Merk je dat je erg wantrouwig bent in het leven? Dan heeft dat een reden. Niemand wordt wantrouwig geboren. Het kan zijn dat iemand je vertrouwen heeft geschaad als kind maar ook relaties in je volwassen leven kunnen in één klap al het vertrouwen in de mens laten verdwijnen. Wat de reden voor je wantrouwen ook is, het bezorgt je een hoop onrust en stress. En dat is zonde want je hoeft lang niet iedereen te wantrouwen. Maar wat als het je niet lukt om je argwaan naar de mens opzij te zetten? We bespreken het in dit blog.
Wat is wantrouwig zijn?
Wantrouwen en vertrouwen. Deze twee woorden staan lijnrecht tegenover elkaar en iedereen heeft een beetje van beide in zich zitten. Er zijn personen waarvan het vertrouwen niet te breken is. Zij leggen keer op keer weer opnieuw hun geloof in iemand terwijl dit toch al meerdere malen is geschaad. Ook dit kan een flinke valkuil zijn. De andere kant van de medaille is te wantrouwig zijn. Je hebt geen vertrouwen meer in bepaalde mensen, instanties of bijvoorbeeld de politiek. In extreme gevallen kan het zijn dat je totaal geen vertrouwen meer hebt in alles wat er om je heen gebeurt. Dit kan dusdanig ernstige vormen aannemen dat je een paranoïde persoonlijkheidsstoornis ontwikkelt. Hierom is het belangrijk overheersend wantrouwig gedrag tijdig te herkennen.
Wanneer ben je wantrouwig?
Een beetje achterdochtig zijn of niet meteen al je vertrouwen in iemand leggen is in deze snelle en moderne wereld misschien wel goed. Je kunt helaas niet iedereen vertrouwen en het spreekwoord is niet voor niets ‘Door schade en schande wordt men wijs’. Wanneer iemand je vertrouwen schaadt haal je hier een les uit en neem je die mee naar de volgende relatie die je met iemand aangaat. Maar soms gebeurt er iets waardoor je het gevoel krijgt dat je alleen jezelf nog kan vertrouwen. Er zijn een aantal herkenningspunten die aangeven dat je wellicht iets te wantrouwig bent geworden.
- Je twijfelt al snel aan iemands goede bedoelingen.
- Je overdenkt alles zodra iemand iets voor jou doet zonder eigenbelang. Uiteindelijk weet je het zo te draaien dat je altijd wel iets vindt waarom het niet belangeloos zou zijn.
- Eerst zien, dan geloven. Dat is jouw motto. Wanneer iemand jou iets belooft lukt het jou niet om dit ook daadwerkelijk te geloven.
- Controle loslaten is niet voor jou weggelegd. Je bent een controlfreak en wil overal zicht op houden.
- Je doet alles liever alleen en in een conflict reageer jij al snel in een flight reactie. De gedachten dat je het alleen kan want je hebt het altijd alleen gedaan overheersen al snel.
- Ook al wil je je soms kwetsbaar opstellen, het lukt je simpelweg niet. Er is altijd dat stemmetje in je hoofd die je vertelt dat dit niet kan.
Oorzaken van achterdocht
Er zijn tal van redenen waarom je wantrouwig bent geworden. We zullen hier een paar van de meest herkenbare redenen delen.
- Narcistische ouders: Hier hebben we direct één van de meest schadelijke redenen gevonden. Wanneer je als kind al niet kon vertrouwen op je verzorgers, mis een belangrijke basis om in de toekomst andere personen te vertrouwen.
- Pesten op school: Ook hier mis je de basis om vertrouwelijke relaties op te bouwen. School zou een veilige omgeving moeten zijn waar je leert hoe je met anderen omgaat. Als dat vertrouwen op school al wordt geschaad, is het niet vreemd dat je wantrouwen groeit naarmate je ouder wordt.
- Een schadelijke liefdesrelatie: Huiselijk geweld, dominant gedrag, vreemdgaan of een slechte scheiding zijn valide redenen om wantrouwig te worden.
- Een belangrijk persoon verliezen: Dit kan door een overlijden gebeuren maar ook door een fikse ruzie en elkaar daardoor niet meer spreken. Het besef dat je iemand van het een op andere moment kan verliezen kan wantrouwen en achterdocht triggeren.
Natuurlijk zijn er nog veel meer oorzaken waardoor je het vertrouwen kunt verliezen. Denk aan onverwachts ontslag, een medische misser in het ziekenhuis of (seksueel) misbruik. Allemaal indrukwekkende gebeurtenissen die op geen enkele manier gebagatelliseerd mogen worden.
Wantrouwig gedrag veroorzaakt veel stress
De gevolgen van een geschaad vertrouwen zijn eigenlijk voor de hand liggend. Je hebt simpelweg geen vertrouwen meer in bepaalde mensen of het leven in het algemeen. Maar door het alsmaar piekeren en nadenken ligt ook een burn-out op de loer, als je daar al niet in bent beland. Je vindt het lastig om hulp te vragen waardoor je soms iets teveel hooi op je vork neemt. Een gevolg daarvan is dat je het moeilijk vindt je grenzen te bewaken. Stressklachten zoals hoofdpijn, spierpijn of slecht slapen zijn jou niet vreemd. Feitelijk sta je onder continue spanning die wordt gevoed door angst.
Wantrouwig zijn en PTSS
Angsten, faalangst, depressie, een minderwaardigheidscomplex of een laag zelfbeeld zijn allerlei gevolgen van wantrouwig gedrag. Je vraagt je misschien af waarom jou dit overkomt of waarom anderen jou dit aandoen. Het wantrouwen kan zelfs zo groot zijn, afhankelijk van wat er is gebeurd, dat je PTSS hebt ontwikkeld. Merk je dat je gebeurtenissen regelmatig herbeleeft of ervaar je regelmatig angst of paniek om in dezelfde situatie terecht te komen? Dan is het raadzaam dit te onderzoeken.
Vertrouwen terugkrijgen
Makkelijker gezegd dan gedaan. Je kan niet zomaar het vertrouwen weer ‘aan’ zetten. Dit is iets wat tijd nodig heeft. Je bent niet voor niets wantrouwig en je mag jezelf hiervoor ook tijd gunnen. Een professionele coach gaat jou hierbij ondersteunen. Je zal merken dat je na een periode coaching langzaamaan weer wat vertrouwen terugkrijgt in je omgeving maar ook in jezelf. Wandelcoaching in combinatie met cognitieve gedragstherapie zijn bewezen methoden die jou, op jouw tempo, stukje bij beetje meer zelfverzekerdheid geven om mensen weer te leren vertrouwen. Daarmee verlaag je aanzienlijk je stressklachten en leer je meer te leven in het hier en nu.
