Lief zijn voor anderen, dat lukt vaak nog wel. Maar lief zijn voor jezelf, dat willen we nog weleens vergeten. Wanneer je last heb van chronische stress, ontstaat er vaak minder ruimte om lief te zijn (en te zorgen voor) anderen, maar ook dan zijn we vaak nog niet écht lief voor onszelf. Terwijl lief zijn voor jezelf zo fijn is! En op dat moment bovendien hard nodig. In deze blog ga ik in op waarom het zo belangrijk is om lief te zijn voor jezelf.
Met dit stuk wil ik je inspireren om wat liever voor jezelf te zijn. Als burn-out coach zie ik keer op keer dat mensen onnodig hard met zichzelf omgaan, met allerlei vervelende gevolgen. Het kan gelukkig ook anders, en die switch maken is helemaal niet zo ingewikkeld.
Mijn ervaring als burn-out coach
Als coach merk ik dat mensen die erg gespannen zijn, vaak heel veel van zichzelf vragen. Alles moet goed gaan – en ook nog eens perfect. Iedereen moet je aardig vinden, en niets mag stuk of scheef.
Wanneer mensen de lat zo onbereikbaar hoog leggen, raken ze uitgeput. Ze zijn dan namelijk fulltime bezig met het managen van hun omgeving en hun gedachtes daarover. Piekergedachtes als ‘het is nog niet goed’ en ‘het gaat vast mis’ blijven de kop op steken. Wanneer je onbewust voelt dat het nu allemaal niet oké is, blijft je lichaam ‘aan’ staan. Door het overschot aan cortisol val je op een gegeven moment om van oververmoeidheid.
Hoe komt het dat mensen zo veel van zichzelf vragen?Ik stel je deze vraag omdat er een verband is tussen wat ik hierboven beschrijf en lief zijn voor jezelf. Je gaat namelijk aan je eigen grenzen voorbij. Je zegt eigenlijk: ik ben niet genoeg genoeg. Daarin kun je zo ver gaan dat je vergeet – of negeert – dat je ook zelfliefde nodig hebt.
‘Wat ik doe is normaal’
De meeste mensen die ik hierover spreek denken dat het normaal is om zoveel van jezelf te vragen; dat doet iedereen en dat is hoe het hoort. Daar ga ik graag dieper op in. Van wie heb jij geleerd dat het zo ‘moet’? Helpt deze houding jou, of zit die jou juist in de weg? Durf je ook te kijken naar een alternatief?
Meteen zien we nu een valkuil: we worden boos op onszelf omdat we zo’n controlfreak zijn. Het is weer niet goed. Juist wat betreft dit thema mag je lief voor jezelf zijn. In plaats van boos te zijn, is het beter om tegen jezelf te zeggen: ik ben niet lief voor mijzelf geweest. Ik heb mijzelf niet gegeven wat ik nodig heb en ik verdien dat wél.
Wees lief voor jezelf
Dus je wilt wat liever voor jezelf zijn. In mijn ervaring zijn er een aantal zaken die je hierbij kunnen helpen:
- Humor: die niet helpende gedachtes – zoals ‘het moet perfect’ – die zijn er. Zeg ze eens hardop in een heel gek of grappig stemmetje. Je mag je best zorgen maken, maar hoeft het niet altijd serieus te nemen.
- Zelfliefde: kijk in de spiegel en zeg ‘ik houd van je, ongeacht wat je vandaag doet of laat‘.
- Zelfcompassie: leg een hand op je hart, erken dat je het moeilijk hebt, besef dat iedereen hiermee worstelt, en vraag jezelf ‘wat heb je nu nodig?’.
- Meditatie: ga zitten en kijk hoe je gedachtes opkomen en verdwijnen, zonder jouw invloed. Zo vergroot je je bewustzijn en kun je niet helpend gedrag eerder opmerken.
- Mindfulness: open je zintuigen en ervaar dit moment ten volle. Op die manier vergroot je ook je bewustzijn, en er is tegelijk minder ruimte voor allerlei niet-helpende gedachtes.
