Is zelfopoffering jou niet vreemd? Herken je jezelf in de volgende karakterbeschrijving? Je hebt de neiging je erg verantwoordelijk te voelen voor anderen, projecten of taken. Als er iets gedaan moet worden, ben jij vaak één van de eersten die zijn of haar hand opsteekt om de taak op zich te nemen. Je hebt de neiging te willen pleasen: je probeert het anderen naar de zin te maken en dat gaat vaak ten koste van jezelf. Je hebt je eigen grenzen niet goed in het oog of gaat er telkens overheen. Dit zorgt ervoor dat je vaak te veel hooi op je vork neemt en stress, vermoeidheid en een overweldigd gevoel ervaart.
Herkenbaar, of niet? Als je jezelf in bovenstaande beschrijving herkent, is de kans groot dat je te vaak in het gedragspatroon van de zelfopoffering schiet. Je ‘offert’ als het ware jouw tijd, energie of geld op omwille van een ander. Het belang van een ander op het oog hebben is natuurlijk een mooie eigenschap, maar het mag niet ten koste van jezelf gaan. Als dat wel zo is, dan zul je langzamerhand leeglopen, want je geeft energie weg die je niet hebt. Je zuigt de batterij leeg zonder hem op te laden. Dat gaat best eventjes goed, totdat de batterij geen enkele spanning meer heeft en je opgebrand bent.
Opgebrand zijn en in een burn-out terecht komen willen we het liefst voorkomen. Voorkomen is nou eenmaal beter dan genezen. Waarom? Als je er tijdig bij bent, zijn de gevolgen voor zowel jezelf als voor de mensen om je heen (je werkgever, partner, familie, vrienden…) veel minder groot. Ja, je zult vaker nee moeten zeggen en je grenzen aan moeten geven. Je doet ineens niet meer alles dat mensen van je gewend zijn en dat kan weerstand opleveren. Mensen zijn er tenslotte aan gewend geraakt dat jij in de zelfopofferende rol stapt. Als je dat ineens niet meer doet, dan moeten zíj harder aan de bak en dat is niet altijd even leuk voor ze. Maar wel nodig.
Want als je echt in een burn-out terecht komt door de grote hoeveelheid stress die jij door je zelfopoffering ervaart, dan kan het herstel behoorlijk lang duren. En dan zijn jij en ieder ander om je heen nog verder van huis. Op dat moment word je gedwongen nee te zeggen en grenzen aan te geven, want je lichaam kán simpelweg niet meer. Als je nog vóór een burn-out weet in te grijpen, heb jij zelf de regie en kan je je eigen keuzes maken.
Terug naar die zelfopoffering dus. Als dit een patroon is waar jij onbewust in zit, is het nodig hier stap voor stap bewust van te worden en verandering aan te brengen. Vraag jezelf allereerst af waarom je in die zelfopofferende rol stapt. Wat hoop je ermee te bereiken? Voelt het voor jou überhaupt aan of het een keuze is, of voelt het alsof je niet anders kan? Waar ben je bang voor als je het niet zou doen?
Het is goed mogelijk dat je het gevoel hebt gekregen dat je onmisbaar bent. Je werkt bijvoorbeeld al langere tijd bij dezelfde werkgever en je kent de kneepjes van het vak. Als er dan nieuwe collega’s bij komen die niet helemaal begrijpen hoe het werkt of veel fouten maken, werp jij je op om hen te helpen of taken over te nemen. Wie help je daar werkelijk mee? Want je ontneemt hen misschien wel de mogelijkheid tot iets nieuws leren en jij zit opgescheept met extra werk. Of je hebt het gevoel dat je niet ziek kan zijn, want wie moet dan jouw taken op zich nemen? Je gaat daarom te lang door terwijl je lijf aangeeft dat het rust nodig heeft voor herstel. Zelfopoffering ten top.
Weet in beide gevallen dat iedereen vervangbaar is. Het is niet aan jou om de superhero te spelen die altijd overal en voor iedereen beschikbaar is. Die druk is als een zware last op je schouders en geeft veel stress. Erken dat je ook maar gewoon een mens bent. Een mens die mag doen wat hij of zij kan, maar die ook weet waar zijn of haar verantwoordelijkheid ophoudt. Of beter gezegd: waar de verantwoordelijkheid om goed voor zichzelf te zorgen begint.
Daarnaast kan het natuurlijk dat je je beste beentje voor zet, omdat je bang bent om afgewezen te worden. Misschien voel je je erg onzeker en door hard je best te doen probeer je dit te verbloemen. Dit heeft ook te maken met het imposter syndroom: altijd de angst hebben door de mand te vallen, het gevoel hebben dat je eigenlijk niet goed genoeg of bekwaam genoeg bent voor de taak die op jouw bordje ligt. In dit geval kan het heel behulpzaam zijn met je leidinggevende in gesprek te gaan. Zien zij dit ook zo? Laat je regelmatig steken vallen of lever je middelmatig werk? Meestal word je dan vanzelf wel een keertje op het matje geroepen.
Als dat niet het geval is, zijn ze misschien wel hartstikke tevreden over je. Maar mogelijk loop je jezelf voorbij en zou je met een tandje minder nog steeds prima functioneren. Ga daarom in gesprek, ook al kan dit heel spannend voelen en voel je je erg kwetsbaar. Weet dan ook dat eerlijkheid en kwetsbaarheid juist worden gewaardeerd. Mensen leren je namelijk beter kennen en weten beter wat ze aan je hebben. Dit kan je wel, dat kan je niet (of wil je niet). Iemand anders kan dat dan misschien beter doen.
Zo kom jij (maar ook die collega) uiteindelijk sneller op de juiste werkplek of functie terecht! Een functie waar je je in thuis voelt, waar je niet op je tenen hoeft te lopen en waar jouw kwaliteiten en talenten tot hun recht komen. Klinkt goed, niet waar? Tijd dus om die zelfopoffering aan de kant te schuiven en de ruimte in te gaan nemen voor jezelf.
Doe geheel vrijblijvend de burn-out test of neem contact met ons op.
Direct contact Of bel 085 - 5363606
085 - 5363606