dit jouw probleem is, gebeurt helaas vaak pas wanneer het al te laat is: wanneer er sprake is van overspanning of burn-out. Maar laat dat dan ook meteen een mooie les zijn dat het wel een tandje minder mag. Erken vervolgens dat je een probleem hebt, want je mag dit best serieus nemen! ‘Ik werk veel te snel en ik wil gaan vertragen.’ Bedenk vervolgens drie echt goede en persoonlijke redenen waarom jij langzamer wilt gaan werken, zoals:
- een tweede burn-out voorkomen.
- kunnen genieten van mijn werk, maar ook van de uren ná mijn werk.
- van jezelf houden en ik gun mijzelf meer rust dan dat ik nu ervaar. Werk speelt daarin een enorme rol.
Bepaal heel bewust jouw intentie: ik ga rustiger werken en ga ervaren wat dit mij brengt. Hierbij mag ik falen en steeds weer de mist in gaan, dat hoort erbij. Vervolgens ga je oefenen.
De tweede stap is mindfulness (en geduld)
Vervolgens ga je mindfulness inzetten om je werktempo te vertragen. Dat wil zeggen: heel bewust aanwezig blijven in dit moment. In plaats van een hyperfocus op je werk, verbreed je je aandacht naar je lichaam, de geluiden in de ruimte, het licht in de ruimte, je ademhaling en je mentale gesteldheid. Telkens wanneer het je lukt om uit de snelle werkmodus te schieten, voel je je lichaam, met een accepterende en nieuwsgierige houding. Hoe voelen mijn voeten? Span ik iets aan? Is het koud of warm in deze ruimte? Probeer het maar en voel hoe je even wakker wordt.
Je zult merken dat je aangeleerde hoge werktempo vaak krachtiger is dan jouw mindfulness. Als een tornado word je meegezogen in automatisch gedrag. Maar elk klein beetje mindfulness is al een win voor jou. Elk kort moment van aanwezigheid is een begin. Probeer dit over vele maanden en jaren rustig te ontwikkelen.
Je reddingsboei: zelfcompassie
Dit patroon is waarschijnlijk hardnekkig. Wanneer je toch de mist in gaat, pas dan zelfcompassie toe. Spreek jezelf toe als een liefdevolle vriend: je hebt weer keihard gewerkt en nu ben je op; je bent hierin niet de enige, want duizenden mensen ervaren dit dagelijks; raak jezelf aan en vraag jezelf wat je nu werkelijk nodig hebt. Zeg tegen jezelf: ‘het is oké’.
Door zelfcompassie toe te passen, komt er weer wat rust in je systeem. Het is een eerste stapje naar weer ontspannen – tenzij je te zwaar over je grenzen bent gegaan.
Weg met die overtuigingen
Gaat het al een paar procent beter? Super! Neem nu eens de overtuigingen onder de loep die ervoor zorgen dat jouw werktempo als een razende is, en daag ze uit als een volleerde redenaar.
Bijvoorbeeld deze overtuigingen:
- Als ik langzaam werk, krijg ik nooit al mijn werk af.
- Langzaam werken is saai.
- Als ik sneller kan, waarom zou ik mezelf dan afremmen?
- Sneller werken zorgt voor meer vrije tijd.
- Met snel werken bewijs ik mezelf richting collega’s.
- Iedereen werkt snel.
Draai deze overtuigingen om naar hun tegenovergestelde en zoek naar het bewijs.
Je overtuigingen over werktempo omdraaien
Dit zijn bewijzen voor overtuigingen die in jouw situatie wél helpend zijn:
- Als ik langzaam werk, krijg ik mijn werk af. Dat klopt. Aangezien ik mezelf niet uitput, heb ik elke dag opnieuw genoeg energie om mijn taken te volbrengen. Ik heb geen last van uitputting en kan dus op een stabiele manier doorwerken. Als ik rustiger werk maak ik ook minder fouten, waardoor ik verrassend genoeg soms zelfs sneller klaar ben. Mooi meegenomen: mijn werk is van een hogere kwaliteit.
- Snel werken is saai. Wanneer ik snel werk, voel ik me een robot. Ik voel geen vervulling of plezier en na een lange dag kijk ik terug op een grijze dag. Langzaam werken zorgt ervoor dat ik bewuster kan genieten van mijn zintuigen.
- Als ik sneller kan, waarom zou ik dat dan juist niet doen? Ik heb ervaren dat ik uitgeput raak door snel te werken; een ezel stoot zich geen tweemaal aan dezelfde steen. Ik wil kunnen genieten van het leven dus ik zal mijzelf moeten beschermen.
- Sneller werken zorgt voor minder vrije tijd. Wanneer ik razendsnel werk, zullen mijn collega’s me steeds meer taakjes geven. Mijn werkdag vult zich met taken of ik nou snel of langzaam werk. Wanneer ik snel werk, ben ik ‘s avonds uitgeput en kan ik niet genieten van mijn vrije tijd. Een rustig werktempo wil ook zeggen dat ik meer pauzes neem, wat ook een vorm van vrije tijd is.
- Met langzaam werken bewijs ik mezelf richting collega’s: ik laat zien dat ik een gebalanceerd persoon ben en me niet laat meeslepen door de waan van de dag. Werkstress heeft mij niet in zijn greep, wat mij juist een fijne en leuke collega maakt.
- Iedereen werkt langzaam. Jouw tempo ligt opvallend hoog, en je mag je tempo en output best wat verlagen.
En dan nog een extra helpende overtuiging: langzaam werken zorgt ervoor dat je meer kunt genieten van je werk in het hier en nu. Een extra voordeel hiervan is dat de mensen met wie je in contact treedt dit ook merken, en waarderen.
Conclusie
Vergeet het niet: het is maar werk! De planeet zal niet vergaan zonder jouw werk en je bent niet onmisbaar. Neem jezelf vooral niet te serieus en kies ervoor om een werkdag in een normaal tempo te doorlopen. Wat je dan niet af krijgt, was helaas teveel. Communiceer hierover op een open en ontspannen manier naar je leidinggevenden. Nogmaals: het is maar werk!
