Stress of burn-out door perfectionisme: informatie en 10 tips
Perfectionisme is iets waar veel mensen last van hebben. Je kunt je volledig verliezen in een taak, je wilt alles helemaal goed doen en je legt de lat hoog voor jezelf. Iets is niet zomaar ‘goed genoeg’ voor jou, het moet altijd beter, perfect. Hoewel het een mooie eigenschap kan zijn is perfectionisme ook iets wat een keerzijde heeft. Zo kan het je bijvoorbeeld heel veel stress opleveren en zelfs bijdragen aan een burn-out.
Wat is perfectionisme?
Er zijn verschillende lagen in perfectionisme. Je kunt perfectionistisch zijn en je uiterste best doen voor jezelf, je werk, je handelt alles netjes af, maar je weet ook wanneer het genoeg is. Dit is een vorm van perfectionisme die je niet direct belemmerd. Wanneer je kritiek krijgt kan dit prima verwerkt worden en wordt dit gezien als leermoment.
Echter zijn er ook veel mensen die echt in het perfectionisme doorslaan. Ze leggen de lat onhaalbaar hoog, eisen veel van zichzelf en ze vinden zichzelf of hun werk zelden goed genoeg. Ook al doen ze hun uiterste best, het kan altijd beter. Kritiek wordt door echte perfectionisten niet gewaardeerd; veelal schieten ze in de verdediging en ze zien dit meteen als falen. Het gevolg? Het zelfbeeld daalt en de geleverde prestaties worden steeds belangrijker, net zoals waardering krijgen van anderen.
Een beetje perfectionisme, daar is dus niets mis mee. Zolang het maar niet de overhand heeft.
Oorzaak en gevolg van perfectionisme
Perfectionisme kan een eigenschap zijn maar het heeft in de meeste gevallen te maken met angst; angst om te falen, om het niet goed genoeg te doen, om controle te verliezen of om niet gewaardeerd te worden. Door dingen perfect te doen is er hoop om wél die waardering te krijgen of controle te behouden. Echter vraagt dit onwijs veel van jezelf en kan het erg uitputtend en stressvol zijn. Daarnaast heeft het vervelende gevolgen, zoals:
- Uitstelgedrag
- Niet met nieuwe (onbekende) dingen willen beginnen
- Minder productiviteit
- Niet kunnen omgaan met kritiek en dus ook niet kunnen leren/groeien
- Snel het gevoel van ‘falen’ ervaren
- Angst voor negatieve feedback
- Focus op details en daardoor belangrijke zaken uit het oog verliezen
- Minder creativiteit
- Minder of zelfs geen plezier in wat je doet
Hoewel een lichte vorm van perfectionisme dus zeker helpend kan zijn en kan bijdragen aan goede, mooie resultaten is een zware vorm dit absoluut niet. Dit is eerder belemmerend voor jezelf en je ontwikkeling. En dat is zonde.
Perfectionisme en stress
Het is niet gek dat zowel jongeren als volwassenen dingen altijd perfect willen doen. We leven momenteel in een prestatiemaatschappij waarin succes en presteren belangrijk lijken te zijn. Er wordt dus veel druk gelegd op zowel studenten als werknemers. Als je al gevoelig bent voor perfectionisme kan dit precies hetgeen zijn waardoor je er nog meer focus op legt. Stress of burn-out door perfectionisme ligt dan altijd op de loer.
Tegelijkertijd is het logisch dat het veel stress gaat opleveren als je voornamelijk gericht bent op de details en daardoor het grotere plaatje uit het oog verliest. Ook het samenwerken met medestudenten of collega’s kan hierdoor lastig zijn. Zij doen het misschien niet op de manier zoals jij het zou willen en dat is moeilijk om te accepteren. Jouw perfectionisme wordt getriggerd en het liefst zou je alles van de ander overnemen.
Als perfectionist ben je veel meer tijd kwijt aan een taak dan iemand die hier geen last van heeft. Dit zorgt ervoor dat je ook meer werkdruk of stress ervaart; je hebt namelijk evenveel werk als je klasgenoot of collega, maar je bent er veel langer mee bezig om het ook echt perfect af te kunnen leveren. Ga je lang genoeg door op deze manier? Dan bestaat er een kans dat je uiteindelijk in een burn-out terecht komt omdat je een lange tijd te veel van jezelf gevraagd hebt. Om dit te voorkomen delen we tips met je om perfectionisme te verminderen.
10 Tips om perfectionisme los te laten
- Ben je ervan bewust dat het jouw groei en ontwikkeling belemmerd. Juist fouten maken, kritiek durven ontvangen en durven falen zorgt voor groei.
- Fouten maken is oké, hierdoor leer je wat wel en niet werkt. Je kunt beter eerder stoppen met wat je doet, een fout maken en het opnieuw doen, dan eeuwig blijven hangen in perfectionisme. Dit kost veel tijd en het maakt het resultaat zeker niet altijd beter.
- Kritiek of feedback is niet het einde, het laat je juist zien waarin jij nog kunt leren. Wees hier juist dankbaar voor en bekijk hoe jij het kunt toepassen.
- Perfectie bestaat niet. Er wordt gestreefd naar iets wat niet bestaat, want: wat is perfect? Het is nooit goed genoeg en kan altijd beter. Stop daarom als iets goed is, dat is genoeg.
- Het gaat je veel tijd en energie opleveren door eerder tevreden te zijn en genoegen te nemen met ‘goed’ in plaats van ‘perfect’.
- Stel je verwachtingen bij. Niemand is zo kritisch op jou en jouw werk dan jijzelf. Wat je verwacht, is misschien niet eens reëel. Stel daarom je verwachtingen bij en leg de lat wat lager voor jezelf.
- Stop met vergelijken. Als er iets is waar je ongelukkig van kunt worden, is het jezelf of jouw werk vergelijken met anderen. Iedereen heeft zijn goede en minder goede eigenschappen en dat is oké. Leg de focus op jezelf en minder op anderen.
- Maak een strakke planning. Hoe strakker je planning is, hoe minder ruimte er is voor perfectionisme. Stop ook echt met je taak als de tijd verstreken is, óók als het in jouw ogen niet perfect is.
- Neem genoegen met minder en durf hier tevreden mee te zijn. Je hoeft niet altijd te streven naar het beste of mooiste resultaat of het hoogste cijfer. Een 7 is óók voldoende, een 3e plaats is óók een plekje op het podium.
- Het leven wordt leuker en makkelijker als je perfectionisme los kunt laten. Je houdt tijd en energie over, je ervaart minder stress en het uitvoeren van een taak wordt weer leuk!
GratisBurn-out testOnze gratis burn-out test geeft je in 50 vragen antwoord hoe het nu daadwerkelijk is gesteld met jouw stressniveau.
Belemmerd door perfectionisme? Neem contact op!
Merk jij dat je veel stress ervaart door perfectionisme of daardoor zelfs een burn-out hebt? Neem dan contact met ons op! Onze stress en burn-out coaches helpen jou graag om je perfectionisme te verminderen en te leren omgaan met stress. Zodat jij leert om genoegen te nemen met ‘goed’ en tijd en energie overhoud voor leuke dingen.
Klaar om de stap te zetten en aan jezelf te gaan werken? Bekijk onze mogelijkheden.
1 Trackback or Pingback