Heb je een burn-out en merk je dat er met veel onbegrip op je wordt gereageerd? Dan is deze blog voor jou geschreven. Onbegrip bij een burn-out komt regelmatig voor. Het kan zijn dat mensen uit je privé-omgeving geen begrip hebben voor jouw situatie, maar het kan ook voorkomen dat je werkgever onbegrip toont. Onbegrip is hoe dan ook vervelend, maar als het plaatsvindt binnen de context van je werk, dan is dat helemaal ingewikkeld. Beide gevallen worden in deze blog behandeld.
- Onbegrip vanuit je privé-omgeving
- Verwachtingen en gewenning
- Wat te doen aan onbegrip uit je privé-omgeving?
- Onbegrip vanuit je werkomgeving
- Wat te doen aan onbegrip uit je werkomgeving?
Onbegrip vanuit je privé-omgeving
Veel mensen die in een burn-out terecht komen zijn harde werkers. Het zijn meestal mensen met ambitie, een hoge loyaliteit en een groot verantwoordelijkheidsgevoel, zowel op het werk als thuis. In veel gevallen spelen belemmerende patronen een rol in het ontstaan van een burn-out. Dit kunnen overtuigingen zijn, zoals de overtuiging dat je altijd heel erg hard je best moet doen om gezien en gewaardeerd te worden. We gedragen ons naar die overtuigingen. We willen namelijk allemaal graag gezien en gewaardeerd worden. Dus als jij gelóóft dat je altijd hard moet werken om dit te krijgen, dan zul je dus ook altijd hard gaan werken. Met mogelijk dus een burn-out als gevolg.
Je hebt – bewust of onbewust – langere tijd op je tenen gelopen om te voldoen aan je eigen verwachtingen. Of mogelijk waren het de verwachtingen van anderen en had je het gevoel dat je hieraan moest voldoen. Hoe het ook zij: op een gegeven moment was de koek op. Je kunt gedurende langere tijd de signalen van je lichaam negeren en door blijven gaan. Maar er komt een moment dat het lichaam ons een halt toeroept. De welbekende burn-out. Misschien wil het hoofd nog wel door blijven gaan, maar het lijf wil niet meer. Dit kan heel moeilijk zijn om te accepteren. Oude angsten kunnen om de hoek komen kijken, want nu kun je niet meer op jouw huidige manier ervoor zorgen dat je gezien en geliefd wordt.
Verwachtingen en gewenning
Je omgeving is jouw huidige manier van doen gewend van je. Reageer je altijd vliegensvlug op mailtjes? Dan gaan mensen van jou verwachten dat je altijd vliegensvlug reageert. Ben jij de eerste die haar hand opsteekt als er ergens hulp wordt gevraagd? Dan gaan mensen van jou verwachten dat jij als eerste opspringt om een bepaalde taak te vervullen. Op deze manier verwachten mensen telkens meer en meer van je. En als je een pleaser bent, zul je jezelf dus ook meer en meer werk op je hals halen. Tot het niet meer gaat.
Dat is niet alleen voor jou een klap in het gezicht. Ook je omgeving krijgt een klap in het gezicht, want ze zijn op je gaan leunen en verwachten dat jij het wel allemaal doet. En dan is dat ineens niet meer zo. Wat een tegenvaller! Bij een burn-out kan je lang niet altijd aan iemand zien dat diegene in een burn-out zit. Het is dus goed mogelijk dat ze met onbegrip reageren. “Hij kon toch altijd tig dingen tegelijk regelen en hield daar ook het overzicht over? Waarom zou dat nu dan niet meer kunnen?” Bovendien, als je al een heel eind op weg bent in je herstel en ook weer eens wat leuke dingen gaat doen, dan kunnen mensen hier heel veroordelend op reageren. “Zij zit toch in een burn-out? Moet je nou zien, ze gaat gewoon een dagje uit met vriendinnen!”
Wat te doen aan onbegrip uit je privé-omgeving?
Mensen kunnen snel een oordeel klaar hebben staan als ze geen zicht hebben op het complete plaatje. Vertel de mensen die dichtbij je staan dan ook hoe het zit. Vertel ze dat je door altijd maar voor iedereen te zorgen, jezelf compleet vergeten was, en dat het daarom fout is gegaan. Dat het nodig is om het anders te gaan doen. Maar ook dat herstel een lang proces is van vallen en opstaan en langzaamaan weer meer dingen oppakken.
Door open en eerlijk te zijn over wat er vanbinnen in je leeft kun je onbegrip veranderen in begrip. Maar doe dit niet voor de hele wereld. Je hoeft je voor niemand te verantwoorden, dus ga niet aan Jan en alleman alles tot in den treure uitleggen en jezelf verdedigen. Maar wees eerlijk naar jezelf en naar de mensen om je heen. Zij zijn degenen bij wie je het nieuwe gedrag mag gaan oefenen. Waar je je grenzen aan mag gaan geven.
Onbegrip vanuit je werkomgeving
Als je stuit op onbegrip vanuit je werkomgeving kan dit erg ontmoedigend aanvoelen. Je kunt het gevoel krijgen dat je er alleen voor staat en dat je vooral schuld in de schoenen geschoven krijgt. Een ziekgemelde werknemer kost een werkgever tenslotte geld. Sommige werkgevers (gelukkig steeds minder!) willen vooral dat je zo snel mogelijk weer terugkeert naar je werk. Deze druk werkt averechts. Steeds meer werkgevers zien gelukkig in dat onbegrip niet leidt tot een duurzaam gezonde werknemer. Maar wat als jij hier toch mee te maken krijgt? Of als je een bedrijfsarts hebt die je eigenlijk ook niet de ruimte geeft die je nodig hebt voor een duurzaam herstel?
Wat te doen aan onbegrip uit je werkomgeving?
Preventie is beter dan genezing, dat weten we allemaal wel. Het bespaart een werkgever veel kosten als je kunt voorkomen dat je ziek wordt. Maar ook een duurzaam herstel is uiteindelijk kostenbesparend. Wie namelijk té snel weer aan het werk gaat en geen gedragsverandering vertoont, zal binnen vrij korte tijd weer uit kunnen vallen. En dat is nóg duurder.
Wees ook in dit geval open en eerlijk over jouw situatie en hoe je je voelt. Je hoeft je niet sterker voor te doen dan je je voelt. Geef aan dat je gemotiveerd bent om terug te keren, maar dat er eerst iets moet veranderen. Jíj hebt de tijd en ruimte nodig om belemmerende patronen om te buigen en misschien is er ook wel verandering nodig op de werkvloer. In een ongezond werkklimaat zullen namelijk na verloop van tijd meerdere mensen uitvallen. Coaching bij stress en burn-out is daarin een verstandige keuze. Op deze manier breng je namelijk aan het licht waar het fout is gegaan en werk je aan duurzame gedragsverandering. Bovendien kan een coach ook in gesprek gaan met je werkgever of de bedrijfsarts. Neem gerust vrijblijvend contact op om de mogelijkheden te bespreken!
