Juist wanneer je veel last hebt van stress lukt het vaak niet meer om te genieten. En genieten is nu juist een van de krachtigste ontspanners voor lichaam en geest. Genieten en stress gaan vaak hand in hand. Want hoe meer stress je hebt, hoe moeilijker je kunt genieten en hoe minder je geniet van dingen, des te meer dit bijdraagt aan je stress. In deze blog ga ik in op hoe belangrijk het is om toch van dingen te kunnen genieten ondanks dat je stress ervaart. Of beter gezegd: juist wanneer je stress ervaart. Maar ook gaan we het natuurlijk hebben over het verhelpen van stress zodat je eindelijk weer van dingen kunt gaan genieten.
Je leest over:
- De relatie tussen genieten en stress
- Het kunnen de kleine dingen zijn die het ‘m doen
- Actief versus passief genieten
- Hoe mindfulness kan helpen
- Hoe geniet jij nu écht?
- Maak het niet te moeilijk
- Hulp van een coach wanneer je echt niet meer kunt genieten
De relatie tussen genieten en stress
Naast dat genieten helpt ontspannen, is het ook iets wat het leven de moeite waard maakt. Die kleine momenten van intens genot geven je leven kleur.
De broaden-and-build theorie (waarover hieronder meer) laat zien dat onze blik vernauwt wanneer we veel last hebben van stress. We komen terecht in een tunnelvisie en zien alleen nog maar wat er niet goed gaat. Positieve emoties – zo blijkt uit veel wetenschappelijk bewijs – dragen juist bij aan het verbreden van onze kijk; we gaan mogelijkheden en mooie dingen zien. Genieten verruimt ons perspectief.
Genieten is een belangrijke sleutel naar een positievere kijk op de wereld. Uiteindelijk kan dit je helpen om de negatieve spiraal van stress en burn-out te doorbreken. Adem maar eens rustig uit en kijk of je tijdens het lezen van dit blog alvast wat meer kunt genieten.
Genieten van de kleine dingen
Mensen zeggen vaak dat ‘de kleine dingen’ hun leven de moeite waard maakt. Een kopje groene thee, baden in de zon, wandelen in de natuur, knuffelen met je huisdier (het beste geneesmiddel tegen depressie), lekker eten, zelfzorg.
Genieten is inderdaad niet ver weg. Dat we dit soms niet ervaren, kan deels worden verklaard vanuit de broaden-and-build theorie. Stress (negatieve emotie) zorgt ervoor dat we ons erg gaan focussen op gevaren; op overleven. We worden minder creatief en flexibel en zien ‘het mooie’ niet meer. Onze zintuigen zijn alleen maar op zoek naar wat er mis is – en wat er mis kan gaan.
Positieve emoties zorgen er juist voor dat we denken en kijken in mogelijkheden. We zijn flexibeler en kunnen makkelijker omgaan met tegenslagen. Onze zintuigen staan ‘meer open’ en registreren al het moois. Genieten zorgt voor een opwaartse spiraal.
Actief versus passief genieten
Veel mensen kiezen – wanneer ze willen ontspannen en genieten – voor de televisie. Maar kom je wel tot rust als je televisie kijkt? Wanneer je passief naar een tv kijkt, wordt je brein aan het werk gezet. Je kunt gauw overprikkeld raken.
Het kijken naar de tv is natuurlijk niet fout. Wanneer je bewust kiest voor bijvoorbeeld een goede lachfilm, en hier actief van geniet, terwijl je aanwezig blijft in je lichaam en in de kamer waar je bent – dan is dat een vorm van genieten. Kies bewust en stop ook bewust. Na de lachfilm ga je iets anders leuks doen. Wat ik hier omschrijf, heeft te maken met mindfulness, waarover hieronder meer.
Tv kijken beschouw ik als ‘passief genieten’. Voorbeelden van actief genieten zijn schrijven, dankbaarheid beoefenen, mediteren, gezond eten, dansen en wandelen. Je hebt dan meer invloed op de activiteit en kunt ‘m op jouw manier doen; hoe jij het leuk vindt.
