Boos, bozer… Ziedend! Er zijn maar weinig personen die nog nooit een woedeaanval hebben gehad. Wanneer het een keer gebeurt hoef je je er ook niet meteen voor te schamen. Het is een natuurlijke emotie die de beste kan overkomen. Echter, als je regelmatig last hebt van woedeaanvallen is het raadzaam te onderzoeken wat de reden hiervoor is. Ze komen over het algemeen nooit uit het niets en herhaaldelijke woedeaanvallen zijn vaak een signaal van onverwerkte gebeurtenissen, situaties of emoties. Chronische stress of een burn-out kunnen ook onderdeel zijn van deze aanvallen. Heb jij regelmatig last van woedeaanvallen?
Wat is een woedeaanval?
Een woedeaanval is een explosie van veelal negatieve emoties. Opgekropte boosheid, trauma, verdriet, frustratie of angst kan dusdanig oplopen dat je emotioneel ontploft. Het grote verschil met boosheid is dat woedeaanvallen over het algemeen schade aanrichten. Boosheid is iets wat je nog bespreekbaar kan maken. Een woedeaanval is vaak niet meer tegen te houden en wordt door anderen zo goed als altijd ervaren als grensoverschrijdend. Je raakt de controle kwijt over je emoties en zegt of doet ook dingen in je woedeaanval waar je achteraf vaak spijt van hebt. Dat is bovenop de fysieke reactie die je ervaart zoals je adrenaline die stijgt, je hart gaat sneller kloppen en het bloed giert door je lichaam. De fight reactie wordt direct geactiveerd.
Kenmerken van een woedeaanval
Zoals hierboven geschreven spreken we nu niet over langdurige boosheid. Boosheid is iets waar je nog redelijk controle over hebt en, wanneer je het tijdig uitspreekt, nog weg kan nemen. Het lukt je met boosheid in ieder geval nog om je te beheersen en je begrijpt dat er gevolgen aan zitten wanneer je iemand kwetst. Een woedeaanval gaat vaak gepaard met destructief gedrag. Tijdens een woedeaanval:
- Praat je niet meer maar schreeuw je
- Kan je iemand diep kwetsen
- Heb je over het algemeen geen controle meer over je gedrag
- Maakt het je niet meer uit wie er voor je staat
Kan het zijn dat je fysiek agressief wordt, dit kan zich uiten in:
- Gooien met spullen
- Slaan met deuren
- Jezelf pijn doen door je bijvoorbeeld tegen je hoofd te slaan of tegen een muur te slaan of schoppen
- In het ergste geval doe je iemand anders fysiek pijn
Woede verschilt per persoon
We kennen allemaal wel opgekropte woede waar we veel te lang mee doorlopen. Maar sommige mensen hebben nu eenmaal meer kans op een woedeaanval dan een ander. Je opvoeding heeft hier invloed op maar ook bijvoorbeeld je hormoonhuishouding. En laten we je sociale omgeving en je genetische aanleg niet vergeten. Sommige personen worden sneller boos en laten dit sneller oplopen. Waar jij alle geduld van de wereld kan hebben, kan iemand anders al ontploffen wanneer een collega voor de derde keer op zijn parkeerplek gaat staan. Het betekent niet dat je deze woedeaanvallen maar hoeft te accepteren. Woede is namelijk een van de emoties die je wél kan leren beheersen. Ook wanneer je gevoeliger bent voor het krijgen van woedeaanvallen zoals bijvoorbeeld met een emotieregulatiestoornis.
Er zijn twee uitzonderingen waarbij het afleren van woedeaanvallen wordt verslechtert of niet mogelijk is. Aangeboren hersenafwijking door verkeerde verbindingen in het brein zelf. Op zo’n moment kan training en therapie helpen meer controle te krijgen over je woedebeheersing. Daarnaast bestaat er NAH (niet aangeboren hersenletsel). Dit kan zowel door een ongeluk of trauma gebeuren (harde klap op het hoofd) maar ook door een tumor veroorzaakt worden.
Oorzaken
Naast dat je genen, omgeving en je opvoeding een aandeel hebben in het wel of niet krijgen van een woedeaanval, zijn er ook een aantal externe factoren van invloed. Ook al zijn deze factoren extern, het ligt er nog steeds aan hoe je intern met deze situaties omgaat. Wat heeft nog meer invloed op het krijgen van woedeaanvallen?
Je gekwetst voelen. Iemand kan net de verkeerde opmerking op het verkeerde moment maken waardoor je je zeer gekwetst voelt. En heel soms kan dat zo verkeerd vallen dat je direct ontploft van woede. Maar ook herhaaldelijk gekwetst worden, zoals bij pestgedrag, zal uiteindelijk een keer ontladen.
Een communicatieprobleem. Jij zegt het één en hij hoort het ander. Een probleem in de communicatie is de belangrijkste oorzaak van een woedeaanval op bijvoorbeeld de werkvloer. Je wordt niet goed begrepen of jij begrijpt de ander niet goed. Maar ook irritaties en frustraties niet uitspreken valt onder een communicatieprobleem.
Stress en burn-out. Alsmaar onder spanning staan zet aardig wat druk op je emotionele gesteldheid. Wanneer je hier geen actie op onderneemt zullen de huilbuien, paniek– en woedeaanvallen alleen maar in aantallen toenemen.
Tips een woedeaanval te voorkomen
Zoals eerder geschreven komt een woedeaanval niet uit de lucht vallen. Meestal voel je je al wat geïrriteerd en als de emmer op overlopen staat voel je het borrelen in je lichaam. Dit is het laatste moment om je woedeaanval tegen te gaan. Wat kun je doen om net niet te ontploffen van woede?
Tel tot tien. Deze tip zal je waarschijnlijk al vaak gehoord hebben maar het werkt echt. Wat nog beter werkt is terugtellen van 10 tot 1. Omdat het een tegenstrijdige handeling is, vergeleken met van 1 tot 10 tellen, reset je je emotionele brein op dat moment.
Maak bespreekbaar. Opgekropte irritatie, frustratie of boosheid zal uiteindelijk resulteren in een woedeaanval. Maar is dit wel terecht? Zolang je de ander niet vertelt wat jou dwars zit, zal hij of zij het ook niet weten. Misschien is de ander zich van geen kwaad bewust.
Schreeuw het eruit. Even lekker keihard schreeuwen. Zorg wel dat anderen niet denken dat je in gevaar bent. Zoek een rustige plek of open veld en gil de longen uit je lijf.
Bewegen. Door je lichaam in beweging te zetten maakt je brein stofjes aan waardoor je je beter gaat voelen. Als je vaker last hebt van woedeaanvallen is het een idee te starten met wandelcoaching onder begeleiding van een professionele coach.
Let op je ademhaling. Voordat je woedeaanval losbarst begin je zwaarder te ademen. Zodra je dit opmerkt focus je je op je ademhaling om deze weer rustig te krijgen.
Burn-out behandelen. Een woedeaanval op het laatste moment voorkomen is goed maar de onderliggende oorzaak aanpakken is natuurlijk nog beter. Samen met jouw coach ga je op zoek naar deze oorzaak. Cognitieve gedragstherapie kan veel baat hebben bij herhaaldelijke woedeaanvallen door stress of burn-out.
