Grenzen aangeven: het is één van de belangrijkste dingen om ervoor te zorgen dat je goed in je vel blijft zitten en goed blijft functioneren. Zo belangrijk, zo ogenschijnlijk eenvoudig, maar in de praktijk voor velen toch zo ontzettend moeilijk. Eén van de vragen die mensen zichzelf vaak stellen bij een burn-out, is: waar ging het mis? Was mijn burn-out te voorkomen geweest? Een burn-out is bijna altijd het resultaat van meerdere factoren. Bij te lang aanhoudende chronische stress loop je het risico op het oplopen van een burn-out. Je grenzen zijn daarom cruciaal. In deze blog lees je hoe je deze aangeeft, wat er kan gebeuren wanneer je dit niet doet en hoe dit kunt leren. Onderwerpen die aan bod komen, zijn:
Niet tijdig je grenzen aangeven, kan zorgen voor moeilijke situaties. Je hoeft hiervoor geen burn-out op te lopen om dit te ervaren. Bijna iedereen zal ervaren dat wanneer bij hem of haar een grens wordt overschreden, er minimaal een lichte vorm van stress ontstaat. Grenzen heb je niet voor niets. Je bepaalt zelf waar deze liggen. Althans: in een gezonde situatie. Wanneer je niet assertief genoeg bent, kunnen mensen jouw grenzen wellicht eenvoudig overschrijden, of bepalen zij waar deze liggen, in plaats van jijzelf.
Je grenzen zijn een bepaald bewakingsmechanisme. “Tot hier en niet verder.” Wanneer je grenzen overschreden worden, zorgt dit voor een situatie waarin jij je niet langer comfortabel voelt. Iedereen heeft wel eens te maken met een grens die overschreden wordt. Dat hoeft niet eens altijd door een ander te gebeuren. Soms ben je hier zelf ook schuldig aan. Perfectionisten weten dit maar al te goed. Wanneer je grenzen af en toe overschreden worden, is dit niet iets om je zorgen om te maken.
Anders ligt dit wanneer je grenzen veelvuldig overschreden worden. Het is zaak om hier wat aan te doen, maar dat is niet altijd eenvoudig of mogelijk. Soms komt dit omdat externe invloeden te sterk aanwezig zijn, soms omdat je de mentale kracht niet hebt om je grens te bewaken en soms omdat je al helemaal niet meer door hebt dat je jouw grenzen over gaat, of dat iemand anders dit doet. Er zijn tal van praktijkvoorbeelden te noemen waarin dit het geval is. Werkstress, bijvoorbeeld. Wanneer onze burn-out coaches aan mensen vragen waarom zij werkstress ervaren, krijgen zij vaak een waslijst aan antwoorden. Er is echter bijna niemand die uit zichzelf zegt: “omdat ik mijn grenzen constant overschreden laat worden”. Is dat niet opvallend?
Ik stipte in de vorige alinea al even aan dat mensen die niet bijzonder assertief zijn het vaak moeilijk vinden om hun grenzen aan te geven. Maar dit kan ook tal van andere redenen zijn. Heb jij moeite met het aangeven van jouw persoonlijke grenzen, vraag je dan eens af waaróm dit zo is. En kijk daarbij vooral naar interne en externe redenen. De belangrijkste vraag is namelijk: vind jij het moeilijk om je grenzen aan te geven omdat jij zélf hierover twijfelt, of heb je hier moeite mee omdat jij je laat leiden door factoren van buitenaf? Vaak projecteren wij onze eigen onzekerheid naar de buitenwereld toe en gaan wij op basis daarvan handelen. Want mensen die hun grenzen niet durven aan te geven, hebben hier vaak moeite mee omdat:
Anderen zijn echte pleasers: zij stellen het belang van een ander boven dat van henzelf en gaan daarmee vaak hun eigen grenzen over. En waarom? Niemand die dit expliciet van je vraagt: het is vaak druk die jij jezelf oplegt.
