Aankomen is altijd vervelend. Wanneer je aankomt door stress, is dit misschien wel extra vervelend. Vooral omdat het kan voelen alsof je er totaal geen grip op hebt. Alsof stress alleen al niet genoeg is, krijg je ook nog eens te kampen met ongewilde gewichtstoename. Mensen die aankomen (door welke reden dan ook, maar zeker wanneer er stress in het spel is) kunnen erg verdrietig worden en gefrustreerd raken. Je zit minder lekker in je vel en voelt je een stuk minder zelfverzekerd. Dat dus nog eens bovenop de andere symptomen van stress waar je al mee worstelt.
Iemand die door stress aankomt, kijkt misschien een beetje jaloers naar mensen die afvallen door stress. Maar ook zij worstelen met een probleem. Afvallen door stress kan net zo’n vervelend probleem zijn als aankomen. Bovendien: wanneer je gewicht verandert onder invloed van stress, is dat nooit een goed teken. Of er nu kilo’s bijkomen of afgaan.
Hoe kan het dat je aankomt door stress, en wat kun je hieraan doen? Lees verder.
Je hebt last van stress. Dat weet je en ervaar je, of misschien ook niet. Maar hoe het ook zij: je probeert zo goed mogelijk je ding te doen en dagelijks zo goed mogelijk te functioneren. Je doet voor je gevoel niet wezenlijk dingen anders. Ook je eetpatroon verandert niet en je zorgt er zelfs voor dat je lekker blijft bewegen. Sterker nog: als uitlaatklep beweeg je zelfs misschien nog meer dan voordat je last had van stress. Desondanks voel je dat je kleding wat krapper gaat zitten en wanneer je na een paar weken eens op de weegschaal gaat staan, geeft deze ineens een paar kilo meer aan dan voorheen. Hoe is dat mogelijk? Dat je met je normale of misschien zelfs betere levensstijl ineens gaat aankomen?
Voorbeelden zoals ogenschijnlijk onverklaarbaar aankomen geven aan dat stress heel gecompliceerd is. Het doet soms vreemde dingen met je geest en lichaam. Maar is dat ook wel vreemd? Aankomen door stress is namelijk wetenschappelijk te verklaren. Wat wellicht wel vreemd is, is dat de ene persoon er wel last van heeft, de ander op dit gebied niets merkt en weer een ander door stress juist afvalt. Hoe kan dat? Ook die reden is even complex als eenvoudig: we zijn allemaal anders. Waarom wordt de ene man op zijn 25ste al kaal en heeft de ander tot aan zijn 70ste een volle bos? Waarom is de jongste dochter van dezelfde ouders 10 centimeter langer dan haar oudere zus? Zaken als deze zijn genetisch bepaald.
Je hebt ongetwijfeld wel eens gehoord van stresshormonen. Het bekendste stresshormoon is cortisol, een hormoon dat wordt aangemaakt wanneer je stress ervaart. Lees vooral eens ons blog over cortisol om erachter te komen wat dit allemaal doet.
Cortisol is ook het hormoon dat ervoor zorgt dat mensen kunnen aankomen door stress. Op meerdere manieren, daar ga ik dadelijk verder op in. Cortisol is een glucocorticoïde: een hormoon dat vetaanmaak stimuleert. Een verhoogd stressniveau gaat vaak gepaard met een verhoogd cortisolniveau. Een langdurig verhoogd cortisolniveau kan zorgen voor gewichtstoename.
Van nature schommelt het cortisolniveau in je lichaam. Het is hoog op momenten van activiteit overdag, en neemt ‘s avonds af, met een dal wanneer wij in slaap zijn. Wie last heeft van een verhoogd cortisolniveau kan hier last van krijgen, omdat het niveau ook hoog blijft op momenten dat het zou moeten dalen. De vetaanmaak die door cortisol gestimuleerd wordt, treedt doorgaans pas op wanneer er sprake is van een al langere tijd verhoogd niveau.
Dat een langdurige verhoging van cortisol kan zorgen voor meer vetaanmaak, verklaart ook direct waarom de ene persoon hier meer last van heeft dan de ander. Niet iedereen maakt simpelweg dezelfde hoeveelheden cortisol aan. Bovendien ligt de grens waarbij er meer vet aan wordt gemaakt bij iedereen op een andere plek. In dit opzicht kan het zo zijn dat je genetisch gezien gewoon pech hebt. Overigens is het altijd goed om je schildklierwerking te laten controleren. Mogelijk speelt er op de achtergrond een schildklierprobleem.
Wanneer je door stress aankomt, hoeft het niet altijd zo te zijn dat dit op “onverklaarbare” wijze gebeurd. Eerder in deze blog had ik het al over het feit dat je kunt aankomen terwijl je juist gezonder lijkt te leven. Of in elk geval dingen niet anders doet. Dat kan onder invloed van stress gebeuren. Maar vaak is het ook zo dat jij je door stress anders gaat gedragen. Je kunt namelijk gaan emotie-eten. Emotie-eten door stress komt vaak voor en iedereen zal begrijpen hoe het komt dat je hierdoor aankomt. Je gaat simpelweg meer eten, of zoekt heil in ongezonde voeding en snacks. Het zogenaamde “comfort food”.
Maar ook hierbij kan men cortisol deels als boosdoener aanwijzen. Emotie-eten door stress is iets dat niet iedereen goed kan controleren en in de hand heeft. Ook in dit geval kun je jouw hormonen deels de schuld geven. Je hebt wellicht wel eens gehoord dat er bepaalde verbanden bestaan tussen gewichtstoename en een gebrek aan slaap. Cortisol is een verbindende factor. Cortisol stimuleert namelijk niet alleen vetaanmaak; het zorgt ook voor een hongergevoel en zorgt er mede voor dat wij wakker blijven. Een uiterst ongelukkige combinatie, dus.
Aankomen door stress is soms moeilijk te voorkomen. Vooral wanneer het “van nature” gebeurt, dus zonder dat je meer gaat eten en/of minder gaat bewegen. Je hebt helaas geen controle over onbewuste processen in je lichaam. Natuurlijk kun je altijd extra goed op je voeding letten en meer gaan bewegen. Maar dat kan juist bij ernstige stress of chronische stress zo moeilijk zijn.
Wanneer aankomen door stress het gevolg is van emotie-eten, is de oplossing eenvoudiger. Daarmee wil ik niet zeggen dat het eenvoudig is om met emotie-eten te stoppen, maar je hebt hier wel een zekere mate van controle over. Discipline is het sleutelwoord. Maar alles begint met bewustwording. Heb je van jezelf door dat je aan het emotie- eten bent? Deze realisatie kan ontzettend behulpzaam zijn. Dat klinkt misschien een beetje gek, maar wanneer jij jezelf tijdig “betrapt” op emotioneel eten, dan kan dit helpen om hiermee te stoppen. Veel mensen realiseren zich op dat moment namelijk dat ze helemaal niet aan het eten zijn omdat ze voedsel nodig hebben of omdat ze echt trek hebben, maar omdat ze emotioneel zijn. Emoties kunnen ook op een andere manier een uitlaatklep krijgen.
Heb jij ook ervaringen met aankomen door stress? Ik ben benieuwd naar jouw ervaringen, wat je hebt gedaan om dit te voorkomen en of en hoe dit geholpen heeft. Laat het weten in een reactie bij deze blog.
Doe geheel vrijblijvend de burn-out test of neem contact met ons op.
Direct contact Of bel 085 - 5363606
085 - 5363606