Waarschijnlijk kan iedereen zich wel een beetje indenken hoe het is om overspannen te zijn. “Je bent dan altijd gestresst”. Zo is het min of meer ook. Maar overspannenheid is meer dan dat. Want weet jij precies hoe het ontstaat? En waar het naartoe gaat? In deze blog lees je er alles over. En natuurlijk deel ik ook tips.
Overspannen: Oorzaak, symptomen en 3 stappen om het te verminderen
Heb jij het gevoel dat je overspannen bent? Dan is het belangrijk om hier iets aan te doen. Wanneer je hier last van hebt betekent het namelijk dat je al langere tijd veel stress ervaart en richting een burn-out gaat. En dat wil je natuurlijk niet. We geven je graag meer informatie over de oorzaak, de symptomen, wat het verschil is tussen overspannenheid, stress en burn-out en 3 handige stappen om overspannenheid te verminderen.
Wat is overspannen? Het stadium tussen stress en burn-out
Stress ervaren we allemaal wel eens en daar is opzich ook niets mis mee. Soms heb je het even nodig om beter te kunnen presteren of om actie te ondernemen als er gevaar dreigt. Maar wanneer dit langer aanhoudt wordt het ongezond en kan het gezondheidsklachten veroorzaken. Als je overspannen bent ben je de ‘gewone stress’ voorbij en ga je richting een burn-out.
Wat precies het verschil tussen deze twee is, daar schreven we eerder al over in de blog “wat is het verschil tussen overspannenheid en burn-out?”. Ook is het goed om te weten dat overspannenheid en een depressie twee verschillende dingen zijn.
Het grote verschil tussen overspannen en burn-out is dat het herstel van overspannenheid sneller en soepeler verloopt dan wanneer je een burn-out hebt. Zodra de stressfactor weg wordt genomen en je voldoende rust neemt is herstel van overspannenheid mogelijk, bij een burn-out duurt dit stukken langer omdat het lichaam dan echt volledig uitgeput is. Wanneer je overspannen bent kun je hier op eigen kracht van herstellen door de juiste stappen te nemen. Bij een burn-out lukt dit veel mensen niet meer. Zij hebben dan professionele hulp nodig.
Wanneer ben je overspannen?
Tja, wanneer ben je overspannen? Wanneer kun je niet meer spreken van “gewone” stress maar kom je echt in de gevarenzone terecht? Dat is voor iedereen verschillend. Waarmee ik vooral wil zeggen: bij iedereen ligt de grens ergens anders. Het is belangrijk om voor jezelf te weten waar die grens ligt. Daarom is het goed om te weten wat de symptomen van overspannenheid zijn. Daar kun je dadelijk meer over lezen. In principe kun je stellen dat je overspannen bent wanneer je mentaal (en vaak ook fysiek) dermate gebukt gaat onder stress dat je door de gevolgen niet meer normaal kunt functioneren. Maar hoe gebeurt zoiets?
Hoe raak je overspannen?
Wanneer er iets in je leven gebeurt wat veel impact maakt, zoals een grote verandering, een aangrijpende gebeurtenis of als je veel druk ervaart kan dit spanning geven waardoor je stress ervaart. Een aantal voorbeelden zijn:
- Werkstress
- Sociale druk
- Ongezonde relatie
- Geldzorgen
- Je vraagt teveel van jezelf, je loopt op je tenen
- Traumatische of aangrijpende gebeurtenis
- Overlijden van een dierbare
- Hoge verwachtingen op school
Houdt de stressvolle situatie lang aan en lukt het niet goed om er mee om te gaan dan kun je overspannen raken, dit wordt ook wel surmenage genoemd.
Het gevolg is dat je klachten krijgt zoals vermoeidheid, prikkelbaarheid en slecht slapen en het kan zorgen voor het gevoel dat je geen grip meer hebt op de situatie. Dit kan het dagelijkse leven beïnvloeden; je ervaart continu de last van de situatie waardoor je niet meer optimaal kunt functioneren.
Zoals je kunt lezen zijn er veel manieren waarop je overspannen kunt raken. De bovenstaande voorbeelden zijn slechts een kleine greep hieruit. Wat belangrijk is om te weten is dat je meestal niet zomaar overspannen raakt. Een aangrijpende gebeurtenis of overlijden van een dierbare vormen wat dat betreft een uitzondering. Hierbij gaat het om heel intense en plotselinge situaties waardoor je overspannen kunt raken. Bij de meeste andere situaties gaat het om blootstelling aan een vorm van stress gedurende langere tijd. Overspannen raken gaat dan vaak geleidelijk.
Overspannen symptomen: leer ze herkennen
Overspannen zijn kent vaak duidelijke symptomen. Surmenage (overspannenheid) kan zich bij iedereen anders uiten, maar de onderstaande symptomen van overspannenheid komen bij heel veel mensen voor. Herken jij je in de onderstaande symptomen en ervaar je veel stress? Dan is de kans aanwezig dat je overspannen bent.
- Je bent prikkelbaar en snel emotioneel
- Voor je gevoel heb je geen tijd voor rust of ontspanning
- Je hebt lichamelijke klachten zoals hoofdpijn, pijnlijke spieren, hartkloppingen, overmatig zweten
- Je ervaart een opgejaagd gevoel
- Slapen gaat slecht
- Je maakt onnodig fouten
- Je stemming wisselt heel erg en je voelt je vaak neerslachtig
- Problemen met concentreren en onthouden
- Je wordt moe wakker en voelt je oververmoeid
Dit zijn een aantal signalen die je kunt ervaren wanneer je al lange tijd veel stress ervaart en dus overspannen bent. Mocht je jezelf hierin herkennen is het belangrijk om actie te ondernemen door bijvoorbeeld hulp te zoeken van een burn-out coach en stress te verminderen in je leven. Hoe sneller je iets doet aan de stress die je ervaart, hoe sneller je kunt herstellen.
