Voor veel mensen is sporten een heerlijke uitlaatklep. De druk kan van de ketel – en je kunt met je vrienden genieten van deze ontspanning. Sommige mensen vinden sporten zo fantastisch, dat ze hoge doelen gaan nastreven, zoals het finishen van een marathon. Weer andere sporten voornamelijk om er goed uit te zien. Met welke intentie sport je?
In dit stuk leg ik uit hoe je bewegen kunt inzetten wanneer je in een burn-out terecht bent gekomen. We kijken voornamelijk naar jouw intentie om te sporten.
Bewegen is ontzettend gezond, dan zal heel veel bewegen dus fantastisch zijn voor je gezondheid? Topsporters zien er altijd fit en energiek uit, dus blijkbaar klopt dat?
Inmiddels weten we dat dit niet klopt. Bij extreme duursporters, zoals triatleten en lange afstandslopers, zijn er zelfs blijvende beschadigingen gevonden aan de hart- en bloedvaten. Op latere leeftijd leidt dit tot klachten. De grote belasting van het menselijk lichaam eist blijkbaar zijn tol.
Conclusie: meer bewegen is zeker niet altijd beter. Met mate bewegen daarentegen is wel degelijk gezond.
Overtraining is het gevolg van een stressvolle en aanhoudende training, waarvan de sporter niet voldoende herstelt. De mate van activiteit en rust zijn niet met elkaar in balans. Het is een proces dat uiteindelijk kan resulteren in overbelasting in de vorm van het overtraininigssyndroom: een staat waarin de prestatie afname chronisch is met een of meerdere serieuze symptomen. Deze symptomen komen overeen met die van burn-out:
Bij overtraindheid ligt de oorzaak in het overmatig sporten met onvoldoende hersteltijd (rust) en bij burn-out is er sprake van chronische stress in het algemeen, waarbij inspanning en ontspanning langdurig uit balans zijn geweest. Bij een burn-out kan de oorzaak bijvoorbeeld een combinatie zijn van werkstress, geldzorgen, onzekerheid en perfectionisme. Net als bij overtraindheid is er bij burn-out sprake van een fysieke overbelasting: het lichaam heeft te lang ‘aan’ gestaan.
De metafoor in deze alinea maakt dit verhaal nog wat duidelijker. Een formule-1 racewagen is gemaakt om zo hard mogelijk te rijden op het circuit. Duurzaamheid speelt daarbij geen rol. De machine wordt tot het uiterste gepusht en is daarna al aan vervanging toe. Vergelijk dit met het zwaar over je grenzen gaan tijdens een marathon, waarna je weken moet herstellen.
Een Honda Civic daarentegen is gemaakt om rustig over de wegen te karren en zo decennia lang mee te gaan. Wanneer ook jij als een Honda Civic door het leven gaat, zul je je energie makkelijker behouden en ‘langer meegaan’.
Uit een Amerikaans onderzoek is gebleken dat golf, tennis en tafeltennis de sporten zijn waarmee je het makkelijkst oud wordt; ze dragen het meeste bij aan je gezondheid. Hoe kan dat? Is het omdat deze sporten niet extreem intensief zijn? Het zijn, zo blijkt, sporten waarbij het sociale component een grote rol speelt – en het hebben van een sociaal netwerk is een cruciale factor als het gaat om gezondheid. Bij veel andere sporten is deze factor natuurlijk ook aanwezig.
Nu weten we dat rustig bewegen goed voor ons is, en dat het sociale aspect in grote mate bijdraagt aan de gezondheidsvoordelen. Hoe kun je hier optimaal gebruik van maken?
Wanneer ik het over sport heb, is de belangrijkste vraag die ik je wil stellen: wat is jouw intentie? Waarom sport jij (of waarom sport jij niet)? Mogelijke antwoorden:
Met welke intentie je sport is van invloed op hoe jij gaat sporten. In het geval van de Iron Man is de kans groter dat je in de valkuil stapt van je te gedragen als een formule-1 wagen, als daar dan nog werkstress of andere life events bij komen, wordt het moeilijk genoeg hersteltijd te vinden en ligt burn-out op de loer. Wanneer je sport voor je uiterlijk, dan is de kans groter dat je je motivatie gaat verliezen en er daarnaast minder van geniet. Sporten met als intrinsieke motivatie dat je lang van het leven wil kunnen genieten, is een krachtige motivator om te blijven bewegen. Uiteindelijk is het natuurlijk helemaal aan jou om te onderzoeken wat jou beweegt om te sporten.
En dan is er nog het bewegen om iets tegen chronische stress te doen. Dat vraagt om een specifieke aanpak.
Bewegen kan absoluut helpen bij het verlagen van je stressniveau, maar ook bij het herstellen van een burn-out. Laten we hierbij eerst onderscheid maken tussen de verschillende vormen van bewegen.
Herstel van een burn-out begint met het nemen van rust en het zorgen voor veel ontspanning. In die eerste fase kun je 15 minuutjes per dag rustig wandelen. Wanneer je batterijen wat zijn opgeladen, kun je het bewegen gaan uitbouwen; ga bijvoorbeeld 30 minuten wandelen per dag en voeg ook wat rustige yoga toe. Zo bouw je je herstelvermogen rustig op. Dit is beter dan helemaal niet te bewegen. Je lichaam krijgt dan niet de prikkel om te herstellen.
Wanneer je je duidelijk beter begint te voelen en merkt dat je geen terugslag ervaart de dag na het wandelen, dan kun je rustig gaan trainen. Je gaat stapsgewijs je conditie opbouwen d.m.v. zwemmen, hardlopen, wielrennen, fitness – net wat goed bij jou past. Het is van belang dat je dit met mate doet en rustig opbouwt.
Pas daarna, wanneer je conditie en weerbaarheid weer op peil zijn, ga je sporten. Bij sport is er vaak sprake van extreme pieken en dalen in je hartslag, wat zorgt voor fysieke stress. De langdurige periode van herstel van chronische stress is nodig om deze impact te kunnen hanteren. Door het trainen langzaam op te bouwen, bereid je je hierop voor.
Bewegen is goed, maar met mate. Daarnaast is de vraag ‘met welke intentie sport jij?’ van belang. Wanneer je een fanatieke sporter bent, maar nu ook oververmoeid, dan vraagt je herstelproces om een hoop geduld. Het is namelijk verstandig om eerst te gaan bewegen, dan trainen, en dan pas sporten. Kun jij je lat wat verlagen en vertrouwen op je herstelproces?
Doe geheel vrijblijvend de burn-out test of neem contact met ons op.
Direct contact Of bel 085 - 5363606