Een burn-out vraagt om een hele hoop geduld. En juist geduld is lastiger op te brengen wanneer jij je miserabel voelt. Toch is geduld een eigenschap die je, mits goed toegepast, kan helpen tijdens je herstel. Het kan de warme deken zijn die je ’s avonds pakt om je wat meer ontspannen en veilig te voelen. In deze blog leg ik je uit waarom geduld zo ontzettend belangrijk is tijdens het herstel van een burn-out. Je leest over:
Na jaren van chronische stress kan het gebeuren dat je lichaam ‘de stekker eruit trekt’. Fysiek en mentaal ben je leeg en je voelt je vrijwel altijd moe, somber en uitgeteld. Logische vragen die dan opkomen zijn: kan ik hiervan herstellen? Zo ja, hoe? En hoe lang gaat dat duren?
De antwoorden hierop zijn moeilijk of pijnlijk, maar tegelijk ook hoopgevend; de hersteltijd van overspanning of burn-out is afhankelijk van de duur van de aanloop naar het opbranden. Heb je tien jaar lang meer energie verbruikt dan er eigenlijk beschikbaar was in je lichaam – om zo tegemoet te komen aan de vele verwachtingen van jezelf en je omgeving – dan zal het herstel hiervan ook lang duren. Vergelijk het met een gebroken arm; ook als je in het herstelproces ‘alles goed doet’, zal het lang duren voordat het bot genezen is. Toch is het hoopgevend dat herstel mogelijk is, door gebruik te maken van het zelfhelend vermogen van je lichaam.
Geduld is bij een burn-out eigenlijk omgekeerd evenredig aan het ontstaan hiervan. Heeft het lange tijd geduurd voordat jouw stress overging in een burn-out? Dan heb je te lange tijd met chronische stress geleefd en zul je geduld moeten hebben bij je herstel: dit kan dan namelijk ook lange tijd vergen.
Wanneer er langdurig veel stresshormonen (bijvoorbeeld cortisol) door je lijf gieren, leidt dat uiteindelijk tot schade aan je lichaam. De hippocampus in je brein kan bijvoorbeeld krimpen, waardoor je last krijgt van geheugenproblemen. Je lichaam ziet de hoge waarden van de hormonen als ‘het nieuwe normaal’. Hoewel bij stress het mentale aspect een rol speelt, is er dus ook een duidelijke fysieke component.
Herstellen van een burn-out lukt wanneer je lichaam het rempedaal weer weet te vinden. Dat is een gevoel van totale ontspanning. In die modus besteedt je lichaam zijn energie aan het herstellen van eventuele schade. En net als bij een gebroken arm kan het behoorlijk lang duren voordat het lichaam de ontspannen modus weer voelt en de schade hersteld is. En net als bij die situatie, is geduld belangrijk. Je zult de rit uit moeten zitten en moeten blijven doen wat nodig is om volledig te herstellen.
Wanneer je na een aantal weken of maanden – misschien te snel – besluit dat het wel genoeg is zo en te snel weer aan het werk gaat, dan blijven de problemen zich voordoen. Het is dus cruciaal om geduld op te brengen en te vertrouwen dat ook jij helemaal kunt herstellen. Ik snap dat het heel erg lastig kan zijn om dan geduld op te blijven brengen. Je gevoel zegt misschien dat je er klaar voor bent. Maar het is belangrijk om rustig op te bouwen. Te snel weer vol gas geven, kan leiden tot een terugval.
Het kernkwadrant is een schema op basis van je kernkwaliteiten, die dingen waar jij van nature echt goed in bent. Het schema geeft meer inzicht in wat er zoal komt kijken bij het ontwikkelen en leven van je belangrijkste kwaliteiten. Hoe zit dat met de kwaliteit geduld, die we zo graag willen ontwikkelen tijdens een burn-out?
