Arousal is een term die veel mensen uit het Engels kennen. Door de meeste mensen wordt deze in verband gebracht met seksuele opwinding. Als burn-out coaches zijn wij natuurlijk bezig met een andere betekenis van arousal. Een betekenis die veel relevanter is voor stress of een burn-out. Deze term wordt namelijk gebruikt om de activatie van het centrale en autonome zenuwstelsel aan te duiden. Wees niet bang: dit wordt geen blog met een zwaar wetenschappelijk karakter of allerlei ingewikkelde medische termen. Met onze blogs willen wij meer inzicht geven in hoe stress werkt en hoe een burn-out werkt. Dan is het handig om te weten hoe je lichaam op dit gebied werkt.
In deze blog over arousal ga ik in op wat stress doet met je zenuwsysteem en wat vervolgens de reactie van je lichaam is hierop. Ben je echt geïnteresseerd in de werking van je zenuwstelsel, dan kun je hier meer over lezen. Ik maak het zo behapbaar mogelijk in deze blog en betrek alles op stress.
Het is wel handig om in de basis te weten wat arousal precies is. De activatie van je hersenfuncties is gerelateerd aan je mentale alertheid en bewustzijn. Wij onderscheiden drie verschillende stadia van arousal: een laag stadium, een gemiddeld stadium en over-arousal: een te hoog stadium. Je hoeft geen wetenschapper te zijn om nu al te begrijpen welk stadium van arousal optreedt bij stress. Je hersenen hebben een autonoom deel en een bewust deel. Het autonome deel voert processen uit waar je geen invloed op hebt, of waar je niet bij na hoeft te denken. Dit zijn essentiële processen die altijd doorgaan. Wanneer je slaapt, bevind jij je in een lage staat van arousal. Toch gaat je ademhaling automatisch door en blijft je hart kloppen zoals het moet.
Arousal zorgt ervoor dat de autonome delen van je brein werken zoals nodig is. Het grootste gedeelte van de dag, bevindt je lichaam zich in een gemiddeld stadium van arousal. Wanneer je ontspannen bent en bezig bent met je dagelijkse dingen, worden alle autonome processen in je lichaam aangestuurd met een gemiddelde intensiteit. Je lichaam staat paraat om in actie te komen, maar opereert in een rustige toestand. Zie het als het rijden op de snelweg op cruise control: alles werkt en is stabiel. Je staat echter klaar om in te grijpen. Moet je bijvoorbeeld een snelle reflex leveren, dan schiet je zenuwstelsel razendsnel in een staat van hoge arousal: een tijdelijk piek om te kunnen doen wat nodig is.
Er zijn diverse factoren die je staat van arousal beïnvloeden. Externe factoren en interne factoren. Van nature is je mate van arousal zelfregulerend. Je systeem gaat zo veel mogelijk in een energiebesparende stand wanneer mogelijk en zet alle systemen op scherp wanneer nodig. Dit zorgt ervoor dat je bijvoorbeeld tijdens ontspannen op het strand even lekker weg kan dommelen in je strandstoel, maar wel alert blijft wanneer er iemand op volle vaart langs je door het zand raast. Je lichaam zorgt er automatisch voor dat alle cruciale processen op de juiste manier werken.
Je mate van arousal fluctueert dus in verschillende situaties. Het past zich aan aan wat nodig is. Kom je bijvoorbeeld terecht in een nieuwe situatie, dan zullen je zintuigen automatisch op scherp worden gezet. Externe omstandigheden zijn van grote invloed op de mate van jouw arousal. Externe middelen kunnen ook van invloed zijn. Medicijnen en drugs kunnen je mate van arousal sterk beïnvloeden, waarbij zowel een sterke afname als toename van arousal mogelijk is.
Emoties en stress zijn ook twee zeer sterke beïnvloeders. Arousal zorgt voor veel autonome processen: dingen waar je geen invloed op hebt. Deze kunnen echter geactiveerd worden door bewuste handelingen. Moet jij je bijvoorbeeld concentreren op een veeleisende taak, dan zal je staat van arousal automatisch verhogen. Dit verhoogt de capaciteit van je hersenen.
Dat stress dus van invloed is op arousal, zal voor niemand een verrassing zijn. Dit heeft een goede kant en een slechte kant. Wie vaker onze blogs leest, weet dat stress niet per definitie slecht is. Er bestaat namelijk ook zoiets als goede stress. Dit is stress die je nodig hebt. Bijvoorbeeld in levensbedreigende situaties, wanneer je een snelle reactie moet hebben of wanneer fysieke prestaties nodig zijn. Dat je op die momenten kunt doen wat je moet doen, is mede dankzij arousal. Je zenuwstelsel komt in een alerte staat, er worden hormonen aangemaakt en allerlei automatische processen worden in werking gesteld zodat je lichaam kan doen wat het moet doen.
Bij slechte, ongezonde stress, gebeurt er min of meer hetzelfde als bij de gezonde vorm van stress. Alleen nu spreken we van een staat van over-arousal. Je lichaam gaat keihard aan het werk, zonder dat je hier de vruchten van plukt. Stress zet allerlei processen in werking die op dat moment in een gezonde situatie helemaal niet in werking zouden moeten zijn. Wanneer je constante stress ervaart, betekent dit dat je bewust, maar dus ook onbewust, heel veel vraagt van je lichaam. Je lichaam is altijd aan het werk. Dit kan zorgen voor klachten. De kans is groot dat je last gaat krijgen van een of meerdere symptomen van stress.
Het gevolg van over-arousal kan zowel overprikkeling als (extreme) vermoeidheid zijn. Zeer vervelend is dat je er niet of nauwelijks grip op hebt. Het zijn grotendeels geautomatiseerde processen in je lichaam. Ze vinden plaats of je nu wilt of niet. Je kunt ook het groeien van je nagels niet stoppen, om je maar even een idee te geven van hoe deze processen werken. Wat echter wél werkt, is het verhelpen van stress. Neem de stress weg en je systeem zal weer teruggaan naar een gezonde, neutrale staat van arousal. Dit is dan ook de reden dat ik zo vaak hamer op het aanpakken van het probleem en niet van de gevolgen.
Te veel mensen doen nog aan symptoombestrijding wanneer zij last hebben van stress. Maar Paracetamol of Ibuprofen innemen bij spanningshoofdpijn, lost de hoofdpijn niet op. Het onderdrukt deze slechts tijdelijk. De hoofdpijn wordt veroorzaakt door stress. Los de stress op en je neemt de hoofdpijn weg. Is dat moeilijk? Vaak wel. Maar onze coaches staan voor je klaar. Wil jij terug naar een gezonde natuurlijke staat van je lichaam en geest? Neem dan contact met ons op voor het maken van een afspraak met een coach bij jou in de buurt.
Doe geheel vrijblijvend de burn-out test of neem contact met ons op.
Direct contact Of bel 085 - 5363606