Ben jij behulpzaam? Dan zal iedereen direct roepen dat dit een hele goede eigenschap is. En dat is ook zo. Maar het is ook een eigenschap die je in de problemen kan brengen. Want ja: je kunt inderdaad té behulpzaam zijn. Jouw behulpzaamheid kan zo ver gaan dat jij het belang van een ander structureel boven dat van jezelf plaatst. Dat kan zorgen voor stress. In deze blog behandel ik hoe je behulpzaam kunt blijven zonder dat je er zelf aan onderdoor gaat. Aan bod komen de onderwerpen:
Behulpzaam zijn, is een mooie kwaliteit. Je bent bereid om anderen te helpen, je wilt graag ondersteuning bieden en je vindt het fijn als je er voor iemand kunt zijn. Hoewel deze eigenschap door velen gewaardeerd wordt bestaat er ook een kans dat je jezelf voorbij loopt. Dat je zo gericht bent op anderen, dat je jezelf vergeet. Stress ligt dan al gauw op de loer; je ervaart te weinig tijd voor jezelf en je bent te veel met anderen bezig. Behulpzaamheid is dus erg mooi, maar zoals altijd blijft balans het sleutelwoord. In dit blog gaan we in op de betekenis van behulpzaam, kernkwadranten van behulpzaam en delen we de valkuilen van behulpzaam zijn.
De betekenis van behulpzaam is dat je graag bereid bent om anderen te helpen. Dit is een karaktereigenschap die vaak door anderen gewaardeerd wordt. Voor jezelf kan deze eigenschap voldoening geven; het geeft je een goed gevoel wanneer je een ander hebt kunnen helpen. Je laat de hond van de buurvrouw uit als ze geen tijd heeft, je staat paraat als collega’s hulp nodig hebben en vrienden en familie weten dat ze op je kunnen rekenen.
Elke eigenschap kent uiteraard ook minder goede kanten. Want hoewel de betekenis van behulpzaam nog zo mooi is, kan het ook tegen je werken. Tenminste, wanneer je té behulpzaam bent. Dit betekent dat je meer voor anderen klaarstaat dan voor jezelf met als gevolg dat je te veel van jezelf gaat vragen óf te weinig tijd voor jezelf hebt. Je hebt het gevoel altijd klaar te moeten staan voor anderen terwijl je jezelf uit het oog verliest. Op je werk ben je bijvoorbeeld continu je collega’s aan het helpen, waardoor je te weinig tijd hebt voor je eigen werk. Of je wil je buurvrouw zo graag helpen met haar hond, dat je daardoor de tijd voor jezelf moet overslaan.
Behulpzaamheid is mooi, maar vergeet jezelf niet. Nee zeggen is geen schande, het helpt je juist om een goede balans te vinden tussen het helpen van anderen, en genoeg tijd hebben voor jezelf.
Om inzicht te krijgen in jouw goede en minder goede kanten kan een kernkwadrant uitkomst bieden. Dit model is ontwikkeld door Daniel Ofman. Dit model laat inzichtelijk zien wat jouw kernkwaliteit is, wat de valkuil daarvan is, wat je uitdaging is en wat de allergie van die kernkwaliteit is. Met allergie wordt het tegenovergestelde van kernkwaliteit bedoelt.
Als je kijkt naar het kernkwadrant van behulpzaamheid, ziet deze er als volgt uit:
De kernkwaliteit, in dit geval behulpzaam zijn, is de kwaliteit die jou kenmerkt. Sla je hierin door, dan wordt deze kwaliteit een valkuil: je offert jezelf op. Om te voorkomen dat je in de valkuil komt, heb je een uitdaging nodig, namelijk: autonoom zijn, je maakt je eigen keuzes. Wanneer je te veel focust op je uitdaging, kom je bij allergie: egoïsme. Wat weer het tegenovergestelde is van behulpzaamheid.
Wat deze kernkwadrant van behulpzaam je laat zien is dat autonomie de uitdaging is en dat het dus van belang is om balans te houden tussen behulpzaam en autonoom zijn. Het is prima om anderen te helpen, maar je mag ook ‘nee’ zeggen en je eigen keuzes maken. Onderaan de streep hebben zowel anderen als jijzelf hier het meest aan.
Zoals hierboven in het kernkwadrant van behulpzaamheid is uitgelegd, is de valkuil van behulpzaam zijn om jezelf op te offeren. Je staat te veel klaar voor anderen waardoor je jezelf vergeet. Je bent loyaal en betrokken. Nee zeggen doe je niet snel. Allemaal karaktereigenschappen die we bij burn-out ook veel terugzien. Het zijn juist de hulpvaardige mensen die zichzelf nog wel eens op de tweede plaats willen zetten. Als je door werkstress, financiële problemen of andere redenen veel stress ervaart, houd je uiteindelijk geen tijd meer over. Je blijft maar rennen, anderen helpen en uiteindelijk raak je uitgeput. Daarbij zul je gaan merken dat mensen uiteindelijk ook dingen van je gaan verwachten. Ze raken eraan gewend dat je altijd ‘ja’ zegt, altijd hulp biedt, altijd voor ze klaar staat waardoor het voor jou steeds lastiger wordt om autonoom te zijn.
Juist daarom is het zo belangrijk om je bewust te zijn van jouw behulpzaamheid en om hier balans in te vinden. Ja, het is prima om anderen te helpen, maar niet als je jezelf daarmee tekortdoet. Jij bent de belangrijkste persoon in jouw leven en je kunt anderen pas écht goed helpen, als jij goed voor jezelf zorgt. Pas als je jezelf geeft wat je nodig hebt, kun je anderen geven wat ze nodig hebben. Veel mensen die behulpzaam zijn, voelen zich haast verplicht om altijd voor anderen klaar te staan. Maar je bent nergens toe verplicht. Al helemaal niet wanneer je hier zelf onder lijdt.
Zorg dus op de eerste plaats goed voor jezelf en ken je grenzen. In het begin zal het onwennig zijn om ‘nee’ te zeggen, zowel voor jezelf als voor anderen. Maar juist door dit te oefenen zul je er beter in worden en daarbij weten anderen dan ook beter wat ze aan je hebben.
Ik schreef het al in de inleiding: behulpzaam zijn, is een mooie kwaliteit. Ja mag daar best trots op zijn. Maar pas dus op dat jouw behulpzaamheid je geen stress oplevert. Heb je hier moeite mee, denk dan aan de drie onderstaande punten. Eenvoudige, makkelijk toepasbare en effectieve regels om behulpzaam te blijven zonder stress te ervaren. En onthoud: kun je een keertje niet zo behulpzaam zijn als je zou willen, dan is dat niet het einde van de wereld.
Ervaar jij momenteel stress of ben je in een burn-out beland omdat je onder andere te behulpzaam bent? De coaches van Liberi helpen je graag, we zitten verspreid door het hele land dus er is altijd een burn-out coach bij jou in de buurt. Een coach helpt jou om stress te verminderen, om te gaan met moeilijke situaties en om je eigenschappen in balans te houden. Je leert om dichter bij jezelf te blijven, te doen wat goed voor je is en om voor jezelf te kiezen. Hierdoor kun je uiteindelijk alsnog voldoening halen uit het helpen van anderen, maar zul je ook weten wanneer je ‘nee’ mag zeggen en voor jezelf mag kiezen. Neem contact met ons op voor een vrijblijvende kennismaking of doe onze gratis burn-out test voor duidelijk inzicht in jouw stressniveau.
Doe geheel vrijblijvend de burn-out test of neem contact met ons op.
Direct contact Of bel 085 - 5363606
085 - 5363606