Een tunnelvisie is het tegenovergestelde van een ‘helicopterview’. Waar je vanuit een helikopter goed overzicht hebt en alles kunt overzien, kijk je in een tunnel slechts één kant uit. Dit is precies wat er gebeurt als je een tunnelvisie hebt. Je hebt slechts één visie. Het lukt je dan niet om andere invalshoeken te zien.
Als je een sterke mening hebt, zoek je onbewust bewijs dat jouw mening zal bevestigen. Als je dit bewijs vervolgens vindt, wordt je tunnelvisie als het ware steeds nauwer. En je zult het vinden, want je oren en ogen staan ervoor open. Bewijs dat daarentegen de andere kant op wijst, zie je niet.
‘Zie je nu wel?’ Zou je kunnen zeggen, als je iets tegenkomt dat jouw mening bevestigt. Het maakt niet uit dat er ook tegenargumenten zijn. Als je een tunnelvisie hebt zie je die niet eens, of je weet ze zodanig om te draaien dat je ze makkelijk weg kunt wuiven. Wil jij haast altijd gelijk hebben en ben je ook meestal overtuigd van je eigen gelijk? Dan is de kans groot dat je tunnelvisie hebt. Maar misschien denk je nu juist aan iemand in jouw omgeving, omdat je dit herkent in het gedrag van de ander.
Eén van de manieren waarop tunnelvisie kan ontstaan is in de jeugd. Het kan aangeleerd worden doordat een kind door de ouders of verzorgers altijd een hand boven het hoofd wordt gehouden. Als het kind in de ogen van de ouders vrijwel niets fout kan doen. ‘Míjn kind zou dat nooit doen,’ kan dan door de ouders gezegd worden. Het kind leert zo dat wat hij zegt tegen zijn ouders (ook als dat niet de realiteit is), wordt aangenomen voor waar en kan zelf de overtuiging krijgen dat hij altijd gelijk heeft.
Tunnelvisie kan ook ontstaan door stress of een trauma. Een stressvolle situatie of zelfs een traumatische ervaring kan zodanig heftig zijn dat je je afsluit voor bepaalde onderdelen of herinneringen. Het hebben van een overtuiging maakt dat je je veilig voelt en er meer orde in de chaos lijkt te zijn. Laten we een voorbeeld nemen, zodat het helder wordt.
Stel dat een jonge vrouw meermaals in de steek gelaten wordt door een man. Iedere relatie loopt stuk, doordat haar mannelijke partner er vandoor gaat als het net serieus begint te worden. De vrouw kan dan gaan denken dat mannen niet te vertrouwen zijn. Dit is haar overtuiging geworden en is dus een vorm van tunnelvisie. Iedere volgende relatie die eindigde in een breuk vanuit zijn kant, bevestigde dit alleen maar. Als ze na de verwerking van het verlies van een relatie weer gaat daten, is ze hyper gefocust op signalen die kunnen wijzen op de onbetrouwbaarheid van de ander. Een appje dat onbeantwoord blijft, is direct aanleiding tot argwaan.
Zoals je in het voorbeeld hebt kunnen lezen, is het niet bepaald behulpzaam voor de vrouw om met haar tunnelvisie te leven. Ze leest tekens af aan het gedrag van de ander die waarschijnlijk helemaal niet kloppen. Haar argwaan kan op een gegeven moment echter wel voor irritatie en verwijdering zorgen. De ander kan op die manier zijn geduld met haar verliezen en zou haar wel eens kunnen verlaten. Zo wordt haar tunnelvisie een self fulfilling prophecy.
Wat kun je dus doen aan tunnelvisie? Het hangt er natuurlijk van af of jij er zelf last van hebt, of dat je vooral het gedrag en de overtuigingen van een ander irritant vindt. In het geval dat je zelf tunnelvisie hebt en dit artikel leest: gefeliciteerd. Je bent je bewust geworden van jouw tunnelvisie en dat is de eerste stap.
Eigenlijk is de bewustwording ervan al het breder worden van de tunnelvisie. Je kijkt als het ware niet alleen meer star voor je uit de tunnel in, maar je ziet ineens ook één van die vluchtdeuren die elke paar honderd meter in de tunnel zitten. Je kunt je vervolgens afvragen of het werkelijk waar is wat jij denkt. Zouden er niet ook andere visies waar kunnen zijn?
In het voorbeeld van de vrouw die verlaten werd, zou ze zich kunnen afvragen of het niet erg kort door de bocht is dat alle mannen niet te vertrouwen zijn. Zij heeft misschien wel juist pech gehad met de mannen die op haar pad kwamen. Het is nogal wat, om de helft van de wereldbevolking bij voorbaat al een label op te plakken!
Dit inzicht helpt haar al bij het loslaten van haar belemmerende overtuiging. Ze kan zich ook afvragen hoe het komt dat zij net die verkeerde mannen aantrok. Heeft zij daar zelf misschien een aandeel in gehad? Praten met anderen over dit soort kwesties kan heel behulpzaam zijn. Een ander kan je bovendien ook helpen als je aan de slag gaat om je tunnelvisie om te buigen naar het wijde uitzicht vanuit de helikopter!
Heb je werkelijk geen idee of jij lijdt aan tunnelvisie? Je kunt het altijd iemand in je nabije omgeving vragen. Vaak hebben we zelf geen idee en is het een blinde vlek. De ander kent jou goed, dus die herkent misschien wel bepaalde patronen in jouw gedrag of overtuigingen. Probeer open te luisteren naar wat de ander jou teruggeeft. Voor die ander kan het spannend zijn om iets over jou te zeggen. Word dus ook niet boos als hij of zij iets zegt dat je niet leuk vindt om te horen. Bedank die ander voor de eerlijke feedback.
Zie je iemand anders die lijdt aan tunnelvisie? Het is niet gemakkelijk om die ander te overtuigen hiervan. Vooral omdat jouw argumenten waarschijnlijk geen hout snijden! Soms is zelfs duidelijk aantoonbaar bewijs niet genoeg. Laat die ander dit artikel eens lezen en vraag of ze zich erin herkennen. Doe dit vooral niet op een aanvallende manier, want dan zal diegene zich in het nauw gedreven voelen en juist ontkennen dat hij of zij mogelijk aan tunnelvisie lijdt. Hoewel, het zaadje van bewustwording is mogelijk wél geplant.
Doe geheel vrijblijvend de burn-out test of neem contact met ons op.
Direct contact Of bel 085 - 5363606
085 - 5363606