We voelen allemaal woede; sommige van ons meer onbewust en andere ook veel bewust. Net als verdriet is woede iets meer een taboe-emotie, in vergelijking met bijvoorbeeld blijdschap. Op het werk is het de bedoeling dat je je netjes blijft gedragen en je woede dus inslikt. En het is ongeoorloofd om je woede op een fysieke manier te uiten op anderen. Dus wat moet je dan met die heftige emotie, die voort kan komen uit een gevoel van onrecht, eenzaamheid of verlatenheid? Kun je de boosheid het beste uiten wanneer er niemand bij is, of hebben de experts gelijk wanneer ze zeggen dat dat de woede alleen maar versterkt?
In dit artikel kijken we specifiek naar woedegevoelens tijdens een burn-out. Want een burn-out kan aanvoelen aan een onrechtvaardige, té pijnlijke situatie, die je nauwelijks kun accepteren. Je verzetten en blijven strijden tegen de situatie kost veel energie, dus wat te doen?
Woede is een emotie. Wanneer we ons benadeeld of bedreigd worden, dan ontstaat er woede als primaire evolutionaire reactie van het brein. Dat maakt de emotie ook zo intens; deze gaat over overleven. Boosheid komt voornamelijk op wanneer:
Woede uit zich in woorden, of in de vorm van fysiek geweld.
Bij veel mensen is de woede aanwezig in het onderbewustzijn. Dat kan boosheid zijn jegens de partner of ouders. Die persoon kan vanuit het bewustzijn beredeneren dat de boosheid onterecht zou zijn, dus de woede wordt verdringt naar het onderbewuste. Deze kan zich alsnog af en toe aan de oppervlakte tonen in de vorm van geprikkeldheid, irritatie of ergernis.
Enkele factoren kunnen woede versterken, ze zijn als olie op het vuur. Denk hierbij aan seksuele frustratie, ziekte, pijn, honger en vermoeidheid.
In de aanloop naar een burn-out verliezen mensen vaak hun grenzen uit het oog. Ze zijn – soms vanuit onzekerheid – meer bezig met controleren, pleasen, perfectioneren en presteren. Onbewust zorgt dat voor een opbouw van boosheid. De vermoeidheid kan die woede versterken. Op een gegeven moment wordt de situatie onhoudbaar: de frustratie, oververmoeidheid en uiteindelijk ook woede worden té intens. Het is dan nodig om lange tijd rust te nemen.
In de beginfase van je herstel is het nodig om ruimte te maken voor emotionele verwerking. De woede die je al lange tijd hebt opgekropt, door over je eigen grenzen te gaan, mag eruit. Dat geldt ook voor het verdriet. Maar hoe doe je dat?
Één ding is zeker: je kunt je woede beter niet onderdrukken. Dat leidt namelijk tot fysieke klachten. Ook hebben studies aangetoond dat het dan lastiger wordt om positieve emoties te voelen. Anderen voelen overigens vaak onbewust je boosheid, wat leidt tot minder prettige relaties.
Volgens experts zorgt het uiten van je woede tot een versterking van je negatieve bui. Uit psychologische onderzoeken blijkt dat je jezelf beter kunt ‘afleiden’ met ander gedrag, bijvoorbeeld assertief of empathisch gedrag.
Dit doe je door de gedachte die de boosheid veroorzaakt om te draaien. Stel dat de gedachte is: iedereen verlaat mij. Probeer deze gedachte te verzachten, door jezelf uit de slachtofferrol te halen. Leef je in in de andere spelers en verander de gedachte: sommige relaties werkten niet zo goed, dus werden geen succes. De ander zat soms met zichzelf in de knoop. Probeer de ander te vergeven.
Zo bevrijd je jezelf uit de slachtofferrol. Dat is wel even oefenen, want intense woede kan je soms totaal ‘overmeesteren’.
Woede is een erg fysieke emotie. Je voelt hoe je nek en schouders zich aanspannen, en je vuisten zich ballen. Je kaken spannen zich aan, en je bent klaar voor het gevecht. Uit onderzoek blijkt dat je je boosheid kunt reguleren door ontspanningsoefeningen te doen. Daarmee kun je wat spanning uit je lijf laten vloeien, wat doorwerkt in je mentaal-emotionele gesteldheid.
We zijn bijna altijd boos op andere mensen. Vaak hangt dit samen met gebrekkige communicatie, zoals niet écht willen luisteren naar de ander. Je kunt je boosheid vaak iets verzachten door de ander echt te willen begrijpen. Dan krijg je meer inzicht in de redenen van het gedrag van de ander. Misschien is de situatie niet zó onrechtvaardig als deze in eerste instantie aanvoelde?
Het botweg uiten van je woede, bijvoorbeeld op een boksbal, schijnt niet te werken. Je leert jezelf dan aan dat dát je reactie is op woede; door je fysiek te ontladen op een agressieve manier. Je kunt je woede ook op een constructievere manier uiten. Merk allereerst op dat je je erg boos voelt (met mindfulness). Probeer vervolgens zelfcompassie toe te passen door tegen jezelf te zeggen dat het oké is en dat je er voor jezelf bent. Vraag jezelf: wat heb je nu nodig? Geef vervolgens fysiek uiting aan wat je nodig hebt. Je kunt gaan dansen, luid zuchten, op en neer springen, koud douchen, een stuk hardlopen, net wat voor jou goed werkt. Zo laat je je woede in een andere activiteit stromen.
Uit recente studies blijkt dat het hormoon serotonine een rol speelt bij extreme agressie. Een gebrek aan serotonine (wat ook tot depressie kan leiden) leidt tot een negatieve stemming, en dat hangt samen met extreme agressie. Hoewel dit speculatief is: je kan proberen je serotonine te verhogen door gevarieerd en eiwitrijk te gaan eten. Zorg voor voldoende vitamine B3 en magnesium. En ga vaak de zon in. Hoewel dit een speculatieve tip is, heeft genoeg eten sowieso een positief effect: wie hongerig is, is sneller boos.
De beste reactie op woede vraagt om een goede balans. Je moet je woede niet onderdrukken, maar ook niet roekeloos uiten. Probeer de woede fysiek te reguleren door op een fijne manier te bewegen (bijvoorbeeld hardlopen), en doe daarna ontspanningsoefeningen. Neem ook de tijd om de gedachtes te ontkrachten en je te verplaatsen in de positie van de ander. Probeer tot slot opener en beter te communiceren.
Doe geheel vrijblijvend de burn-out test of neem contact met ons op.
Direct contact Of bel 085 - 5363606
085 - 5363606
2 reacties
Heel fijn, nuttig en helder artikel, bedankt voor het maken en delen Jos & Liberi!
ik Ben heidi vanderrijt en ik geb last van mij Boose woede vanbinnen en voel van kwaatijd
en ik wil geel erg af en ik hoop dat jij mij
kan helpen om daar van af te komen
en dat wil ik met jou deelen groetjes van heidi