- Aandacht voor je eigenwaarde: stel jezelf eens voor als kind. Was je toen goed genoeg? Nu ben je nog precies zo: helemaal goed genoeg ongeacht wat je bereikt. Probeer dat gevoel wat vaker te voelen. Je bent een waardevol mens!
- Experimenteren met perfectionisme: ga eens op een luchtige manier experimenteren met het minder goed doen. Maak niet schoon, reageer niet op een mail, schrijf een verslag zonder het na te kijken… Vaak ontdek je dat de wereld niet vergaat en daarna kun je een stuk relaxter te werk gaan.
Dit zijn aspecten waar we tijdens een coachtraject mee oefenen.
Hoe word je lief voor jezelf?
Liever voor jezelf zijn vraagt om oefenen. Een heel praktische eerste stap is je aan het begin van de dag afvragen waar jij vandaag nou heel blij van zou worden. En dat dan ook echt doen en er volop van genieten. Zo geef je jezelf een duidelijk signaal: ik ga het anders doen.
Daarnaast helpt het om te besluiten dat je veel minder van jezelf hoeft op een dag. Als ik vandaag dit ene ding heb gedaan, ben ik tevreden, en de rest is mooi meegenomen. Kies iets wat je bijvoorbeeld in een uurtje af kunt maken. Zo gaat de druk van de ketel.
Maar het is druk in deze maatschappij. Oefen dus ook in ‘nee zeggen‘, want daarmee zeg je ‘ja’ tegen jezelf. Bij deze heb je mijn zegen om veel vaker nee te zeggen! Zelfzorg is ook een manier om volop ‘ja’ tegen jezelf te zeggen. Neem een lange warme douche, slaap genoeg, neem de tijd om lekker te eten, doe waar je echt zin in hebt…
Liever zijn voor jezelf: begin vandaag
Lief zijn voor jezelf hoeft helemaal niet zo ingewikkeld te zijn. Waar heb jij nu zin in? Gun jezelf dat vandaag. In mijn leven was humor ook heel helpend. Dat serieuze persoontje in mij wil het allemaal perfect, maar ik wil gewoon van het leven kunnen genieten en huppelend naar de supermarkt gaan. Ik omhels dat serieuze vrouwtje, maar kies vervolgens als volwassen persoon voor mijzelf. Ik laat mij leiden door liefde – en niet door angst. Dat is proces wat zich over jaren ontvouwt, maar wat je vandaag al ten volle kunt ervaren!
Uiteindelijk gaat het om het inzicht dat het leven behoorlijk snel voorbij gaat. Het is aan jou om het leven ten volle te ervaren en er echt van te genieten. Werk of andere verplichtingen zijn het niet waard om op te branden. Daar mag je jezelf dus tegen beschermen. Ondanks het tempo van deze maatschappij, mag jij kiezen voor momenten waarin je voor jezelf kiest, en echt lief bent voor jezelf.
Wat als lief voor jezelf zijn niet lukt?
“Lief voor jezelf zijn”: het klinkt misschien een beetje soft. Je kunt het ook anders noemen: niet zo hard voor jezelf zijn, niet zo veel van jezelf eisen, geen onmogelijke doelen stellen, jezelf tijd kunnen, minder anderen pleasen en wat egoïstischer zijn…. De bottom line is: lief voor jezelf zijn is belangrijk. Het is belangrijk dat jij jezelf voldoende geeft van wat je nodig hebt, dat jij jezelf als persoon waardeert.
Maar wat nu als dat niet lukt? Een gebrek aan zelfliefde of te kritische houding richting jezelf kan schadelijk zijn. Mensen die niet niet voor zichzelf zijn, hebben vaak het gevoel constant te falen. Dat kan zorgen voor enorme stress. En dat kan weer zorgen voor andere problemen in het leven. Geluk, gewoon eenvoudig dagelijks geluk, begint bij liefs zijn voor jezelf. Heb je hier moeite mee? Neem dan gewoon eens contact met ons op. Mijn collega’s en ik helpen je graag.
