Is verzuim een groot probleem? Absoluut. Ik durf zelfs te stellen dat verzuim een van de grootste problemen op de werkvloer is. Dat is niet recent, maar speelt al enige tijd. Bovendien zijn er geen indicaties die erop wijzen dat we in de nabije toekomst verbetering mogen verwachten. Hoog tijd om eens dieper op dit probleem in te gaan. Wanneer we spreken over verzuim, denk je waarschijnlijk aan werkverzuim vanwege ernstige werkstress en daarbij behorende burn-out klachten die tot uitval leiden. Dit is inderdaad een veel voorkomend probleem. Ik wil het probleem echter wat breder trekken in deze blog. De gevolgen blijven namelijk vaak niet beperkt tot slechts het werk.
Wat is verzuim?
Verzuim is het niet verschijnen op het werk door ziekte. Het is dus een brede term. Want wanneer je een griepje hebt en je ziekmeldt, telt dit dus ook als verzuim. Alleen zal niemand in dat geval beweren dat er een probleem is. Meestal ben je na een paar dagen weer helemaal fit en kun je weer aan het werk zonder problemen. Wat is verzuim wanneer we hier in relatie met bijvoorbeeld werkstress over praten? Je komt dan uit bij ernstiger verzuim. Een vorm die dusdanig ernstig is dat mensen gedurende langere tijd uitvallen. Het kan gaan om weken, of zelfs om maanden. Helemaal in het geval van een burn-out. Want wist je dat de gemiddelde hersteltijd van een burn-out acht maanden bedraagt?
Kenmerkend aan de ernstige vormen van werkverzuim is niet alleen de duur, maar ook dat het vaak gaat om structurele problemen wanneer deze niet worden behandeld. Een burn-out is hiervan een perfect voorbeeld. Wie na een burn-out weer aan het werk gaat, loopt een grote kans om opnieuw terug te vallen in een burn-out, tenzij er zaken veranderen. Het kan dan gaan om externe omstandigheden, maar zeker ook om de manier waarop je zelf met het werk omgaat. Ee burn-out krijg je niet voor niets. Wanneer je hierna weer op dezelfde voet verder gaat, loop je hoogstwaarschijnlijk weer tegen dezelfde problemen aan die eerder je burn-out hebben veroorzaakt.
Een groot probleem bij verzuim, althans werkverzuim, is dus de kans op herhaling.
Hoe ontstaat het?
Verzuim treedt zelden vanuit het niets op. Ook al kan dat soms wel zo overkomen op anderen of zelfs zo aanvoelen bij de persoon in kwestie. Het is bijna altijd het resultaat van structurele problemen die al langere tijd spelen. Chronische stress en verzuim gaan hand in hand. Wanneer problemen die je op de werkvloer ervaart niet worden aangepakt, loop je een verhoogd risico op uitval. Gelukkig is dit niet bij alle problemen zo. Er zijn genoeg mensen die problemen op weten te lossen of die weliswaar bepaalde problemen ervaren maar hierdoor niet uitvallen. Het begint echter vaak wel op deze manier. Een conflict met een collega of leidinggevende, structureel te hoge werkdruk, elke dag overwerken of gewoon totaal geen plezier in je werk hebben: het zijn stuk voor stuk situaties waarin je alert moet zijn.
Geef je problemen de ruimte om op te bouwen, dan komen vaak vanzelf je grenzen in zicht. Iedereen heeft grenzen en wanneer deze langdurig overschreden worden, leidt dit onherroepelijk tot uitval, tenzij je ze op tijd aanpakt.
Dit klinkt allemaal logisch, maar toch blijkt het in de praktijk een stuk ingewikkelder te werken. Was het namelijk eenvoudig om werkstress of andere werk gerelateerde problemen aan te pakken, dan zouden veel minder mensen thuis zitten door langdurig verzuim. Het gaat namelijk echt om veel mensen. Uit cijfers van het CBS blijkt dat in het eerste kwartaal van 2020 5,2% van alle werkende mensen met langer verzuim te kampen had. Dat is het hoogste verzuimcijfer sinds 2003. Het merendeel hiervan wordt veroorzaakt door burn-out klachten of zelfs een volledige burn-out. Het verzuimcijfer ligt het hoogst in het onderwijs, de financiële sector en de horeca.
Het reikt vaak verder dan werk
Het probleem van verzuim wordt naar mijn mening soms niet breed genoeg benaderd. Uiteraard is het belangrijk dat de focus ligt op de werkomstandigheden en de problemen die op het werk worden ervaren. Door die op de lossen, of het nu gaat om interne of externe factoren, kan ervoor gezorgd worden dat iemand weer vol vitaliteit en gelukkig aan het werk kan. Maar uitval op het werk, zeker langdurige uitval, kan ook leiden tot problemen elders.
Het werk is namelijk waar veel mensen het grootste gedeelte van hun tijd doorbrengen. Als dat ineens wegvalt, kan men in een enorme leegte terecht komen. Het is dan ook niet verwonderlijk dat mensen die in langdurig verzuim terecht komen ook vaak een depressie ontwikkelen; zingeving raakt in de knel. Ineens voelt het leven zinloos en uitzichtloos. Je hebt geen reden meer om ‘s ochtends het bed uit te komen (lees hierover ons blog over ikigai). Terwijl jij uitgeschakeld bent, is iedereen om je heen wel gewoon aan het werk. Dat kan leiden tot een sociaal isolement en tal van andere problemen. Je loopt een reële kans om in een negatieve neerwaartse spiraal terecht te komen.
Verzuim verhelpen en vitaal blijven
Soms is rust nemen genoeg om verzuim te verhelpen. Het kan gebeuren dat je een tijd lang te veel van jezelf hebt gevraagd en hiervan moet herstellen. Dit is bijvoorbeeld het geval bij surmenage. Wanneer je oververmoeid bent, heb je rust nodig om te herstellen. Meestal kun je na voldoende rust er weer tegenaan. Zeker wanneer de piek in stress of belasting eenmalig is geweest, hoef jij je meestal geen zorgen te maken voor de toekomst. Bij verzuim door een burn-out ligt dat anders. Herstellen van een burn-out lukt niet alleen met rust. Bovendien heb je vaak professionele hulp nodig. De coaches van Liberi staan voor je klaar.
Met behulp van een persoonlijk plan begeleiden wij je stap voor stap weer richting volledig herstel. Gaandeweg zul je je energie en geluk terugkrijgen en weer voorzichtig aan het werk kunnen. Vervolgens kun je de belasting weer op gaan bouwen – terwijl je overbelasting voorkomt. Samen kijken wij daarbij naar de beste manier en zorgen wij ervoor dat de problemen waar je eerder tegenaan liep niet terugkeren. Onze coaches zijn gespecialiseerd in re-integratie na langdurig ziekteverzuim. Niet alleen helpen wij je weer je geluk en energie terug te vinden; we zorgen er ook voor dat je in de toekomst niet nogmaals in dezelfde valkuilen stapt. Neem contact met ons op voor een kennismakingsgesprek met een burn-out coach bij jou in de buurt.
