Verveling is niet een heel heftig gevoel, maar het is ook bepaald niet fijn. De verveling wil eigenlijk zeggen dat je je huidige situatie maar saai vindt, en dat je geen idee hebt wat je zou kunnen doen. Eigenlijk heb je nergens écht zin in. Wanneer je aan het herstellen bent van chronische stress, dan is het goed om veel rust te nemen en veel te slapen. Je kijkt bijvoorbeeld na het avondeten geen tv meer, gaat vroeg naar bed, werkt weinig of niet, en je maakt ook weinig sociale afspraken.
Het leven kan zo ontzettend saai worden. Je maakt niets avontuurlijks mee, zit vast in een routine en het leven wordt een beetje kleurloos. Daardoor kun je somber worden en gaan twijfelen of je überhaupt ooit gaat herstellen. Ik zal niet ontkennen dat dat een ingewikkelde situatie is. Laten we samen op zoek gaan naar een oplossing.
Verveling wordt ook wel aangeduid met de term taedium vitae: afkeer van het bestaan. Het ontstaat snel wanneer we behoefte hebben aan iets leuks, maar daar niet de gelegenheid toe krijgen. Bijvoorbeeld door het hele dagen thuis zitten vanwege coronavirus. Je zou best willen gaan dansen op een feestje, maar dat kan niet. Tegelijk weet het alledaagse je niet te boeien, zelfs zo erg dat er een afkeer van het bestaan op kan komen. Je huidige bestaan kan zinloos aan gaan voelen. Je kunt er geen schoonheid, uitdaging of plezier in vinden.
“Verveling is het verlangen naar verlangens”, schrijft Tolstoj in Anna Karenina. Wanneer je je verveeld voelt, zou je zo graag iets van verlangen voelen om toch wat leuks te gaan doen, zoals een tekening maken of een verhaal schrijven. Maar er zijn op dat moment geen verlangens, behalve het verlangen naar verlangens. Dat is vergelijkbaar met een gevoel van leegte, en zinloosheid zoals ik eerder al aangaf.
In mijn ogen is verveling tijdens burn-out herstel vrijwel onvermijdelijk. Veel ervaringsdeskundigen vertellen hoe lastig ze het vonden – of zelfs onmogelijk – om op de bank te blijven zitten en rustig aan te doen. In deze snelle maatschappij, vol talkshows, entertainment en notificaties raak je er al gauw aan gewend om continu geprikkeld te worden. Elke minuut komt er weer iets van een prikkel binnen: leuk, grappig, aha, interessant, opmerkelijk, mooi… En wanneer de prikkels op lijken te drogen, pakken we Instagram erbij en het probleem is opgelost.
We wennen echter aan al die prikkels, op een gegeven moment zijn ze simpelweg niet interessant meer. Tijdens een burn-out is je situatie iets ingewikkelder: het is dan goed voor je om minder prikkels tot je te nemen. Dus wat minder tv kijken, minder werken, minder intensief sporten, minder sociale afspraakjes. Dat is voor de hedendaagse mens natuurlijk een enorme uitdaging. Ik denk dat het tegelijk ook een kans is… een kans om meer in contact te komen met je diepere emoties en verlangens; en tegelijk af te kicken van snelle prikkels. Voordat we daar naar kijken, wil ik je eerst mijn belangrijkste tip meegeven voor verveling bij burn-out.
Ik raad je aan om te dromen over wie je over één of twee jaar zou willen zijn. Hoeveel energie heb je, hoe zie je eruit, hoe sta je ’s ochtends op, wat doe je overdag, hoe ga je met de mensen om je heen om, welke kleding draag je, doe je aan sport? Probeer enthousiasme en blijdschap te voelen terwijl de beelden in je hoofd steeds duidelijker worden. Blijkbaar heb je een diep verlangen om je zo te voelen. Er kan nu ook wat verdriet opkomen over hoe ver je van die staat van zijn verwijderd bent… Of teleurstelling omdat je denkt dat dit nóóit zal gebeuren. Dat is oké.
