Nachtmerries kunnen je slaap flink verstoren. Plotseling schiet je wakker met een bonzend hart en een bezweet lichaam en ondertussen ben je jezelf aan het geruststellen met de woorden dat het maar een droom was. Sporadisch last hebben van nachtmerries is vervelend, maar het wordt pas echt belemmerend als ze zich blijven herhalen en je wekelijks of zelfs bijna elke nacht wakker ligt van nachtmerries. Dit kan zo erg worden, dat je uiteindelijk niet eens meer durft te gaan slapen. Stress is één van de grootste veroorzakers van nachtmerries. Daar duiken we in deze blog dieper in. Natuurlijk kijken we ook naar mogelijke oplossingen.
Inhoudsopgave:
- Wat zijn nachtmerries nu precies?
- Wat veroorzaakt nachtmerries?
- Nachtmerries door stress is een veel voorkomend probleem
- Nachtmerries voorkomen of verhelpen: deze vijf tips helpen je
Wat zijn nachtmerries nu precies?
Nachtmerries zijn eenvoudig gezegd dromen die angstaanjagend zijn. Ze kunnen in allerlei vormen komen, van hyperrealistisch tot zeer abstract. Ook kunnen ze op allerlei mogelijke wijzen angstaanjagend zijn. Soms zijn ze heel concreet, andere keren juist zeer subtiel. Als je twijfelt of je een nachtmerrie hebt kun je er vanuit gaan dat dit niet het geval is. Als je ‘s nachts last hebt van een nachtmerrie, zul je vrijwel altijd wakker schrikken op het meest angstaanjagende moment van deze droom. Je kunt je precies herinneren waar deze over ging en je voelt je onrustig en angstig. Door het angstige en onrustige gevoel kan het moeilijk zijn om weer in slaap te vallen.
Nachtmerries ontstaan in je REM-slaap of lichte slaap. Dit zijn de slaapfases waarbij je hersenen druk bezig zijn om alles te verwerken.
Wat veroorzaakt nachtmerries?
Nachtmerries kunnen diverse oorzaken hebben. De oorzaak van nachtmerries kan met verschillende factoren te maken hebben, zoals:
- Stress en angst: Stressvolle gebeurtenissen en angst in het dagelijks leven kunnen de frequentie en intensiteit van nachtmerries verhogen. Nachtmerries kunnen een manier zijn waarop het brein omgaat met de opgebouwde spanning.
- Trauma: Mensen die traumatische gebeurtenissen hebben meegemaakt, zoals een ongeval, geweld of een natuurramp, kunnen meer vatbaar zijn voor nachtmerries. Posttraumatische stressstoornis (PTSS) gaat vaak gepaard met terugkerende nachtmerries die gerelateerd zijn aan het trauma.
- Slaapstoornissen: Slaapstoornissen zoals slapeloosheid, slaapapneu en narcolepsie kunnen nachtmerries veroorzaken of verergeren.
- Alcohol, medicatie en drugs: Bepaalde medicijnen, zoals antidepressiva, bloeddrukmedicijnen en slaappillen, kunnen nachtmerries veroorzaken als bijwerking. Ook het gebruik van recreatieve drugs, zoals alcohol en cannabis, kan nachtmerries beïnvloeden.
- Fysieke factoren: Koorts, ziekte en ongemak tijdens de slaap (zoals een oncomfortabel matras of een te warme kamer) kunnen bijdragen aan het ontstaan van nachtmerries.
- Psychische aandoeningen: Mensen met psychische aandoeningen, zoals depressie, angststoornissen en schizofrenie, kunnen meer vatbaar zijn voor nachtmerries.
- Late-night snacks: Het eten van zware maaltijden of snacks vlak voor het slapengaan kan nachtmerries verergeren, omdat het metabolisme van het lichaam harder moet werken om het voedsel te verteren, wat de slaap kan verstoren.
- Genetische en persoonlijkheidsfactoren: Onderzoek suggereert dat genetische en persoonlijkheidsfactoren ook een rol kunnen spelen bij de vatbaarheid voor nachtmerries.
Nachtmerries door stress is een veel voorkomend probleem
Stress heeft veel invloed op je slaap. Slecht slapen door stress komt vaak voor maar stress kan er ook zorgen dat je ‘s nachts een nachtmerrie hebt. Je bent in tijden van stress zo veel aan het denken en piekeren en je probeert alle ballen hoog te houden. Daarbij kan het zijn dat je je erg druk maakt om de situatie die je zoveel stress bezorgt, zoals je werk of je relatie. Dit kan zorgen voor angst wat ‘s nachts terug kan komen in de vorm van nachtmerries.