Wanneer geduldig zijn (en blijven) een uitdaging voor je is, dus wanneer je het moeilijk vindt om geduldig te zijn, dan is daadkracht wellicht juist een van jouw kernkwaliteiten; drammerigheid is in dit voorbeeld je valkuil en passiviteit je allergie (datgene wat je irriteert in andere mensen). Herken je je hierin? In deze situatie leert het kernkwadrant ons dat we iemand zijn die erg goed is in in actie komen. Sommige situaties vragen echter niet alleen om daadkracht, maar ook om geduld. Het gaat om een goede balans, zeker als het gaat om burn-out herstel.
Of zie je jezelf juist als een geduldig persoon? Is geduld een van jouw kernkwaliteiten? Geduld is een schone zaak, maar passiviteit is in dit geval een van je valkuilen; drammerigheid is je allergie en daadkracht je uitdaging. Geduld is een prachtige kernkwaliteit, maar zonder een beetje daadkracht kan dit leiden tot een situatie van passiviteit en inactiviteit. Daardoor kun jij je juist extra lusteloos en somber gaan voelen. Wanneer je herstellende bent van chronische stress, dan is geduld absoluut nodig, mits er sprake is van een goede balans met de kwaliteit daadkracht.
Herstellen van een burn-out vraagt blijkbaar om een goede balans tussen daadkracht en geduld. Maar wat betekent dit precies? De theorie van de cirkel van invloed en betrokkenheid maakt dit wat meer duidelijk.
In het kort leert deze theorie ons dat we ons bij veel zaken in de wereld betrokken voelen, bijvoorbeeld het feit dat we een burn-out hebben en niet meer kunnen werken; en dat de werkgever daar zo’n last van heeft; en dat de mensen die van je afhankelijk waren daar ook veel last van hebben. De cirkel van invloed is een kleinere cirkel, waarin alleen die dingen vallen waar je daadwerkelijk invloed op kunt uitoefenen. Het is een kunst onze cirkel van invloed wat te vergroten, door in de plaats van de slachtofferrol juist gebruik te maken van positief denken en daadkracht; door invloed uit te oefenen waar dat mogelijk is.
Stel dat je in de file staat; daar heb je op dat moment geen invloed op. Wel heb je invloed op hoe je die situatie ervaart. Zet je wat leuke muziek op? Doe je een geleide meditatie? Kun je de volgende keer iets eerder of later weg? Kun je ook de positieve kant inzien van even in de file staan?
De wijsheid van deze theorie wordt mooi gevat in de Serenity Prayer: “grant me the serenity to accept the things I cannot change, courage to change the things I can, and wisdom to know the difference.” Je kunt je daadkracht kortom toepassen op de zaken die je kunt veranderen en je geduld als het gaat om zaken die je nu liever niet zou hebben, maar die voorlopig zo zullen blijven. Dat herstellen van een burn-out lang kan duren, kun je niet veranderen. Hoe je hiermee om gaat, daar heb je invloed op.
Het is belangrijk om te begrijpen en te accepteren dat het herstellen van een burn-out lang kan duren. Dit wil niet zeggen dat jij iets fout doet. Een burn-out heeft nu eenmaal een belangrijk fysiek component. Door geduld te oefenen, kun je het proces van herstel als prettiger ervaren. Je oefent dan eigenlijk in vertrouwen; een geloof dat je lichaam in staat is om te herstellen en terug te keren naar hoe het ooit was. Volledig herstel is niet altijd mogelijk, maar iedereen kan weer terugkeren naar een prettigere staat van zijn. Ook jij!
Een expert op het gebied van stress en burn-out kan je ondersteunen in het ontwikkelen van geduld en vertrouwen. Hij of zij kan je uitleggen hoe stress werkt, en ook hoe herstel werkt.
De burn-out coaches van Liberi staan in heel Nederland voor je klaar. Neem gerust vrijblijvend contact met ons op. We helpen je graag.
Doe geheel vrijblijvend de burn-out test of neem contact met ons op.
Direct contact Of bel 085 - 5363606
085 - 5363606