Blijf je ondanks de signalen toch doorgaan? Dan is de kans groot dat je uiteindelijk in een burn-out komt.
Een burn-out coach wanneer je overspannen bent?
Bij het lezen van de vorige alinea dacht je misschien: de hulp inschakelen van een burn-out coach wanneer je overspannen bent: heeft dat zin? Dat is een terechte vraag. Je hebt namelijk eerder in dit artikel al kunnen lezen dat overspannenheid niet hetzelfde is als een burn-out. Waarom dan toch de hulp van een coach inschakelen? Omdat een burn-out coach ook preventief kan werken. Overspannen zijn is een voorstadium van een burn-out. In dit stadium kun je gelukkig nog ingrijpen en een burn-out voorkomen.
3 Stappen om overspannenheid te verminderen
Heb je veel stress en denk je dat je overspannen bent? Onderstaande stappen kun je ondernemen om het te verminderen.
Stap 1: Breng in kaart wat de meeste stress geeft
Ga voor jezelf na welke situatie ervoor zorgt dat je nu veel stress ervaart en onderzoek wat je kunt doen om de situatie makkelijker te maken, bijvoorbeeld:
- Je ervaart veel stress door werkdruk: is het mogelijk om iets minder te werken? Kun je werkzaamheden vanuit huis doen? Zijn er vacatures vrij voor functies die mogelijk beter passen?
- Financiële problemen: zijn er mogelijkheden om meer geld te verdienen? Waarop kun je besparen? Kun je spullen (zoals kleding, meubels, elektrische apparaten) die je niet meer gebruikt verkopen?
- Ongezonde relatie: ben je al samen in gesprek geweest om zaken uit te spreken? Kan een relatietherapeut ondersteuning bieden?
Door dit voor jezelf duidelijk te maken kun je goed in kaart brengen wat nou precies zo veel stress geeft en welke opties er zijn om spanning te verminderen.
Stap 2: Geef in je omgeving aan dat je overspannen bent
Schroom niet om je omgeving te vertellen dat je overspannen bent. Juist als er veel gaande is in je leven is het belangrijk om hier met anderen over te praten en je gevoelens uit te spreken. Dit kan zorgen voor opheldering en daarbij is het prettig om niet alles alleen te hoeven dragen. Ook kijkt een ander van een afstandje naar jouw situatie waardoor diegene wellicht advies kan geven waar je zelf nog niet aan had gedacht.
Kunnen mensen in je omgeving niet voldoende hulp bieden? Dan kun je beter zoeken naar professionele hulp zoals van een coach. Een coach kan hulp bieden door de juiste vragen te stellen, oefeningen en opdrachten aan te bieden, tips te geven en misschien wel het belangrijkste: door te luisteren.
Benieuwd welke coach bij jou in de buurt zit? Gebruik onze coachzoeker.
Stap 3. Zorg voor voldoende rust en ontspanning
Hoewel stress kan zorgen voor een onrustig gevoel en je het idee hebt geen tijd te hebben voor rust, is het juist belangrijk deze tijd wel te nemen. Wanneer je het gevoel hebt overspannen te zijn, is het belangrijk om bewust momenten te nemen voor ontspanningsoefeningen. Plan deze momenten dan ook iedere dag in op een moment dat het voor jou goed voelt.
Om te ontspannen kun je:
- Yoga beoefenen: hierdoor kom je vanuit je hoofd weer terug in je lijf. Yoga zorgt er tegelijkertijd voor dat het lichaam kan ontspannen.
- Beluister een meditatie: vind je mediteren lastig? Probeer dan eens een geleide meditatie. Hierbij luister je naar ontspannen muziek terwijl iemand je door de meditatie heen leidt. Er zijn verschillende apps voor en ook op YouTube kun je fijne meditaties vinden.
- Ademhalingsoefeningen: door stress kan het zijn dat je verkeerd gaat ademen, je ademt dan door je borst en niet door je buik. Ademhalingsoefeningen helpen je om goed te ademen en zorgen daarbij voor de nodige ontspanning.
- Wandelen in de natuur: bewegen helpt je om spanning los te laten en om uit je hoofd te komen. Doe je dit in de natuur heeft het dubbel effect, de natuur werkt namelijk rustgevend en heeft namelijk een positief effect op jouw herstel. Wat ook mooi meegenomen is, is dat er tijdens het wandelen endorfine vrij komt waardoor jij je net wat prettiger voelt. Vandaar ook dat wij bij Liberi wandelcoaching
GratisBurn-out testOnze gratis burn-out test geeft je in 50 vragen antwoord hoe het nu daadwerkelijk is gesteld met jouw stressniveau.
Test je overspannenheid en een mogelijke burn-out
Twijfel je over jouw stress en heb je het gevoel dat je overspannen bent? Doe dan onze gratis burn-out test. Na het beantwoorden van 50 vragen wordt direct het resultaat weergegeven. Dit is geheel vrijblijvend en er is zelfs geen email adres of registratie voor nodig. Wil je na de test toch graag een kennismaking met één van onze coaches? Dan is het mogelijk om je gegevens achter te laten voor een gratis consult.
