Wanneer je denkt aan dingen waar je niet zonder kunt leven, wordt humor vaak vergeten. Humor – op je eigen manier – heb je nodig in het leven. Lachen is gezond, maar zonder humor kun je nergens meer om lachen. Dit is wat er vaak gebeurt bij mensen met een depressie, burn-out of PTSS. Het lachen vergaat je letterlijk. Je ziet nergens de humor meer van in en het leven wordt een stuk minder leuk. In deze blog wil ik het hebben over de verschillende vormen van humor en waarom het zo ontzettend belangrijk is om de humor die bij jou past een plek in je leven te geven. Helemaal in moeilijke tijden. Lees over:
- De definitie van humor en hoe die per persoon verschilt
- De verschillende soorten humor
- Positieve en negatieve varianten
- Hoe humor een coping mechanisme kan worden
- Waarom lachen zo belangrijk is
- Hoe je jouw lach en plezier weer terugvindt
De definitie van humor
Laten we direct met de deur in huis vallen want de definitie van humor is voor iedereen anders. Waar jij hard moet lachen om een grap, lukt het een ander nog net de wenkbrauwen te fronsen. Humor is een persoonlijke interpretatie van iets dat ervoor zorgt dat je moet lachen. En dat kan dus van alles zijn. De verschillende opvattingen van humor wordt mede bepaald door je achtergrond, cultuur en leeftijd. Sommige onderzoekers zijn van mening dat je opleidingsniveau ook bepalend is voor de mate van de humor die je ervaart, echter blijft dit een discutabel onderwerp van de materie. Maar hoe je het ook wendt of keert en wat je definitie van humor ook is: humor is onmisbaar in je leven.
Welke soorten humor zijn er?
Humor bestaat in alle vormen en maten. Een van die soorten humor is landgebonden humor, denk bijvoorbeeld aan ‘Britse humor’. Deze vorm van komedie moet je liggen en de meningen hierover zijn sterk verdeeld of dit wel of niet grappig is. In de wereld van cabaret wordt naast het uitspreken van grappen veel non-verbale communicatie gebruikt. Alleen luisteren naar de audio van een komiek die op een podium staat doet af aan de boodschap die hij of zij over wilt brengen.
De bekendste vorm van humor is verbale humor. Een aantal voorbeelden:
- Droge humor: Grappen maken zonder dat er emotie is af te lezen.
- Sarcasme: Vaak op de persoon of situatie gespeeld met een agressieve of boze ondertoon.
- Ironie: Spottend. De toon laat merken dat je het tegenovergestelde bedoelt.
- Woordspeling: Humor waar goed over nagedacht is. Woorden zo plaatsen dat het de ontvanger van de grap na laat denken over wat er gezegd wordt. De grap valt meestal iets later.
- Zwarte humor: Zowel verbaal als non-verbaal. Deze vorm van grappen maken is vooral grappig voor de brenger van de grap. Het neerhalen of bespotten van anderen op een negatieve manier. Dit ligt dichtbij cynisme.
Positieve en negatieve humor
Een grap maken kan zowel positief of negatief zijn. Onder positieve humor valt voornamelijk het grappig kan zijn zonder dat je daar een ander of een situatie voor schaadt. Een leuke anekdote, een mop of one-liners worden vaak als positief ervaren.
Zodra we spreken over negatieve humor denken we snel aan cynisme of sarcasme en dit wordt niet altijd even goed ontvangen. Deze vorm van humor is een vaak een reactie op een persoon of gebeurtenis waar een negatieve boodschap aan hangt. Denk bijvoorbeeld aan grappen over je ex partner. Indien de relatie slecht was ben je snel geneigd negatieve grappen te maken over diegene. Hieronder valt ook grappen over iemand z’n uiterlijk. Hard lachen voor omstanders, niet voor de persoon waar het over gaat.