Om problemen te voorkomen, is het dus belangrijk dat je jouw grenzen aangeeft. Voor sommige mensen is dit niet moeilijk. Sommige mensen hebben karaktereigenschappen die dit voor hen eenvoudig maken. Iemand die zeer direct en/of zelfverzekerd is, zal vaak wat minder moeite hebben om zijn/haar grenzen aan te geven dan iemand die verlegen is of wat minder zelfvertrouwen heeft. Ook ervaringen uit het verleden kunnen ervoor zorgen dat je scherper wordt in het aangeven van je grenzen. Wanneer je (ernstige) stress hebt ervaren omdat je continu over je grenzen ging (hetzij door jezelf, hetzij door toedoen van anderen), heb je waarschijnlijk een wijze les geleerd.
Maar hoe kun je jouw grenzen aangeven? Je kunt dit leren. De eerste stap is om jezelf te realiseren dat je grens altijd valide is. Daarmee bedoel ik: wanneer je ergens een grens stelt, doe je dit op basis van een zeer sterk gevoel. Je weet dat als deze grens overschreden wordt, je gevoel op negatieve wijze wordt beïnvloedt. Het is jouw gevoel, niet dat van een ander. Dus wat iemand hier ook van vindt: jouw grenzen, zijn jouw grenzen en mensen dienen deze te respecteren. Net zoals jij de grenzen van een ander hebt te respecteren.
Ik weet uit ervaring dat mensen zich soms bezwaard voelen om hun grenzen aan te geven. Dit komt bijna altijd voort uit onzekerheid over hoe anderen zullen denken. Schaamte dus. Maar schaamte is helemaal niet erg. Vraag jezelf bovendien af wat kwalijker is: iemand die jouw grenzen misschien niet helemaal begrijpt, of iemand die je hier overheen laat walsen omdat je niets aangeeft? Wees daarom duidelijk.
Vind je dit moeilijk? Vergelijk dan het scenario waarin je jouw grenzen duidelijk aangeeft met het alternatief (het niet aangeven). Wat is voor een ander nu fijner? Vooraf weten waar hij/zij aan toe is (ook al had de ander dit misschien liever anders gezien) of achteraf voor nare verrassingen komen te staan? Door duidelijk een grens aan te geven word je een opener persoon en zullen mensen je beter begrijpen. Ook in andere situaties.
Met behulp van jouw coach leer je achterhalen waar jouw grenzen liggen, hoe je deze kunt stellen én hoe je deze kunt bewaken. Wanneer jouw grens overschreden wordt, leidt dit vaak tot frustratie. Dat zorgt weer voor gedrag dat niet helpt bij het verbeteren van de situatie. Sommige mensen raken in zichzelf gekeerd, anderen worden boos. Samen met je coach kun je oefenen in het bewaken van je grenzen. Dit oefenen wij met behulp van een aantal stappen:
Door je grens aan te geven, kun je een mogelijk nare situatie voorkomen. Wijs iemand rustig op waar je grens ligt. Je zult merken dat dit in veruit de meeste gevallen voldoende is. Ook zul je merken dat het helemaal niet zo eng is als je dacht. Je hebt waarschijnlijk angst voor iets waar je helemaal niet bang voor hoeft te zijn. Merk je dat de ander de boodschap nog niet begrijpt, herhaal deze dan nogmaals rustig. Mensen gaan lang niet altijd bewust over je grenzen heen. Soms realiseren zij zich dit gewoon onvoldoende.
Helpt herhalen niet, waarschuw dan. Dit is niet hetzelfde als dreigen. Geef aan wat je gaat doen als je grens overschreden wordt. Bijvoorbeeld stoppen met het gesprek, of het op een andere plek of ander tijdstip voortzetten. Is dit nog niet genoeg en merk je dat jouw grens nu echt in zicht komt? Handel dan naar datgene waarvoor je netjes hebt gewaarschuwd. Zo bewaak jij je grens en voorkom je dat je hier (toch weer) overheen gaat.
Doe geheel vrijblijvend de burn-out test of neem contact met ons op.
Direct contact Of bel 085 - 5363606
085 - 5363606