Wat is cholesterol? Vraag het 100 mensen en van misschien wel 90 zul je als antwoord krijgen dat het een gevaarlijk stofje is. Zo zit het echter niet in elkaar. Wanneer het gesprek over dit onderwerp gaat, gaat het bijna altijd over een te hoog cholesterol. Dát is wel gevaarlijk, net als een te hoge bloeddruk, bijvoorbeeld. De stof zelf is onmisbaar. Het is een”lipide”, een vetsoort, die door de lever wordt aangemaakt en door het bloed wordt getransporteerd. Het vervult een cruciale taak. Zo zorgt het bijvoorbeeld voor stevigheid van de celwanden van de aderen. Kortom: je hebt het hard nodig. Iedereen weet waarschijnlijk wel dat een te hoge waarde gevaarlijk is. Maar wat is cholesterol met een te hoge waarde? Wat betekent dit eigenlijk en waarom is het gevaarlijk?
Het is belangrijk om te weten wat het precies inhoudt om een te hoog cholesterol te hebben. Daarom gaan we het in deze blog hebben over:
- Wat is een te hoog cholesterol?
- Hoe hoog mag je cholesterol zijn?
- Wanneer is je cholesterol te hoog?
- Hoe verlaag je jouw cholesterol?
- Eenvoudige tips voor het verlagen van LDL cholesterol
- Te hoog cholesterol door stress
- De haast onmerkbare symptomen
- Hulp bij stress
- Een te laag cholesterol
Wat is een te hoog cholesterol?
Wanneer men spreekt over een te hoog cholesterol, bedoelt men dat de LDL-waarde te hoog is. Er is namelijk een HDL-waarde en een LDL-waarde. Deze waarden hebben de maken met de vetstofwisseling. Het gaat te diep om in deze blog precies uit te leggen wat deze twee waarden zijn. Wil je daar meer over weten, dan kun je hier lezen over het verschil tussen HDL en LDL. Om je toch een idee te geven: LDL is verantwoordelijk voor het transport van cholesterol in je bloed. HDL is verantwoordelijk voor de afbraak van LDL, wat gebeurt in de lever, bijnieren en delen van de geslachtsorganen.
Wanneer je een gezonde waarde hebt, betekent het dat er na afbraak ook gezonde waarden overblijven. Wanneer de LDL-waarde te hoog is, is er niet genoeg HDL aanwezig om alles af te breken. Het gevolg is dat er LDL achterblijft in de bloedbaan. Hierin kan dit niet worden afgebroken. Het risico dat dan ontstaat is dat het cholesterol zich gaat hechten aan de wanden van de aderen. Dit kan zorgen voor adervernauwing en alle risico’s van dien.
Hoe hoog mag je cholesterol zijn?
Hoe hoog mag je cholesterol zijn? De Nederlandse Hartstichting hanteert richtlijnen voor een gezonde waarde. De volgende cholesterol waarden gelden:
- Lager dan 5,0 mmol/l is normaal
- Tussen 5,0 – 6,4 mmol/l is licht verhoogd
- Tussen 6,5 – 8,0 mmol/l is verhoogd
- Hoger dan 8,0 mmol/l is sterk verhoogd
Wanneer is je cholesterol te hoog?
Wanneer is je cholesterol te hoog? Over het algemeen spreekt men van een te hoog cholesterol bij een waarde boven de 6,5 mmol/l. Een licht verhoogde waarde (tussen 5.0 en 6,5 mmol/l) komt bij ongeveer 65% van alle Nederlanders voor. Een sterk verhoogde waarde komt ook vaak voor. Onder mannen op jonge leeftijd vaker dan onder vrouwen. Opvallend is dat vrouwen op latere leeftijd mannen inhalen. Hoewel opvallend, is dat niet uitzonderlijk. Mannen en vrouwen geven bijvoorbeeld vaak anders uiting aan stress. Dat het mannen- en vrouwenlichaam erg verschillend is, is bekend.
Onderstaand een overzicht van hoe vaak een verhoogd cholesterol voorkomt onder mannen en vrouwen in de diverse leeftijdscategorieën tussen:
- 30 en 39 jaar: mannen 12%, vrouwen 3%
- 40 en 49 jaar: mannen 15%, vrouwen 10%
- 50 en 59 jaar: mannen 32%, vrouwen 31%
- 60 en 70 jaar: mannen 40%, vrouwen 48%
Hoe verlaag ik mijn cholesterol?
Bij een licht verhoogd cholesterol is het al verstandig om dit (nogmaals en wellicht ten overvloede: het LDL-cholesterol) te verlagen. Bij een verhoogde of sterk verhoogde waarde is dit absoluut noodzakelijk om problemen (in de toekomst) te voorkomen. Je vraagt je misschien af: hoe verlaag ik mijn cholesterol? Er zijn mensen die van nature, bijvoorbeeld door een aangeboren afwijking of stoornis, een te hoog gehalte hebben. In vrijwel alle gevallen is het echter zo dat een te hoge LDL-waarde eenvoudig gezegd wordt veroorzaakt door een ongezonde levensstijl. Te veel (vet) eten (bijvoorbeeld emotie-eten), te veel drinken en roken in combinatie met te weinig bewegen en dikwijls ook overgewicht: dat zijn de basisingrediënten voor een te hoog cholesterol.