Een grap te ver
Zwarte humor gaat vaak nog een stapje verder. Discriminatie en racisme komen hierin regelmatig voorbij, maar ook grappig bedoelde opmerkingen over bijvoorbeeld de Holocaust zijn hier niet vreemd. Zwarte humor kent wel verschillende gradaties. Vrijwel altijd is zo’n grap grof, maar niet altijd écht bedoeld om te beledigen. Veel comedians gebruiken zwarte humor om het publiek een beetje te choqueren, of om een statement te maken. Belangrijk bij deze vorm van zwarte humor is dat de maker ook echt wel weet dat hij/zij misschien net een stap te ver gaat. Maar er is een dunne scheidslijn, want maar al te vaak wordt zwarte humor ook echt slecht bedoeld. Dat maakt het dan een vorm van humor die niet iedereen kan waarderen en wat voortkomt uit onderliggend lijden zoals stress of depressie. Door zwartgallige humor te gebruiken compenseer je de emoties die je van binnen voelt. Natuurlijk geldt dit niet voor iedereen die veel zwarte humor gebruikt. Toch bewijst gedegen onderzoek dat je sneller geneigd ben duistere humor te gebruiken zodra je veel stress hebt, in een burn-out zit of leeft met depressie.
Humor kan een coping mechanisme zijn
“Ik heb nooit wat aan je gemerkt, je bent altijd vrolijk!”. Een zin die je vast vaak gehoord hebt indien je in een depressie of burn-out zit. Humor is een van de meest bekende coping-mechanisme die bestaat onder mensen die problemen ondervinden met hun geestelijke gesteldheid. Omdat lachen intuïtief is, zoals je ziet bij pasgeboren baby’s wanneer ze slapen, zal je sneller reageren op iemand die een grap maakt dan op iemand die continu in negativiteit hangt. Door humor te gebruiken als je je niet goed voelt stel je een ander op z’n gemak. Ook na het beleven van een traumatische ervaring wordt humor gebruikt om de lading te dekken. In de realiteit dek je de lading niet, je verbergt het alleen. Je wil niemand lastig vallen met jouw negatieve gedachten of je hebt de energie niet uit te leggen hoe je je voelt. Meestal omdat je zelf niet weet hoe je je voelt. Het kan ook een vorm van relativeren zijn. Let wel op dat het bij relativeren blijft en het geen bagatelliseren van je mentale welzijn wordt.
Waarom lachen zo belangrijk is
Naast dat lachen om grapjes intuïtief is, zorgt lachen voor een natuurlijke aanmaak van endorfine. In een depressie of na een traumatische gebeurtenis is het lachen je soms letterlijk vergaan. Je kunt het niet meer opbrengen te lachen om dingen waar je normaal niet meer kon stoppen met lachen. Humor is niet grappig meer en je moet moeite doen een nep-lach te toveren als iemand voor de zoveelste keer tegen je zegt: “Kan je ook nog lachen? Je kijkt zo boos!”. Een opmerking die het er niet beter op maakt en zeker niet bijdraagt een lach te toveren, ook geen nep-lach. Indien je altijd kon genieten van flauwe grapjes of die ene mop die je al duizend keer gehoord hebt en nu niet eens meer de moeite doen de humor ergens van in te zien, is de kans groot dat je een burn-out, depressie of PTSS hebt. Problemen met je mentale gezondheid hebben een diepe impact op jouw endorfine-aanmaak en dit is het moment om aan de bel te trekken.
Je gevoel voor humor terugkrijgen
Je betrapt jezelf erop dat je al een tijdje niet gelachen hebt. En dat is maar wat zonde. Lachen maakt het leven stukken aangenamer en gezelliger. Woorden waar je niks aan hebt indien je vecht tegen een depressie of burn-out. PTSS is ook een boosdoener als we spreken over het niet meer kunnen genieten van een grap. Samen met een coach vind jij je humor terug. Naast het volgen van een behandeling voor je burn-out, depressie of PTSS is wandelcoaching één van de beste methode om jouw geest weer ruimte te geven voor humor en plezier. Jouw coach zal samen met jou weer een vleugje humor in je leven brengen. En dat is zo ontzettend belangrijk om (weer) goed te kunnen functioneren.
