In de mindfulnesstrainingen die ik geef, zie ik regelmatig deelnemers met veel stress, een groot gevoel van onrust en gejaagdheid, of met burn-out klachten. Ze hebben roofbouw gepleegd op hun lichaam en zijn moe. Iedereen is verschillend, maar toch zie ik ook iets gemeenschappelijks: in het algemeen zijn het mensen met veel kwaliteiten, die graag voor een ander klaar staan en moeite hebben met grenzen aangeven en voor zichzelf zorgen, emotioneel betrokken, veel “moeten”, met een groot verantwoordelijkheidsgevoel en plichtsbesef en een neiging tot perfectionisme.
Stress kennen we allemaal. Het bekende “alle ballen in de lucht moeten houden” zit ons op de hielen. Onze 24/7 maatschappij kenmerkt zich door snelheid, tijdsdruk, competitie, een overdaad aan prikkels, multitasking, en een constante beschikbaarheid via mail, whatsapp en social media. Dit geeft veelal een dagelijks terugkerend gevoel van stress.
Stress is niet altijd slecht, het heeft ook een functie. Het is een waarschuwingssignaal voor gevaar, het helpt te focussen, het houdt je scherp en je lichaam bereidt zich voor op het oplossen van een probleem. Zolang je ook weer tijd neemt om te herstellen is er niks aan de hand.
Op sommige momenten echter reageren we met stress terwijl dat helemaal niet terecht of noodzakelijk is. Als we dit over langere tijd blijven doen kunnen problemen ontstaan. Over het algemeen is langdurige blootstelling aan stress niet gezond en kan uiteindelijk zelfs leiden tot die veelbesproken burn-out.
De uiteindelijke impact van stress hangt af van de manier waarop je met stressvolle situaties omgaat. Stress zelf kunnen we niet voorkomen. Maar mindfulness kan wel helpen om beter om te leren gaan met stress. Ofwel volgens een Boeddhistisch gezegde: “het is niet te voorkomen dat vogels van verdriet landen op ons hoofd, wel dat zij nesten bouwen in ons haar. “
Volgens Jon Kabat-Zinn, één van de belangrijkste grondleggers, heeft “Mindfulness” drie belangrijke elementen in zich:
Daarnaast maak je opnieuw contact met je lichaam, je gevoel, en met eigen bronnen van kracht en welzijn. Je leert rust te nemen, stil te staan en stil te zijn, en daarin beter te voelen wat je grenzen zijn en wat je nodig hebt. Mindfulness leert je daarnaast ook dat gedachten geen feiten zijn. Je gedachten zullen altijd blijven komen en gaan, maar je hoeft niet overal in mee te gaan, je leert jezelf meer los gaan zien van je gedachten en dat kan uiteindelijk meer rust geven.
Mindfulness geeft ruimteEén van de mooie dingen die mindfulness te bieden heeft, is dat je gaat zien dat je kunt kiezen hoe je op stressvolle situaties wilt reageren. Viktor Frankl, psychiater en overlevende van de Holocaust, zegt het heel mooi: “Tussen stimulus en respons bevindt zich een ruimte. In die ruimte ligt de kracht om ons antwoord te kiezen. In ons antwoord ligt onze groei en onze vrijheid”.
“Vergeet je niet te zwaaien als je jezelf weer eens voorbij rent?”
Zelfs in gevangenschap wist Frankl de mensen in zijn omgeving troost te bieden en hun leed te verzachten. Hij benadrukte daarbij dat bewuste aandacht iedereen de vrijheid geeft om een eigen antwoord te kiezen. De sleutel is bewuste aandacht. Het doorbreken van patronen is niet makkelijk. We vervallen makkelijk in oude gewoontes, die weg kennen we immers al. Maar je echt bewust worden van de stress in je leven en hoe je ermee omgaat, is een noodzakelijke eerst stap bij de keuze voor eventuele alternatieve reacties waar je meer profijt van hebt.
Bij mindfulness wordt door middel van verschillende oefeningen de aandacht en het bewustzijn getraind. Dat kan door een bodyscan, meditatie, lopen of yoga, maar ook door in het dagelijks leven te oefenen met meer aandacht en “zijn” met wat er is in het moment, ook als dat iets lastigs is.
Het gaat met vallen en opstaan. In het begin hoor ik vaak deelnemers zuchten, vooral degenen met het verhoogde stressniveau. Deelnemers met extreme vermoeidheid die tijdens het oefenen in slaap vallen: het hoort erbij. Maakt het oefenen je moe of was je al moe en merk je het nu pas omdat er niks is om je af te leiden? Het zien en horen van alle prikkels, tot de langsrijdende trein, het ademhalen van de buurvrouw of het tikken van de verwarming: het hoort erbij. Het gevoel geen tijd te hebben om te oefenen: het hoort erbij. Een Indiaas gezegde luidt: “heb je geen tijd om te mediteren, mediteer dan twee keer zo lang.” Weerstand? Het hoort erbij. Jon Kabat-Zinn zegt: “je hoeft het niet leuk te vinden, je moet het gewoon doen. “
Uiteindelijk hoor ik aan het eind van de training vaak terug dat mensen bewuster zijn van zichzelf, hun lichaam, de stresssignalen en hun patronen, dat ze zich vaker realiseren dat ze het “moeten” zichzelf opleggen, dat ze ook “nee” kunnen zeggen”, dat hun lichaam aangeeft dat ze moe zijn en mogen rusten, dat ze milder naar zichzelf zijn, meer rust ervaren.
Allemaal ingrediënten om uiteindelijk beter om te kunnen gaan met stress en een eventuele volgende burn-out te voorkomen. De 8-weekse training alleen is niet voldoende, we proberen aan het eind te komen tot een persoonlijk oefenplan waarmee je zelf verder kunt, het heeft onderhoud nodig.
Geef jezelf dus vooral de tijd om stiller te worden van binnen. Alle begin is moeilijk en oefening baart kunst. De belangrijkste sleutelbegrippen van mindfulness zijn:
En weet: je kunt elk moment weer opnieuw beginnen!
Tenslotte één van mijn favoriete wijsheden (met vermoedelijk dank aan Franciscus van Assisi) waarin alles wordt gezegd:
Geef me de moed om te veranderen wat ik kan veranderen,geef me de kracht om te aanvaarden wat ik niet kan veranderen en geef me de wijsheid om hiertussen het verschil te zien.
Doe geheel vrijblijvend de burn-out test of neem contact met ons op.
Direct contact Of bel 085 - 5363606
085 - 5363606