Zelfinzicht is het bewust zijn van je sterke en zwakke eigenschappen. Je weet wat je wél en ook juist niet kunt. Je hebt een sterk ontwikkeld gevoel voor wie je bent. Bovendien weet je waar je voor staat en durft dit ook uit te dragen in de wereld. Je kunt reflecteren op je eigen gedrag. Bovendien kun je je eigen gevoelens herkennen, erkennen en ze op een gezonde manier uitdrukken. Klinkt dit utopisch? Ja en nee. Aan de ene kant is het heel haalbaar om meer zelfinzicht te verkrijgen. Aan de andere kant zijn we een leven lang bezig om onszelf steeds beter te leren kennen en ontdekken we telkens weer nieuwe en andere kanten van onszelf.
Zelfinzicht als ontdekkingsreis
Zo bezien mogen we het opdoen van meer zelfinzicht zien als een ontdekkingsreis. Ken je de term ‘hero’s journey’? Het is het verhaal uit alle bekende (en dus succesvolle) films en boeken. De hoofdpersoon is thuis in zijn veilige omgeving (binnen zijn of haar comfortzone) en wordt uitgedaagd. Een prinses moet gered worden, een ring moet bemachtigd worden, iemand moet genezen worden met een moeilijk te verkrijgen levenselixer…
De klassieke hero’s journey
De held van het verhaal gaat op avontuur. Hij ontmoet andere mensen en komt vele uitdagingen en tegenslagen tegen onderweg. Op een gegeven moment staat hij oog in oog met de draak. Op het moment dat hij denkt niet meer te kunnen, weet hij toch op het nippertje te ontsnappen, verslaat de draak en redt de prinses. Hij heeft zichzelf beter leren kennen gedurende zijn reis. Ook is hij tegen zijn eigen grenzen aangelopen. Hij was soms ontmoedigd en kende verschillende momenten van grote angst. Tegelijkertijd waren er overwinningen en momenten om te vieren. Aan het eind vertrekt hij met een heleboel nieuwe ervaringen en zelfkennis naar huis.
Dit verhaal spreekt ons zo aan, omdat we onszelf erin kunnen herkennen. Ook wij worden uitgedaagd om buiten onze vertrouwde en veilige omgeving te treden. Onderweg komen we allerhande obstakels tegen die we moeten zien te overwinnen. En als dit dan gelukt is keren we moe maar voldaan terug naar huis. Om met een groter zelfinzicht verder te leven. Tot de volgende uitdaging weer voor de deur staat…
Je zelfinzicht vergroten
We hoeven niet letterlijk op reis te gaan om tot meer zelfinzicht te komen. Dagelijkse gebeurtenissen op werk, school of in de privésfeer kunnen ons soms ook flink uitdagen en nieuwe inzichten brengen. Tegelijkertijd kunnen we ook actief werken aan meer zelfinzicht. Er zijn verschillende tools en instrumenten beschikbaar die je daarbij kunnen helpen. Denk aan het MBTI-persoonlijkheidsmodel waarmee je door middel van een uitgebreide vragenlijst ingedeeld wordt in één van de zestien voorkeurstypen. Je kunt er zelf mee aan de slag door de vragenlijst online in te vullen. De uitslag kan je helpen op jezelf te reflecteren en helpt je jouw voorkeursgedragingen beter te begrijpen.
Human design
Een andere ‘tool’ om je zelfinzicht te vergroten is human design. Je vult online je geboortedag, -tijd en -plaats in en zo wordt jouw unieke design berekend. Er zijn vier hoofdtypen die gebaseerd worden op een complexe mix van Oosterse én Westerse wetenschappen. Onthoud bij al dit soort methoden en instrumenten dat ze je kunnen helpen tot meer zelfinzicht te komen. Je hoeft jezelf niet in een hokje te plaatsen, bovendien valt niemand honderd procent van de tijd binnen één bepaald persoonlijkheidstype.
Het kan je echter wel helpen jouw voorkeuren in een duidelijker licht te zetten. Je begrijpt ineens waarom je bijvoorbeeld zo moe bent na een feestje. Ondanks dat het heel gezellig was voel je je uitgeput. Begrijpen dat je wat meer introvert bent maakt duidelijk dat je oplaadt van tijd alleen doorbrengen. Hoewel je het leuk vindt met andere mensen te zijn, kosten grote groepen mensen je ook energie. Hier bewust van zijn helpt je een goede balans te vinden.
Zelfinzicht vergroten met behulp van de mensen om je heen
Een uitstekende manier om tot meer zelfinzicht te komen is door vragen te stellen aan de mensen die jou goed kennen. Met wie voel jij je verbonden? Je familie, je vrienden? Vraag de mensen die wat dichter bij je staan naar jouw sterke en minder sterke kanten. Een ander kan bepaalde patronen soms beter zien dan wij zelf. Dit komt door de blinde vlek: we zijn ons niet bewust hiervan, maar hij is er wel! Vraag ook mensen die wat verder van je vandaan staan dezelfde vraag te beantwoorden. Denk aan collega’s of kennissen. Zij zullen jou weer anders zien dan de mensen die je heel goed kennen. Voeg de antwoorden samen en kijk of je overlap ziet in hun antwoorden. Dit geeft je een goed idee van jouw kwaliteiten en valkuilen.
Het DISC-model
Tot slot nog een model dat ook werkt met een vragenlijst: het DISC-model. Ook hierbij wordt je in één van vier persoonlijkheidstypen ingedeeld. De uitslag zegt iets over je persoonlijke waarden, je houding en gedrag. Check de uitslag van een dergelijke test altijd met je gevoel en je intuïtie. Klopt wat je hier voor uitslag hebt met hoe jij jezelf ziet? Hoe je over jezelf denkt?
Het is belangrijk om eerlijk naar jezelf te zijn. Ook je minder leuke kanten horen bij je. Je kunt deze beter accepteren en ze niet onderdrukken of wegstoppen. Acceptatie leidt er vaak toe dat je jezelf beter kunt omarmen zoals je bent. Bovendien helpt het inzicht in je minder sterke kanten je juist om daaraan te werken. Zo kan het zijn dat jouw please-gedrag je heel veel stress geeft. Constant proberen aan de verwachtingen van anderen te voldoen kost je heel veel energie. Inzicht krijgen in dit soort patronen helpt om ze te kunnen ombuigen.
Soms komen bepaalde belemmerende patronen voort uit ervaringen uit je jeugd. Ook hier kan zelfinzicht helpen om milder naar jezelf te zijn. Begrijpen waar bepaald gedrag vandaan komt helpt om begrip en compassie te voelen voor jezelf. Het hoeft niet allemaal zo perfectionistisch, je hoeft niet zo streng voor jezelf te zijn. Dit inzien is de eerste stap om het betreffende gedrag te veranderen. Dit is zeker niet makkelijk, maar wél zeer de moeite waard. Kom je er zelf niet uit? Je kunt altijd vrijblijvend contact opnemen met ons. Onze coaches helpen je graag om tot meer zelfinzicht te komen, zodat je met minder stress en meer plezier naar je werk kunt gaan!
