Stressbestendig zijn is tegenwoordig zeker geen verkeerde eigenschap om te hebben. Maar wat betekent dit precies? Wie stressbestendig is, kan goed omgaan met stress. Daarmee vertel je echter maar een deel van het verhaal. Stressbestendigheid wordt namelijk wel eens verkeerd geïnterpreteerd. Stressbestendigheid betekent namelijk niets meer en niets minder dan het hebben van een hoge tolerantie voor stress. Je kunt met een behoorlijke dosis stress omgaan voordat je hier last van krijgt. Dit betekent echter niet dat mensen met zo’n hoge tolerantiegrens nooit stress ervaren of hier geen last van hebben. In deze blog vertel ik je meer over wat stressbestendig zijn precies inhoudt, hoe je jouw stressbestendigheid versterkt, maar ook wat de mogelijke valkuilen zijn van stressbestendigheid.
Iedereen ervaart stress. Net als bij veel andere dingen heeft de ene persoon meer last van stress dan de andere persoon. Mensen die stressbestendig zijn, kunnen onder invloed van stress beter blijven functioneren dan mensen die minder stressbestendig zijn. Je hoeft niet groot te denken voor dit effect. Het zijn juist de kleinere dingen waaraan wij stressbestendigheid kunnen afmeten. Voer je de stress ver genoeg op, dan is namelijk niemand meer stressbestendig. Iedereen heeft een punt waarop stress te veel wordt. Voor sommige mensen ligt deze grens redelijk ver weg. Voor mij is een goede graadmeter voor stressbestendigheid hoe goed mensen blijven functioneren onder niet-extreme vormen van stress.
Wat betekent dit dan in de praktijk? Er zijn tal van alledaagse voorbeelden te noemen waarin iedereen zich wel zal kunnen herkennen. Denk bijvoorbeeld eens aan werkstress. Werkstress wordt vaak veroorzaakt door een te hoge werkdruk. Hoe ben jij onder een naderende deadline die je vreest niet te halen? Je mate van stressbestendigheid kan van invloed zijn op je presteren, maar ook op je gevoel en je gedrag. Sommige mensen floreren onder deze vorm van druk , terwijl anderen in paniek raken, fouten maken of tot helemaal niets meer komen. Dit heeft voor een groot gedeelte te maken met je stressbestendigheid: in hoeverre beïnvloeden stressvolle situaties hoe jij je voelt en hoe je handelt of presteert?
Je hoeft maar naar topsporters te kijken om te zien hoe stressbestendigheid (of een gebrek hieraan) mensen beïnvloedt. Denk aan een voetballer die een beslissende penalty moet nemen in de finale van de Champions League. Het team zal altijd een speler naar voren schuiven met een goede traptechniek, maar ook eentje die stressbestendig is. Een speler die in een stadion met tienduizenden mensen en miljoenen aan prijzengeld op het spel zijn zenuwen in bedwang kan houden en de bal rustig in de hoek kan schuiven, in plaats van hoog over het doel te knallen of te twijfelen. Of een tennisster die mag serveren op matchpoint. Waarom slaat de ene speelster op dat moment een ace en mikt de ander de bal op dit cruciale moment in het net?
Waarom zijn sommige mensen stressbestendig en anderen niet? Dat is natuurlijk de vraag die bijna iedereen stelt. Hoe kan het dat twee mensen in identieke situaties onder invloed van stress totaal anders kunnen reageren of presteren? Een groot deel van het antwoord op deze vraag is eenvoudig te verklaren: genen. De een is nu eenmaal vatbaarder voor stress dan de ander. Stressbestendigheid is ook gewoon een genetisch geven. Net zoals de ene persoon 1.85 meter lang wordt en de ander 1.60 meter. Stressbestendig zijn zit voor een deel in je, of juist niet.
Het antwoord kan echter ook iets genuanceerd of aangevuld worden wanneer je verder kijkt. Niet alles is terug te voeren op genetica. Dat is te eenvoudig gedacht. Zo kunnen ook karaktereigenschappen een belangrijke rol spelen bij stressbestendigheid. Ben je bijvoorbeeld perfectionistisch of niet? Mensen die perfectionistisch zijn, kunnen zichzelf soms onnodig veel druk opleggen waardoor zij minder stressbestendig lijken. Ik zeg bewust “lijken”, want het betekent niet automatisch dat zij minder stressbestendig zijn. Zij ervaren soms simpelweg stress waar andere mensen daar geen last van hebben. Ook mensen die moeilijk kunnen loslaten, kunnen minder stressbestendig zijn of overkomen dan anderen.
Graaf je nog wat dieper, dan zou je zelfs kunnen stellen dat factoren als omgeving en opvoeding van invloed zijn op je stressbestendigheid. Ben je bijvoorbeeld extreem beschermend opgevoed en is jou altijd aangeleerd dat dingen snel een gevaar vormen en je dan om hulp moet vragen? Dan kan het zo zijn dat je stressbestendigheid hieronder lijdt. Je ervaart situaties dan wellicht simpelweg eerder als stressvol dan mensen die minder beschermend zijn opgevoed.
Omdat stressbestendigheid deels met je karakter te maken heeft, betekent dit ook dat je jouw stressbestendigheid kunt verbeteren. Belangrijk is hierbij dat jij jezelf aanleert om beter met stress om te gaan. Want nogmaals: stressbestendigheid betekent dus niet dat je geen stress ervaart. Het heeft te maken met de mate waarin je last hebt van stress en hoe dit jou beïnvloedt. De volgende blogs kunnen behulpzaam zijn en je leren beter om te gaan met stress:
Stressbestendig zijn is natuurlijk een hartstikke fijne eigenschap. Een eigenschap die eigenlijk alleen maar voordelen kent. Op de vraag “zou je stressbestendiger willen zijn?” zal bijna niemand “nee” antwoorden. Een hoge mate van stressbestendigheid kent mogelijk één nadeel en dat is overschatting. Daarbij kan het gaan om zelfoverschatting, maar ook overschatting door je omgeving. Stressbestendigheid gaat vaak hand in hand met zelfvertrouwen. Dat is goed, maar zelfvertrouwen moet natuurlijk niet doorslaan in overmoedigheid. Een mogelijke valkuil voor zeer stressbestendige mensen is dat zij te veel hooi op hun vork nemen. Vergeet niet dat er altijd een grens is aan wat je kunt hebben. Als je die grens bewust opzoekt, kan het ook voor jou verkeerd gaan.
Wie bekend staat als stressbestendig heeft ongetwijfeld ervaren dat mensen hier dankbaar gebruik van maken. Als onverzettelijke rots in de branding leggen mensen graag dingen bij jou neer in de wetenschap dat je het wel aankunt. Maar is dit een feit, of is dit een aanname? Pas op dat anderen jouw grenzen niet overschrijden. Het heeft geen zin om je sterker voor te doen dan dat je bent. Ook de meest stressbestendige persoon mag wel eens zeggen: genoeg is genoeg.
Doe geheel vrijblijvend de burn-out test of neem contact met ons op.
Direct contact Of bel 085 - 5363606