Het meemaken van een burn-out kan zowel overdonderend als machteloos voelen. Vooral wanneer je het voor de eerste keer meemaakt. Het niet tijdig of goed behandelen van een burn-out garandeert bijna dat je ergens in je leven nogmaals in een burn-out terecht komt. Maar is er een mogelijkheid om een terugval te voorkomen? Er zijn een aantal manieren om nogmaals langdurige emotionele uitputting te vermijden. Eén van die manieren is het maken van een preventieplan. Dit plan geeft je meer grip op de behoeften die je in je dagelijkse leven nodig hebt om, op korte en lange termijn, niet nogmaals in een burn-out te belanden. In dit blog schrijven we uitgebreid over het nut van een preventieplan en hoe je deze samen met je coach kunt opstellen.
Wat is een preventieplan?
Een preventieplan na je burn-out
Een persoonlijk plan opstellen
Wat is een preventieplan?
Het woord preventie zegt het eigenlijk al. Een preventieplan is een plan van aanpak om iets te voorkomen. Een dergelijk plan wordt in veel takken van de psychiatrie en coaching gebruikt, maar ook de werkvloer wordt zo’n plan regelmatig ingezet. Je kan in principe voor alle worstelingen die je tegen bent gekomen in je leven een preventieplan maken. Hierdoor krijg je inzicht en overzicht in de behoeften die nodig zijn om niet nogmaals in dezelfde situatie terecht te komen. Het is natuurlijk geen garantie dat het je nooit meer overkomt, maar het kan je wel helpen een andere uitkomst te krijgen in een vervelende periode of situatie. Zo ook wanneer je in een burn-out zit of dit in het verleden hebt meegemaakt.
Een preventieplan na je burn-out
We hoeven niet te herhalen dat het hebben van een burn-out tot wanhoop kan drijven. Het lukt je niet meer je normale dagelijkse structuur aan te houden en soms is iedere dag onder de douche stappen al een opgave op zich. Eén ding weet je zeker: Wanneer je hierdoorheen bent wil je uit man en macht voorkomen dat dit je nogmaals overkomt. Cijfers laten zien dat, indien je in een burn-out terecht komt en deze niet goed laat behandelen, de kans dat je terugvalt ongeveer 65 procent is. Een extreem hoog percentage wat laat zien dat je een burn-out, en de behandeling daarvan, niet moet onderschatten. Met een preventieplan achter de hand sta je sterker in je herstel en kun je altijd teruglezen wat jij nodig hebt om dit te bekrachtigen.
Een persoonlijk plan opstellen
Het maken van een preventieplan kost tijd en vergt het vermogen volledig eerlijk tegen jezelf te zijn. Soms is dit ietwat confronterend, maar alleen door goed naar jezelf te kijken en te accepteren waar je zwakke plekken liggen, creëer je een betrouwbaar plan waar je op terug kunt vallen. Hieronder bespreken we acht stappen die je in je plan kunt verwerken. Onderstaand plan bestaat uit een basis en is flexibel. Indien jij een stap mist, of er een fase in wordt benoemd die niet bij jou aansluit, ben je vrij dit aan te passen naar jouw behoeften.
Stap 1: Zelfbewustzijn vergroten
Als je terugdenkt aan de signalen die je had voordat je burn-out een feit was, wat komt er als eerst in je op? Welke stressklachten zou je nu kunnen koppelen aan het begin van je overbelasting? Schrijf alles op waaraan jij naderende uitputting kunt herkennen. Maak er een gewoonte van om af en toe bij jezelf te reflecteren hoe je je emotioneel voelt, wat voor gedrag je vertoont en hoe je fysieke gezondheid is.
Stap 2: Grenzen stellen
Voordat je in een burn-out terecht kwam zijn er persoonlijke grenzen overschreden. Achteraf gezien, waar zou je nu nee tegen zeggen waar je toen ja tegen zei? Dat zijn de grenzen die je goed moet bewaken. Schrijf deze op en lees ze regelmatig terug. Bewaak je deze grenzen structureel?
Stap 3: Zelfzorg bovenaan zetten
Je grenzen bewaken is een vorm van zelfzorg, maar het is nog zoveel meer. Het is iedere dag zorgen voor je sociale hygiëne, iedere dag tijd voor jezelf inplannen, een hobby hebben, ontspanning zoeken, naar de sauna gaan, je nagels laten doen, naar de barbier, en noem maar op. Maak van je zelfzorg een prioriteit.
Stap 4: Werk- en privébalans
Je werk en privé in balans houden is voor veel mensen een valkuil. We verliezen ons in de hoeveelheid werk die we hebben door nog even een uur overwerken, of in de avond je e-mail weg te werken. Een dag- en weekplanning maken helpt je houvast te hebben in tijd voor je werk en tijd voor jezelf. Merk je dat de stress de afgelopen periode weer oploopt? Neem ook je ontspanningsmomenten mee in je planning.
Stap 5: Gezonde levensstijl aanhouden
Net als iedere stap van je preventieplan, is deze niet onbelangrijk. Je kan nog zo goed georganiseerd zijn en inzicht hebben op je behoeften, wanneer je levensstijl ongezond is, is de kans op een terugval aanzienlijk. Eet gezond en gevarieerd, drink zo min mogelijk alcohol en houd je lichaam in beweging. Houd je niet van sporten? Maak iedere dag een wandeling van een half uur.
Stap 6: Sociale netwerk aanspreken
Hoe graag we soms ook willen, we kunnen nu eenmaal niet alles alleen. Dit zal je ook ervaren hebben in je burn-out. Voor deze stap is het belangrijk om een beetje van je trots opzij te zetten en je sociale netwerk om te hulp vragen. Iemand van buitenaf ziet soms sneller dat het steeds minder goed met je gaat, dan dat je zelf toe wil geven. Vraag of zij dit met jou willen bespreken indien ze dit bij jou signaleren. Vanaf dat punt kan je starten met je zelfreflectie of het klopt wat zij bij jou denken te zien. Gebruik je kring ook om te praten over je gevoelens en situaties waar je eventueel tegenaan loopt. Opkroppen zal alleen maar averechts werken.
Stap 7: Jezelf regelmatig evalueren
Neem de tijd en ruimte om jezelf regelmatig te evalueren. Een belangrijke stap in je preventieplan. Waar sta je op dit moment in het leven? Voel je je goed? Zijn er signalen die kunnen wijzen op overbelasting? En zo ja, welke stappen kun je ondernemen om de klachten te beperken?
Stap 8: Tijdig om hulp vragen
Deze laatste stap van je preventieplan kan net zo goed op de eerste plaats staan. Je herkent de signalen van een aankomende burn-out en weet wat je moet vermijden om niet nogmaals uitgeput te raken. En toch is dit plan geen keiharde garantie dat het je nooit meer overkomt. Het leven is onvoorspelbaar en zo ook een terugval. Een onverwachte gebeurtenis kan ervoor zorgen dat een burn-out je overvalt. Schakel hierom tijdig hulp in van een professionele coach om direct aan de slag te gaan met een behandeling. Neem contact met ons op en we starten zo snel mogelijk om jouw basis te versterken.
