Als er één iets is dat van grote invloed kan zijn op hoe jij je dagelijks voelt, dan is het wel slaap. Slaap heb je nodig. Niet alleen om je goed te voelen, maar ook om daadwerkelijk gezond te zijn en te blijven. Een gebrek aan slaap kan zorgen voor tal van mentale en fysieke klachten. Zeker wanneer dit gebrek aan slaap aanhoudt. Slecht slapen en vermoeidheid door nachtmerries is voor veel mensen een groot probleem. Er zijn tal van oorzaken voor slechte slaap te bedenken. Nachtmerries vormen een veelvoorkomende oorzaak. Hoe komt het dat nachtmerries ontstaan? Welke invloed hebben deze op de kwaliteit van je slaap en hoe zijn ze op te lossen?
Vermoeidheid door nachtmerries: een probleem om serieus te nemen
Nachtmerries komen bij iedereen voor. Vervelend als zij zijn; doorgaans ervaren mensen nachtmerries niet als problematisch. Ook niet wanneer je eens of hooguit af en toe wakker ligt en over je dromen gaat piekeren of een nacht slecht slaapt omdat een vervelende droom je wakker heeft gehouden. Je zult je wellicht een dag wat minder fit voelen, maar de kans is groot dat je de nacht erop weer goed slaapt en je vermoeidheid slechts van tijdelijke aard is.
Helaas zijn er ook mensen bij wie vermoeidheid door nachtmerries een groot probleem is. Slecht slapen door nachtmerries komt relatief vaak voor. Je hebt helaas weinig controle over wat je droomt. Sommige mensen hebben met regelmaat te kampen met nachtmerries. Een kleiner percentage heeft deze vrijwel dagelijks. Wanneer hier sprake van is, is er ook al snel sprake van een probleem. Het kan er namelijk voor zorgen dat je structureel te weinig slaap krijgt en dat is slecht voor je mentale gesteldheid en gezondheid. Het kan bijdragen aan het ontstaan van oververmoeidheid.
Waarom treden nachtmerries op?
Mensen die last hebben van vermoeidheid door nachtmerries hebben vaak een prangende vraag: waarom heb ik last van nachtmerries? Waarom nachtmerries optreden, is nog niet sluitend verklaard. Dit heeft te maken met het feit dat de wetenschap eenvoudigweg nog te weinig weet over het menselijke brein. Er is geen consensus over hoe dromen precies werken en wat de functie van dromen nu precies is. Laat staan van nachtmerries.
Toch wordt over het algemeen aangenomen dat dromen een manier is om dagelijkse gebeurtenissen, maar ook stress te verwerken. Een vooralsnog vrijwel algemeen geaccepteerde verklaring is dat de hersenen dromen nodig hebben om als het ware te resetten en klaar te zijn voor de volgende dag.
De vraag die blijft bestaan, is echter: waarom dan nachtmerries? Waarom creëert je eigen brein dromen die je slaap, je gevoel en wellicht zelfs je algehele gesteldheid negatief beïnvloeden? Het feit dat dit gebeurt, lijkt de hypothese te staven dat dromen gebruikt worden om te verwerken. Een aantal voorbeelden maakt dit aannemelijk. Mensen die een traumatische gebeurtenis hebben meegemaakt, kunnen meer dan anderen last krijgen van nachtmerries. In minder sterke vorm lijkt er ook al sprake van een direct verband te zijn: wie iets naars of ongewoons meemaakt, kan hier ‘s nachts vaak over dromen, niet zelden in de vorm van een nachtmerrie.
Abstracte nachtmerries
Een vraag die vooralsnog onbeantwoord blijft, is waarom we dromen wat wij dromen: soms lijken nachtmerries helemaal niet te herleiden naar gebeurtenissen die je hebt meegemaakt. Dikwijls zijn nachtmerries absurd of abstract: waarom weten wij niet, maar dat laat onverlet dat het aannemelijk is dat je hersenen indrukken aan het verwerken zijn.
Wat is goede slaap? En hoe belangrijk is het?
Bij vermoeidheid door nachtmerries is er sprake van structurele slechte slaap die veroorzaakt wordt door nare dromen. Dit betekent niet dat je urenlang wakker ligt. Goede slaap wordt gemeten aan de kwaliteit hiervan. Deze kwaliteit heeft niet direct te maken met hoe lang je slaapt. Het heeft primair te maken met hoe lang je kwalitatieve slaap hebt. Kwalitatieve slaap wil zeggen dat je belangrijke slaapcycli doorloopt. Tijdens een nacht slaap doorloop je meerdere cycli, variërend van oppervlakkige slaap tot diepe slaap.
Dromen die je in een bepaald slaapstadium. Bij gezonde slaap, slaap je na een droom gewoon door. Van een nachtmerrie kun je wakker schrikken. Ook al lig je vervolgens maar enkele minuten wakker: je slaapcyclus begint weer van voren af aan, waardoor je belangrijke cycli kunt missen en onrustig slaapt. Zo is het dus goed mogelijk dat je slechts 6 uur ononderbroken slaapt, maar je uitgerust voelt. Het is dus ook mogelijk dat je misschien wel 9 uur slaapt, maar je niet fit voelt omdat je (meerdere keren) wakker bent geworden door een nachtmerrie. Slecht slapen door nachtmerries kan dus een effect hebben op je gezondheid.
Is er iets te doen tegen vermoeidheid door nachtmerries?
Wanneer je last hebt van vermoeidheid door nachtmerries, zijn er dingen die je kunt proberen om hier af te komen. Ga je bijvoorbeeld slapen met een slecht gevoel (hetzij onrustig of gestrest, maar misschien ook verdrietig, angstig of boos), dan kun je proberen om eerst van dit gevoel af te komen. Probeer bij jezelf na te gaan wat dit gevoel veroorzaakt. Kijk vervolgens wat je hiertegen kunt doen. Praten, sporten, een dagboek bijhouden, mindfulness maar ook voldoende ontspanning: het kunnen allemaal manieren zijn om onrust weg te nemen. Met een ontspannen en voldaan gevoel gaan slapen, kan helpen om nachtmerries tegen te gaan.
De relatie tussen stress en nachtmerries
Het is niet altijd mogelijk om de oorzaak van nachtmerries weg te nemen. Althans: dit lukt niet altijd zonder professionele hulp. Mensen die last hebben van ongezonde stress, zoals werkstress, lopen een hoger risico om ook last te krijgen van nachtmerries. Deze nachtmerries kunnen er vervolgens weer voor zorgen dat je slecht slaapt en vermoeid raakt. Wil je van je nachtmerries af komen en vermoed je dat stress de veroorzaker hiervan is? Zorg er dan voor dat je stress wordt aangepakt. Dit kun je wellicht zelf doen, maar de kans is ook aanwezig dat dit je niet lukt. Nachtmerries zijn een veel voorkomend symptoom van stress of een burn-out. Met behulp van een professionele coach kun je van je stress af komen en herstellen van een burn-out. Hierdoor verdwijnen in vrijwel alle gevallen ook de aanhoudende nachtmerries.
