Zelfverwezenlijking, niet een term die je dagelijks tegenkomt. En toch wil ik er een blog – de laatste vóór mijn zwangerschapsverlof! – aan wijden. Het is namelijk best een interessant onderwerp, ondanks de wat stoffige en ouderwetse toon van het woord.
Zelfverwezenlijking is het proces waarbij iemand zijn of haar volledige potentieel ontwikkelt en tot uiting brengt. Het draait om het worden van de persoon die je in wezen bent, oftewel: het verwezenlijken van je ware zelf. Het is geen einddoel, maar een voortdurend proces van innerlijke groei.
Zelfverwezenlijking werd vooral bekend door de psycholoog Abraham Maslow, die het beschreef als de hoogste trede in zijn behoeftepiramide. Pas als basisbehoeften (zoals veiligheid, voedsel, liefde en erkenning) zijn vervuld, komt ruimte voor authenticiteit, creativiteit, persoonlijke groei, zingeving en autonomie.
De hierboven genoemde termen zijn typisch kenmerken van zelfverwezenlijking. Laten we ze één voor één onder de loep nemen. Authenticiteit gaat erom dat je leeft in overeenstemming met je diepste waarden en overtuigingen. Het betekent dat je trouw bent aan je innerlijke waarheid en gevoelens, zonder jezelf aan te passen aan verwachtingen van anderen. Het draait erom te leven vanuit echtheid en zelfbewustzijn.
Creativiteit is voor sommigen een beladen thema, omdat ze het gevoel hebben niet creatief te zijn. Dit idee is vaak ontstaan in de jeugd, waarbij er een cijfer werd gegeven op school voor een ‘creatief werkje’. Dat is jammer, want werkelijk iedereen is creatief. Het is het vermogen om vanuit inspiratie iets nieuws te creëren, te verbinden of uit te drukken. Het stroomt uit intuïtie, verbeelding en vrijheid en weerspiegelt dat wat er in jouw eigen, unieke innerlijke wereld leeft. Zelfverwezenlijking betekent dat je de ruimte geeft aan jouw persoonlijke creativiteit.
Dit onderdeel van zelfverwezenlijking gaat erom dat je steeds blijft leren en ervaren, een leven lang! We zijn echt nooit te oud om te leren, te ontdekken en nieuwe ervaringen op te doen. Dit in tegenstelling tot wat sommigen op leeftijd denken! Ons brein is niet voor niets flexibel.
Door een gegeven wat neuroplasticiteit genoemd wordt, kan ons brein zich levenslang aanpassen, afhankelijk van hoe we ons brein gebruiken. Ga je iets nieuws leren, dan moeten er nieuwe verbindingen aangemaakt worden in onze hersenen. Dat duurt even – en kan ook langer duren als we ouder worden, maar uiteindelijk ontstaan er nieuwe ‘paden’ in onze hersenen. Dan hebben we iets onder de knie: we hebben iets nieuws geleerd en zijn gegroeid. Eigenlijk heel letterlijk dus!
Een zeer belangrijke pijler van zelfverwezenlijking is zingeving. Het gaat er hierbij om of je je leven als betekenisvol ervaart. Een gebrek aan zingeving is geen prettig gevoel. Het kan aanvoelen alsof je een bepaalde leegte ervaart. Die leegte willen we over het algemeen niet voelen en het liefst opvullen met iets. Het maakt niet uit wat.
Als we ons er niet van bewust zijn, kunnen we die leegte zomaar opvullen met nare gewoonten: te veel shoppen, te veel eten, overmatig alcoholgebruik of drugs of zelfs te hard werken en altijd maar druk zijn. Een verslaving lijkt ons ware probleem, maar het is een gebrek aan zingeving dat eronder ligt.
Wij mensen hebben twee tegenstrijdige verlangens. Enerzijds willen we onderdeel zijn van een groep, ergens bij horen. Anderzijds hebben we de behoefte om zelfstandig keuzes te maken en onze eigen verantwoordelijkheid te dragen. Dát is autonomie.
Autonomie betekent leven in afstemming met je innerlijke kompas, ook als dat botst met verwachtingen van buitenaf. Het vraagt om moed om je eigen pad te bewandelen, trouw te blijven aan je waarden en ‘nee’ te zeggen wanneer iets niet klopt voor jou. Ware autonomie betekent niet dat je je volledig afsluit van anderen, maar een verbinding vanuit zelfbewustzijn aangaat. Jij kiest hoe je je verhoudt tot de wereld, zonder jezelf te verliezen. Dit geeft een bekrachtigend gevoel en is een essentieel onderdeel van zelfverwezenlijking.
Binnen de spiritualiteit verwijst zelfverwezenlijking naar het herkennen en belichamen van je ware, innerlijke essentie. Dit noemen we meestal je ziel of hogere zelf. Het is het proces waarin je loskomt van wie je denkt te zijn – je rol, je gedachten, je verhaal, ook wel je ego genoemd – en contact maakt met je diepere zelf: bewustzijn, liefde en eenheid. Waar de psychologische benadering van zelfverwezenlijking zich focust op worden wie je bent in de wereld, richt de spirituele benadering zich op het herinneren wie je altijd al was, los van de wereld.
Als je net zoals ik een nieuwsgierige aard hebt, dan vraag je je nu misschien af hoe je die spirituele zelfverwezenlijking kunt toepassen. Hoe doe je dat nu in het dagelijks leven? Hier zijn een aantal ideeën die mij helpen steeds dichter bij mezelf te komen. Of eigenlijk: me dit weer te doen herinneren!
De eerste is regelmatige meditatie. Er zijn vele apps die je helpen met visualisaties of timers waarbij je in stilte mediteert. Het kan in het begin helpend zijn om wat begeleiding te krijgen, want ineens vijftien minuten in stilte zitten kan nogal overweldigend voelen als je dit nog nooit hebt gedaan. Ik doe het nu al jaren en heb telkens heel verschillende ervaringen. Dat is allemaal onderdeel van het proces van zelfverwezenlijking!
Daarnaast werk ik graag met de maancyclus en met vrouwelijke archetypen. Je alleen al bewust worden van de verschillende fasen van de maan en wat dit met je doet, kan je al heel veel brengen. Je kunt een dagboekje bijhouden met de fase van de maan, hoe je je voelt en – als je die hebt – de fase van je eigen menstruatiecyclus. Na een tijdje ga je misschien wel patronen herkennen.
Ook is het heel fijn om expressie te geven aan wat er in je binnenwereld leeft. Dit kan door journalen, kunst, dans of rituelen. Er is geen goed of fout, het gaat erom dat jij mag ontdekken wat voor jou werkt. En tot slot: ook het omarmen en erkennen van de onderdrukte delen van jezelf hoort erbij. Dit noem ik ook wel schaduwwerk. Het gaat erom jezelf steeds meer te leren kennen, inclusief je donkere kanten. Durf jij het proces van zelfverwezenlijking aan te gaan?!
Doe geheel vrijblijvend de burn-out test of neem contact met ons op.
Direct contact Of bel 085 - 5363606