Ik voel me machteloos: controle verliezen door burn-out
Machteloosheid is een gevoel wat je zult herkennen als je na een lange periode met stress, thuis komt te zitten met een burn-out. Je hebt het gevoel alsof je de controle verloren bent; je hebt zo je best gedaan om ondanks alles staande te blijven, maar uiteindelijk is het niet gelukt. Je bent ingestort, je kunt niet meer, je voelt je machteloos. Het is een vervelend gevoel wat een tijd de overhand kan nemen. In dit blog delen we graag wat machteloosheid precies is en hoe je leert omgaan met machteloosheid.
De psychologie van machteloosheid
De psychologie van machteloosheid vertelt ons wat er nou precies voor zorgt dat je het gevoel krijgt dat je de macht kwijt bent.
Uit onderzoek is gebleken dat mensen die een groot gevoel van zelfcontrole ervaren – wat betekent dat je, je emoties, gedachten en gedrag goed kunt reguleren – meer gevoel van macht ervaren. Terwijl mensen die minder grip hebben op zelfcontrole, sneller een gevoel van machteloosheid ervaren.
Wanneer je veel stress ervaart en je helemaal uitgeput raakt, is de kans groot dat je minder grip hebt op zelfcontrole. Dit veroorzaakt dus het gevoel van machteloosheid. Zoals de psychologie van machteloosheid laat zien is het dus erg begrijpelijk dat een machteloos gevoel om de hoek komt bij een burn-out.
Ik voel me machteloos, wat nu?
Als je door chronische stress of een burn-out vaak denkt: “ik voel me machteloos”, is de eerste stap om dit gevoel te erkennen. Om toe te geven dat je je machteloos voelt en dat dat oké is – hoe vervelend het ook is. Dit is niets om je voor te schamen, maar – zoals hierboven is uitgelegd – een logisch gevolg van alle stress die je ervaart en gebrek aan zelfcontrole. Zeker in het begin is het belangrijk om niet te veel moeite te doen om van dat gevoel af te komen. Het beetje energie dat je nog hebt, kun je beter steken in je burn-out herstel. Zodra jij weer beter in je vel zit, zal het machteloze gevoel ook weer verminderen.
Omgaan met machteloosheid: 4 Tips
Het gevoel van machteloosheid is niet fijn. Er zijn gelukkig wel wat manieren om omgaan met machteloosheid makkelijker te maken. We delen 4 tips met je.
1. Waar heb je wel grip op?
Machteloosheid komt voort uit het gevoel nergens controle of grip op te hebben. Hier ligt dus ook je focus. Probeer je focus te verleggen en eens te kijken waar je wél grip op hebt. Wat kun je zelf doen en ligt binnen jouw controle om je wat beter te voelen? Een gezonde maaltijd, een fijne wandeling (bosbaden!), op tijd gaan slapen, een serie kijken die je blij maakt. Probeer je focus te verleggen naar jouw herstel en hoe jij hier invloed op kunt uitoefenen.
2. Je hoeft niet alles onder controle te hebben
Een extreme behoefte aan controle komt voort uit het gevoel dat tijdens je burn-out niets meer zeker is. Je bent de controle kwijt over je werk, over het functioneren van je lichaam, over jouw toekomst en je herstel. Precies om die reden wil je controle en macht hebben over andere zaken, bijvoorbeeld: een opgeruimd en schoon huis of een perfect gekookte maaltijd. Dit geeft je het gevoel dat je tenminste nog íéts onder controle hebt.
Hoewel dit gevoel logisch is, is het ook belangrijk om te realiseren dat het schijncontrole is. Je hoeft niet overal grip op te hebben – ook niet als je het gevoel hebt dat alles onder je voeten vandaan valt. Probeer de behoefte los te laten en realiseer je dat deze behoefte aan controle voornamelijk heel veel energie kost, en die kun je beter steken in jouw herstel.
3. Zoek contact met vrienden en familie
Machteloosheid kan zorgen voor een eenzaam gevoel. Het is daarom belangrijk om sociaal contact te blijven onderhouden. Bel regelmatig met vrienden en familie of vraag ze om op bezoek te komen. Het kan erg prettig zijn om te praten over jouw situatie en liefde te ontvangen van mensen waar je van houdt. Dit kan het eenzame gevoel verminderen.
Tegelijkertijd kunnen vrienden en familie je humeur mogelijk wat verbeteren waardoor jij je net wat prettiger voelt. Hoewel het zoeken van sociaal contact lastig kan zijn als je een burn-out hebt, doet het vaak wel erg goed. Zorg ervoor dat je per keer maar één persoon uitnodigt zodat het niet te veel energie kost, en spreek – als jij dat prettig vindt – vooraf af hoelang diegene blijft. Op deze manier heb jij ook nog voldoende tijd om te rusten.
4. Werk aan je herstel
Het belangrijkste wat je kunt doen is werken aan het herstel van je burn-out. De kans is namelijk aanzienlijk groot dat wanneer jij weer beter in je vel zit, het gevoel van machteloosheid vanzelf minder wordt. Want wanneer jij beter in je vel zit, ervaar je automatisch ook meer zelfcontrole. Je voelt je vrolijker, sterker en denkt positiever waardoor je ook beter kunt omgaan met emoties, makkelijker keuzes kunt maken en je gedrag meer onder controle hebt.
Werken aan je herstel vraagt veel van je; neem voldoende rust en doe oefeningen om stress uit je lichaam te halen zoals:
- Ademhalingsoefeningen
- Yoga
- Beluister een meditatie
- Praat erover – bijvoorbeeld met een burn-out coach
- Zorg dat je, je op een creatieve manier kunt uiten
- Beweeg voldoende.
Ik voel me machteloos – geef jezelf tijd
Als jij je machteloos voelt is het belangrijk om jezelf tijd te geven. Na het lezen van dit blog weet je hoe het machteloze gevoel ontstaat, ken je de psychologie van machteloosheid en heb je tips om omgaan met machteloosheid wat makkelijker te maken. Heb vertrouwen in jezelf en jouw lichaam en geloof erin dat jij hieruit gaat komen. Blijf bij jezelf en werk aan jouw herstel zodat je weer beter in je vel komt te zitten. Kun je hier wel wat hulp bij gebruiken? Er is altijd een coach bij jou in de buurt waar je contact mee op kunt nemen voor een gratis kennismaking. De coaches van Liberi helpen je graag! Twijfel jij of het machteloze gevoel door een burn-out komt? Dan kun je gratis onze burn-out test doen.