Mindfulness kan helpen
Mindfulness wil zeggen aandachtig en oordeelloos helemaal aanwezig zijn in het hier en nu. Dit doe je door je zintuigen volledig te openen. Wat hoor, zie, ruik, voel en proef je op dit moment?
Mensen die mindfulness beoefenen ontdekken dat het hier en nu vaak vol ‘kansen’ zit om te genieten. Ineens zien we de felgroene bomen achter het raam, we voelen ontspanning in onze buik, we proeven een banaan écht, en spontaan verschijnt er een glimlach op ons gezicht.
Het ontwikkelen van mindfulness vraagt om wat oefening. Dit heeft ermee te maken dat onze gedachtes sterk zijn en waarschijnlijk al je hele leven veel aandacht opeisen. Je kunt een 8-weekse mindfulness training volgen. Online zijn er ook tal mogelijkheden om mindfulness te ontwikkelen. Wanneer je Engels kunt verstaan, zijn Tara Brach en Jack Kornfield goede mindfulness docenten.
Wat zijn jouw manieren om echt te genieten?
Genieten is voor iedereen anders. Wat zijn jouw manieren om te genieten? Besteed je hier wel echt genoeg aandacht aan? Misschien ben je vanwege de stress het contact kwijt met wat jij fijn vindt om te doen. Leg jezelf vooral geen druk op en onderzoek gewoon wat bij jou vanzelf komt; waar geniet jij écht van? Luister hierbij naar je lichaam en geest.
Hier enkele suggesties:
- Lees een goed boek. Veel mensen genieten van het lezen van een roman. Dit werkt minder overprikkelend dan tv kijken en brengt je toch in nieuwe, prikkelende werelden. Ook kun je genieten van de schrijfstijl, de humor en de personages. Bovendien kun je echt ontspannen. Alleen dat al is genieten.
- Sociaal contact: een van de meest actieve manieren om te genieten. Contact en fijne momenten met je vrienden en familie zorgen echt voor een boost van je geluk en zijn goede manieren om te ontstressen.
- Bad en douche. Is douchen voor jou een routineklus geworden? Ga eens douchen om ervan te genieten; van het warme water, de douchegel, het geluid en de rust. Adem diep in en uit en verzorg jezelf. Laat alle stress van je afstromen.
- Is yoga iets waar jij van kunt genieten? Zet dan eens een yogales aan op YouTube. Als dit voor jou te formeel is, kun je in plaats daarvan wat van je favoriete muziek opzetten en gaan dansen. Of ga voetballen in de tuin, de handstand oefenen, tennissen of zwemmen. Iedereen heeft een eigen voorkeur wat betreft bewegen – waar het om gaat is dat bewegen echt iets is waar je van kunt genieten. Profiteer van de gelukshormonen!
- Muziek is een krachtig iets. Wanneer is de laatste keer dat jij écht de tijd hebt genomen om te genieten van je favoriete muziek? Zet eens je favoriete artiest op, ga lekker zitten met een kop koffie of thee en geniet van het moment.
Genieten hoeft niet groot te zijn
We zeiden het al, genieten gaat vaak over ‘de kleine dingen’. Die zijn er altijd. Hoe dichter je naar een burn-out toe beweegt, hoe lastiger het wordt om te genieten. De zorgen, slaapproblemen, het piekeren en de prikkelbaarheid krijgen de overhand. Zorg dan dat genieten geen ‘moeten’ wordt. Doe wat jij wilt en overvraag jezelf niet. Het is bovendien niet dé oplossing voor een burn-out, het geeft vooral verlichting. En als dat nu even niet lukt, dan is dat oké.
Probeer van iets kleins te genieten. Neem bewust een slokje thee, of sta 1 minuut langer onder de douche. Ga naar buiten en richt je aandacht op de natuur. Meer hoef je niet te doen; genieten is fijn.
Wat als het je echt niet lukt om nog te genieten?
Lukt het je niet om te ontspannen en genieten? Neem dan contact op met Liberi. Wellicht kunnen de stress en burn-out coaches iets voor je betekenen. Alle coaches zijn wandelcoaches, dus je kunt meteen genieten van de natuur. Maar nog belangrijker: samen kunnen wij de bron van je stress en daarmee de oorzaak dat je niet meer geniet wegnemen.