Toch wil ik je vragen om dit punt aan de horizon te gebruiken om jezelf te motiveren tijdens je herstel. Je kunt elke dag weer zeggen: ‘ik ben mijzelf aan het worden’. Nu doe je niet wat je het liefste zou doen; het is wat het is. Zie jouw herstelgedrag als een bewuste keuze om te worden wie je eigenlijk diep van binnen bent. Blijf jezelf eraan herinneren dat je je bevindt in een langzaam herstelproces, en dat je erop mag vertrouwen dat je je in kleine stapjes steeds iets beter kunt gaan voelen. En wanneer je dan op een vrijdagavond alleen op de bank zit, kun je wederom liefdevol tegen jezelf zeggen: ik ben op weg naar iets mooiers, hou maar vol.
Maar je burn-out herstel hoeft echt niet een grote sleur van verveling te zijn. Laten we eens kijken hoe we iets met die verveling kunnen doen.
Friedrich Nietzsche beschouwt verveling als “de onaangename windstilte van de ziel waarin je met jezelf geconfronteerd wordt.” Hij noemt het “rustige bewegelijkheid” die voor kunstenaars en filosofen de weg naar het geluk is. Dat klinkt nogal optimistisch, maar het is wel interessant. Wanneer alle prikkels even tot stilstand komen, word je inderdaad geconfronteerd met jezelf, en jouw verlangens, angsten, emoties en gedachtes. Die vorm van bewustwording is goed, omdat je dan in ieder geval zicht krijgt op wat er echt speelt in jou. Een talkshow ter afleiding gaat daar niets aan veranderen. Misschien voel je wat eenzaamheid, teleurstelling?
In deze korte geleide meditatie laat meditatieleraar Jan Geurtz je voelen hoe je die ervaringen kunt dragen, zonder meteen afleiding te zoeken. Wanneer je je aandacht durft te richten op je ongemakkelijke gevoel, dan zul je dichter bij jezelf en je verlangens komen. Je beweegt dan van verzet naar nieuwsgierigheid en liefde. Dit kan leiden tot allerlei mooie nieuwe ideeën. Je kunt tijdens je burn-out bijvoorbeeld ineens het idee krijgen om je matras ergens anders neer te leggen, om daar te gaan slapen. Een gek idee, maar misschien geeft het je precies wat je zocht. Je ongemakkelijke gevoel kan je echt op goede creatieve ideeën brengen.
In de stukken Wat is een bore-out? en Hoe kun je een bore-out voorkomen op je werk? leggen we uit dat te weinig uitgedaagd worden kan leiden tot klachten die lijken op die van een burn-out. Hoe dat precies werkt (fysiek) is nog niet helemaal duidelijk. Langdurig minder doen dan je eigenlijk kunt, is natuurlijk enorm frustrerend. Bewust of onbewust weet je dat je meer kunt – en daar ook van zou genieten. De frustratie kan zorgen voor stress, chronische stress en uiteindelijk krijg je hier fysiek last van. Als dit het geval is, ga jezelf dan vooral extra uitdagen.
Maar tijdens herstel van een burn-out zou ik je eerder willen adviseren om het gevoel van verveling nader te onderzoeken. Durf het te verdragen. Als je wat geduld op kunt brengen, zal er uiteindelijk vanzelf iets van een verlangen omhoog komen. Als je dit verlangen nu niet kunt verwezenlijken, herinner jezelf er dan aan dat je ‘bezig bent jezelf te worden’ en vertrouw er op dat je over een tijdje in een betere situatie zit. Vraag jezelf af hoe je nu alsnog íets met dat verlangen kunt.
Doe geheel vrijblijvend de burn-out test of neem contact met ons op.
Direct contact Of bel 085 - 5363606
085 - 5363606
4 reacties
Ik verveel me te pletter! Ben gaan puzzelen. Leuk he?!
Hoe ga je met verveling om als je vanwege een overprikkeld brein helemaal niets kan? Dit duurt al anderhalf jaar. Niet lezen tv, telefoon contacten.
Hoi Ruud,
Ik kan me voorstellen dat dit heel vervelend is dat je al zo lang zo weinig prikkels aankan.
De voorbeelden die je aanhaalt zijn “kunstmatige” prikkels. Natuurlijke prikkels zijn dan verstandiger om mee te beginnen.
Wandelen in een rustig bos, stil zitten langs de kant van het water of misschien een massage?
Daar gaan allemaal signalen vanuit naar je stress systeem dat je kunt loslaten en ontspannen.
Mooi artikel, zo had ik het nog niet bekeken…
Bedankt!