Klinisch psycholoog Annette van Schagen geeft in een interview met NU.nl over nachtmerries en stress aan dat wanneer je overdag meer gespannen bent door taken die je nog moet doen, het alarm netwerk in je brein wordt geactiveerd om je hieraan te herinneren. Hierdoor is de kans groot dat die herinneringen in de nacht naar voren komen en gekoppeld worden aan angstige beelden. Niet zelden zullen je nachtmerries dan te herleiden zijn naar concrete angsten of gebeurtenissen.
Stress en slaaptekort gaan samen in het ontstaan van nachtmerries
Je kunt door nachtmerries last krijgen van een slaaptekort. Maar andersom werkt dit hetzelfde; als je door stress slecht slaapt en daardoor een slaaptekort hebt, kan dit een reden zijn dat je ‘s nachts nachtmerries hebt. Door een slaaptekort voel je je overdag moe en de hersenen kunnen ‘s nachts alle indrukken niet goed verwerken waardoor de kans groot is dat je weer een nachtmerrie zult hebben.
Ook angsten wakkeren nachtmerries aan
Wanneer je veel angst ervaart kan dit ‘s nachts voor problemen zorgen. De angst waar je overdag al mee bezig bent, neem je mee als je gaat slapen. Dit kan gaan om een angststoornis maar bijvoorbeeld ook angst voor iets spannends wat je gaat doen of onzekerheid.
Nachtmerries verhelpen of voorkomen: deze 5 tips helpen je
Onderstaande tips kunnen ondersteuning bieden om nachtmerries te verhelpen of nachtmerries te voorkomen. Probeer ze eens uit en geef jezelf even de tijd om verbetering te constateren.
1. Onderzoek wat de oorzaak van je nachtmerries is
Het is op de eerste plaats van groot belang om de oorzaak te achterhalen omdat het aanpakken van de oorzaak altijd het meest effectief is. Als je niet zeker weet of je veel last hebt van stress kun je onze gratis burn-out test doen om te onderzoeken hoeveel stress je ervaart. Als nachtmerries door stress worden veroorzaakt is het belangrijk om stress te verminderen. Je kunt nachtmerries verhelpen door te werken aan jezelf en stress te verminderen, bijvoorbeeld met hulp van een burn-out coach.
Ligt de oorzaak ergens anders? Onderzoek dan wat je kunt doen om de factor die nachtmerries in stand houdt aan te pakken zodat het minder effect op je heeft.
2. Nachtmerries verhelpen door voldoende ontspanning in de avond
Als je ontspannen en rustig gaat slapen kan het zijn dat je minder last hebt van nachtmerries. We raden aan om minimaal één uur voor het slapen geen tv te kijken of je smartphone te gebruiken omdat dit niet ontspannend is én omdat het blauwe licht je wakker houdt. De tijd die je normaal achter een scherm spendeert kun je gebruiken om een boek te lezen, podcast te luisteren, yoga te beoefenen, ontspanningsoefeningen of ademhalingsoefeningen te doen.
3. Ga later op de middag lekker sporten
Voldoende lichamelijke uitputting helpt je om ‘s nachts goed te kunnen slapen. Sporten is een goede manier om jezelf lichamelijk moe te maken. Let er wel op dat je dit aan het eind van de middag doet en niet vlak voor je gaat slapen, want dan kan het juist averechts werken omdat sporten ook een opwekkend effect heeft. Doe dus een lekkere work-out aan het eind van de middag en gebruik je avond voor ontspanning.
4. Probeer vaste tijden aan te houden om nachtmerries te voorkomen
Hoewel er door nachtmerries ook angst voor het slapen gaan kan ontstaan, is het belangrijk om toch dagelijks rond dezelfde tijd naar bed te gaan. Door een vast slaapritme aan te houden raakt je lichaam gewend aan de tijden om te gaan slapen waardoor je mogelijk ook sneller in slaap valt. Een avond routine kan hierbij ondersteuning bieden. Ga eens nadenken over een nieuwe avondroutine die jou ondersteuning zou kunnen bieden om rustiger te kunnen gaan slapen en nachtmerries te voorkomen.
5. Praat er met iemand over
Als je regelmatig wakker schrikt door nachtmerries is het raadzaam om hier met iemand over in gesprek te gaan. Als je er alleen mee rond blijft lopen is de kans groot dat het allemaal alleen maar erger wordt. Juist door te praten over je nachtmerries kun je het wat luchtiger maken voor jezelf, daarbij kan het fijn zijn om niet alles meer alleen te hoeven dragen. Je kunt praten met je familie of vrienden maar het is ook mogelijk om hiervoor een professional in te schakelen.
Een burn-out coach kan je helpen om stress te verminderen en leert je hoe je op een goede manier met stress om kunt gaan. Daarbij wordt er bij de coaching in fase 2 van ons Fasenplan ook gekeken naar je slaap en ontspanning.
Benieuwd wat we voor jou kunnen betekenen? Neem contact op voor een vrijblijvende kennismaking met een van onze coaches.