Eenvoudige tips om LDL cholesterol te verlagen
Je cholesterol kun je verlagen met behulp van voeding. De juiste voeding, wel te verstaan. Verzadigde vetten en transvetten zijn bekende veroorzakers van een te hoge LDL-waarde. Om het niveau te verlagen, is het belangrijk om veel voeding met onverzadigde vetten te eten, zoals noten en vette vis (zalm en makreel, bijvoorbeeld). Voeding die je het beste kunt vermijden, of met mate dient te nemen, is rood vlees, kaas en zuivel. Wil je jouw cholesterol verlagen, dan kan dat op de volgende manieren:
- Eet zo min mogelijk verzadigde vetten en transvetten
- Eet minder suiker
- Wees matig met roken en drank
- Eet veel vezelrijk voedsel
- Slik vitaminen
- Zorg voor voldoende nachtrust
- Beweeg regelmatig
Eigenlijk helemaal geen moeilijke tips, dus. Een gezonde levensstijl zorgt in de basis voor een gezond LDL-gehalte. Een speciaal cholesterol dieet kan helpen.
Hoge cholesterol door stress
Hoge cholesterol door stress is ook heel goed mogelijk. Zelfs wanneer je een gezond dieet volgt. Een te hoog cholesterol door stress heeft te maken met een hormoon dat wij in onze blogs al vaker hebben behandeld: cortisol (het “stresshormoon”). Te veel cortisol zorgt onder andere voor verminderde lichaamsfuncties. Hier lijdt ook de afbraak van LDL onder. Het is dus een mythe dat alleen mensen met overgewicht of obesitas last kunnen krijgen van een te hoog cholesterol.
De symptomen van te hoog cholesterol zijn zo goed als niet-bestaand
Een te hoog cholesterol zorgt voor enkele symptomen die altijd voorkomen, maar misschien niet even eenvoudig te herkennen zijn. Dit komt omdat de symptomen een gevolg zijn van het onmerkbare primaire gevolg van te veel LDL. Een te hoog cholesterol zorgt voor aderverkalking (het dichtslibben van de aderen), vooral rond de hersenen, het hart en in de benen. Deze verkalking zelf voel je niet. Daarom is een te hoog LDL ook zo’n “sluipmoordenaar”. Er is eigenlijk maar één duidelijk symptoom dat je kunt constateren bij een te hoge waarde, en dat is pijn in de kuiten tijdens het lopen. De overige symptomen, treden pas op wanneer het te laat is: een herseninfarct of hartinfarct.
Je cholesterol meten is daarom verstandig voor iedereen. Je cholesterol controleren geeft je duidelijkheid. Wellicht heb je last van een te hoog cholesterol zonder dat je het weet. Je hebt hier namelijk helemaal geen erg in. Alert zijn en preventief controleren kan mogelijk zeer ernstige of zelfs dodelijke gevolgen voorkomen.
Hulp bij stress
Ervaar jij structurele stress, dan loop je een verhoogd risico op een te hoog cholesterol. Hier kun je lezen wat de symptomen van stress zijn. Wij kunnen je helpen met het aanpakken van stress, zodat jouw stressniveau weer naar gezonde waarden daalt. Wordt een te hoge LDL-waarde veroorzaakt door stress, dan zal deze ook dalen zodra je van je stress afkomt. Neem geen risico’s en neem contact met ons op wanneer jij je zorgen maakt. Het gaat om je eigen geest, lichaam en gezondheid en daar dien je goed voor te zorgen.
Hoe zit het eigenlijk met een te laag cholesterol?
Ik stipte in de inleiding al aan dat wanneer het gaat over cholesterol het vaak gaat over een te hoog cholesterol. Maar hoe zit het eigenlijk met een te laag cholesterol? Ook dit is namelijk mogelijk.
Een te laag cholesterolgehalte kan gevaarlijk zijn. Een te laag cholesterolgehalte, ook bekend als hypocholesterolemie, kan worden veroorzaakt door verschillende factoren, waaronder genetische aandoeningen, nier- of leverziekten, ondergewicht of een te intensieve sportbeoefening. Een te laag cholesterolgehalte kan leiden tot symptomen zoals vermoeidheid, verlies van eetlust, gevoelens van depressie en verminderde concentratie. Het kan ook het risico op hart- en vaatziekten verhogen, omdat cholesterol een belangrijke rol speelt bij de productie van hormonen en galzuren en bij de opbouw van celmembranen.
1 reactie
Door dit te lezen zie ik steeds meer verband tussen het hormoon cortisol en mij ldl gerestorol. Ik heb altijd heel veel last van vermoeidheid in mijn benen tijdens inspanning als ik goresterolverlagers gebruik. Opvallend dat nu gebruik van 4 weken verlagers en duidelijk minder stres mijn goresterol is gehalveerd.