Nee leren zeggen: de een moet dit leren en worstelt er enorm mee, de ander kan zich niet eens voorstellen dat iemand hier überhaupt problemen mee kan hebben. Moeilijk nee kunnen zeggen kan mensen in de problemen brengen. Het kan je een hoop stress opleveren. Wanneer je namelijk geen nee kunt zeggen, loop je het risico om je grenzen te overschrijden. Zeker wanneer je al veel op je bord hebt liggen, zorg je voor nóg meer druk. Hoe komt het dat best veel mensen het lastig vinden om iemand een “nee” te verkopen? Wil je iemand niet teleurstellen? Ben je bang voor negatieve reacties?
Sommige mensen zijn geneigd om ja te zeggen in bepaalde situaties of op bepaalde verzoeken. Ook wanneer zij eigenlijk liever nee zouden zeggen of weten dat het niet verstandig is om ja te zeggen. Nee leren zeggen draait dan ook niet altijd zozeer om het afwijzen van een vraag of verzoek. Nee leren zeggen en omgaan met een schuldgevoel: dát is wat voor veel mensen lastig is. Wie moeite heeft met nee zeggen, verliest voor zijn/haar gevoel eigenlijk altijd. Zeg je namelijk ja, dan weet je dat jij jezelf misschien in een situatie brengt die te veel voor je is. Zeg je nee, dan maak je objectief gezien wellicht wel de beste keuze en neem jij jezelf in bescherming, maar loop je vervolgens wel de hele tijd rond met een vervelend schuldgevoel. Dat kan toch niet de bedoeling zijn?
Nee leren zeggen is iets dat je absoluut kunt leren. Ook wanneer dit niet in je natuur zit. Het draait om balans: de balans tussen je eigen belangen en die van een ander. Nee zeggen maakt je niet tot een slecht persoon. Zeer zeker niet. Iedereen heeft een bepaalde capaciteit. Mensen die geen moeite hebben om nee te zeggen, zijn zich over het algemeen goed bewust van deze capaciteit. Zij zegen geen nee omdat ze niet behulpzaam zijn, maar omdat zij weten dat als zij ja zouden zeggen, zij zichzelf misschien wel in de problemen zouden brengen. Zij kunnen accepteren dat het de ene keer wel mogelijk is om ja te zeggen en de andere keer niet. Anderen begrijpen dit meestal ook: dat is iets dat “ja zeggers” zich vaak niet realiseren.
Heb jij wel eens het gevoel dat je het niet meer aankunt? Dan ben jij wellicht een stereotype ja-zegger.
Moeilijk nee kunnen zeggen is voor veel mensen herkenbaar wanneer het gaat om mensen om wie zij geven. Tegen een vreemde of iemand waar je niets mee hebt, kun je waarschijnlijk eenvoudig nee zeggen. Maar tegen iemand die dichtbij je staat? In zo’n gevoel moet je echt leren nee zeggen. Dit verschil is niet moeilijk te verklaren. Je wilt natuurlijk dat mensen om wie je geeft goed over jou denken. Daarom vind je nee zeggen zo moeilijk zonder je schuldig te voelen. Zeg je nee tegen iemand om wie je geeft, dan heb je misschien al snel het gevoel dat je diegene teleurstelt of er niet voor hem/haar bent.
Tegen wie moet je dan nee leren zeggen? Heb je hier moeite mee, dan herken je vast wel dat je nee zeggen tegen vrienden moeilijk vindt, of nee zeggen tegen collega’s, bijvoorbeeld. Je echte vrienden zijn en blijven je echte vrienden. Wanneer je een keer nee tegen hen zegt, zullen zij hier echt wel begrip voor hebben. Hetzelfde geldt voor je collega’s. Zeg je overal maar ja op, dan kan dit je in problemen brengen.
Bij je vrienden kan het er juist toe leiden dat je afspraken niet na kunt komen omdat je te veel hooi op je vork neemt. Dan gebeurt dus juist het tegenovergestelde van wat je wilt bereiken: je zegt ja omdat je een goede vriend(in) wilt zijn en wilt helpen. Maar kom je in de knoei, bijvoorbeeld door tijdgebrek, dan betekent je belofte niet na kunnen komen meestal een grotere teleurstelling dan vooraf nee zeggen. Zeg je overal ja op op het werk, dan levert dit je geheid werkstress op. Maar hoe kun je nu nee leren zeggen tegen vrienden, collega’s of andere mensen die dichtbij je staan?
Laten we vooropstellen dat je niemand een uitleg verschuldigd bent wanneer je nee zegt tegen iets vrijwilligs. Echter, je wilt niet alleen nee leren zeggen, maar ook beleefd nee zeggen en ervoor zorgen dat er geen spanningen of lastige situaties ontstaan. Ik durf te wedden dat dit eenvoudiger is dan je denkt. Het geven van een beetje uitleg en context is in vrijwel alle gevallen voldoende. Soms heb je een heel goede reden om nee te zeggen. Die reden hoeft echter niet altijd expliciet te zijn.
Nee leren zeggen betekent ook je realiseren dat het soms gewoon moet kunnen om nee te zeggen omdat je eenvoudigweg te moe bent, geen tijd hebt of een keer geen zin hebt. Nee leren zeggen en omgaan met schuldgevoel wordt op deze manier een stuk eenvoudiger. Sterker nog, wanneer jij je realiseert dat dit heel normaal is, is er waarschijnlijk helemaal geen sprake van een schuldgevoel.
En als je mensen wél een keer teleurstelt, is dat ook niet het einde van de wereld. Dat iemand teleurgesteld is, betekent niet automatisch dat hij/zij teleurgesteld is in jou als persoon. Of dat diegene ineens slecht over je denkt. Net zoals nee zeggen moeilijk kan zijn voor jou, kan nee accepteren ook lastig zijn voor een ander. Dat heeft niets met jou te maken. Je zult zien dat het in veel gevallen echt niet tot problemen leidt. Vaak maak je het jezelf onnodig moeilijk door te denken dat het wel problemen oplevert.
Het kan lastig zijn om te kiezen wanneer nee zeggen wel of niet handig is. Voor sommige mensen is die keuze eenvoudig, maar iemand die nee moet leren zeggen zal vaker moeite hebben met dit onderscheid. Je kunt jezelf een aantal vragen stellen die het makkelijker maken om een antwoord voor jezelf te vinden. Krijg je een verzoek, dan hoef je niet altijd direct ja of nee te zeggen. Je kunt ook aangeven dat je even tijd nodig hebt om te kijken of het mogelijk is. Heb je deze tijd, stel jezelf dan de volgende vragen:
Het bovenstaande klinkt misschien een beetje zakelijk, of zelfs onnatuurlijk voor iemand die nee leren zeggen moet oefenen. Iemand die hier geen moeite mee heeft, beoordeelt situaties echter (onbewust) op deze manier. Het helpt je om weloverwogen beslissingen te nemen. Om gevolgen van beslissingen in te kunnen schatten (en inzicht te krijgen in waarom je neigt naar een ja of nee), kun je bijvoorbeeld gebruikmaken van een G-schema. Blijft nee zeggen moeilijk voor jou en blijf je hierdoor in de problemen komen? Dan kunnen onze coaches je helpen.
Doe geheel vrijblijvend de burn-out test of neem contact met ons op.
Direct contact Of bel 085 - 5363606