Wat is agorafobie? De letterlijke betekenis van agorafobie is angst voor pleinen, het is dus een ander woord voor pleinvrees of straatvrees. Mensen die van deze angststoornis last hebben durven vaak niet naar buiten. De angst wordt het grootst wanneer je op plaatsen komt waar je niet goed weg kunt. Denk bijvoorbeeld aan een druk plein of een volle straat met veel mensen. Dit kan bijvoorbeeld ook opspelen bij een concert, in de bioscoop, in een lange rij voor de kassa, wanneer je met het openbaar vervoer reist of een open plek zoals een plein, brug of grote parkeerplaats. Deze fobie heeft bepaalde raakvlakken met claustrofobie. Je kunt ook van beide last hebben, maar er zijn duidelijke verschillen.
Agorafobie is dus angst voor plekken waar je moeilijk weg kunt mocht er iets zijn. Er bestaat een grote kans dat zulke plaatsen dan ook worden vermeden. Pleinvrees kan gepaard gaan met paniekaanvallen, ook om deze reden kunnen plaatsen vermeden worden. Er bestaat naast de angst voor drukke plekken veelal ook angst om een paniekaanval te krijgen. Zeker wanneer er niemand bij je is die jou zou kunnen helpen is vermijding de meest voordehandliggende keuze.
Agorafobie kent meerdere kenmerken. Het kenmerk dat het meest op de voorgrond staat is vermijding van plaatsen die angst kunnen oproepen.
Bij meer dan één derde van de mensen met agorafobie wordt de angst zo extreem ervaren, dat het kan voorkomen dat iemand met agorafobie niet meer het huis uitkomt omdat de angst hiervoor te groot is. Dit is gevaarlijk omdat iemand in volledig isolement raakt en afhankelijk wordt van hulp van anderen, bijvoorbeeld voor boodschappen.
De oorzaak van agorafobie is moeilijk te achterhalen. Het is namelijk bij veel psychische aandoeningen zo dat er meerdere factoren een rol spelen bij de ontwikkeling van een diagnose. Een aantal zaken die een rol kunnen spelen bij de ontwikkeling van agorafobie is erfelijkheid; wanneer één van je ouders kampte met pleinvrees bestaat er een kans dat ook jij hier last van krijgt. Deze kans is 60%. Dit wil niet zeggen dat je geboren wordt met deze angst, maar wel dat je kwetsbaarder bent om het te ontwikkelen.
Wat ook mee kan spelen (dit komt bij ongeveer 50% voor) is dat je ooit eerder een paniekaanval gehad hebt. Bijvoorbeeld in een winkel of in een drukke straat. Het gevolg hiervan kan zijn dat je jouw paniekaanval koppelt aan de locatie waar je was met als gevolg dat je de locatie gaat vermijden.
Het gevolg van agorafobie is dat vermijding een steeds grotere rol gaat spelen waardoor alleen het huis uit gaan ook steeds moeilijker wordt. Naast het feit dat dit je afhankelijk maakt en het je werk of studie flink kan belemmeren, kan dit ook zorgen voor eenzaamheid en is er zelfs kans op een depressie. Niet gek ook, het contact met vrienden en familie zal verminderen, je gaat niet meer een avondje weg, iets eten in een restaurant of een film kijken in de bioscoop. Je leven wordt hierdoor erg klein en beperkt wat nare gevolgen kan hebben.
Tegelijkertijd voelt dit misschien voor jou als de enige keus; je bent zo bang om de deur uit te gaan en om een paniekaanval te krijgen dat de beste optie lijkt om thuis te blijven. Een logische reactie. Echter maakt dit het voor jezelf alleen maar moeilijker. Hoe langer je situatie vermijdt, hoe moeilijker het wordt om er uiteindelijk wél heen te gaan.
Ook schaamte kan een rol spelen bij pleinvrees. Voor iedereen om je heen lijkt het zo normaal om een dagje te shoppen, met het openbaar vervoer te reizen of om met vrienden op het terras te zitten terwijl deze activiteiten bij jou al angst oproepen als je er alleen maar aan denkt. Daarbij gaat angst gepaard met lichamelijke signalen, zoals overmatig zweten, beven, niet uit je woorden kunnen komen, een verhoogde hartslag of hartkloppingen en hyperventileren. Ook hiervoor kan schaamte ontstaan, je wilt immers niet dat anderen zien dat jij zo’n angst ervaart terwijl je merkt dat de situatie voor anderen niet beangstigend is.
Het is belangrijk dat je hulp krijgt wanneer je leven belemmerd wordt door agorafobie. De manier waarop je geholpen wordt ligt aan jou, het is belangrijk om een therapie te nemen waar jij je prettig bij voelt. Je kunt bijvoorbeeld kiezen voor cognitieve gedragstherapie, een psycholoog of een coach om je angststoornis te verlichten. Iemand waarmee je kunt praten en dieper kunt kijken naar wat er in je hoofd omgaat, hoe de angsten ontstaan en hoe je dit kunt oplossen. Medicatie is ook een behandeling die regelmatig wordt ingezet. Ook exposure in vivo wordt veel toegepast bij pleinvrees.
De meest bekende en passende therapie voor straatvrees is exposure in vivo. Exposure betekent ‘blootstelling’ en in vivo staat voor ‘in het dagelijks leven’. Het gaat er dus om dat je wordt blootgesteld aan de situatie waar je angst voor hebt. Hoewel dit volledig tegen je angst ingaat is dit wel een effectieve manier om met je angst om te leren gaan. Exposure in vivo zal in het begin de angst doen toenemen, echter zul je uiteindelijk gaan ervaren dat er niets is om zo bang voor te zijn. Door dit regelmatig te oefenen zal de angst uiteindelijk afnemen.
Het kan zijn dat je nog niet de stap durft of kunt nemen om hulp te zoeken. Dit is begrijpelijk, het kan namelijk erg confronterend zijn om hulp in te schakelen van een professional. Tot die tijd kun je onderstaande dingen doen om je situatie toch wat draaglijker te maken:
Twijfel je of je angstig bent voor bepaalde situaties en plaatsen doordat je pleinvrees hebt óf omdat stress enorm is toegenomen? Het kan je inzicht geven om onze gratis burn-out test te doen. Hierna zul je een duidelijk beeld hebben over jouw stressniveau en kun je achterhalen waar je angst vandaan komt. Blijkt je stress enorm hoog te zijn en wil je daar aan werken? Neem contact met ons op en ga met een burn-out coach aan de slag om te werken aan jouw herstel.
Doe geheel vrijblijvend de burn-out test of neem contact met ons op.
Direct contact Of bel 085 - 5363606