Troost is een andere benaming voor bemoediging. Iemand die een ander troost, bemoedigt degene die het moeilijk heeft met woorden, lichamelijk contact of anderszins. Het doel van troosten is de ander laten weten dat diegene er niet alleen voor staat en dat diegene gezien en gehoord wordt in diens pijn en verdriet. Zo wordt er vaak getroost in een rouwproces. De nabestaanden zitten vol met verdriet om het verlies van een dierbare. Troost bieden is dan eenvoudigweg het aanwezig zijn bij die ander. Je hoeft het verdriet niet weg te nemen, sterker nog, dat werkt averechts. Het is nodig om het verdriet er te laten zijn en om het verlies op een gezonde manier te verwerken. Bewuste aanwezigheid is het mooiste geschenk dat we een ander kunnen geven. Dát is troost.
- Troost bij kinderen
- Troost ontvangen bij burn-out
- Een burn-out als rouwproces
- Troost of medelijden?
- Écht gezien worden
- Burn-out en zingeving
Troost bij kinderen
Troost vindt ook plaats bij minder heftige situaties dan een overlijden van een dierbare. Denk bijvoorbeeld aan ouders die hun kind troosten dat gevallen is en een geschaafde knie heeft. Het kind heeft pijn en is geschrokken. De ouders laten weten dat ze er zijn, dat ze zien dat het kind pijn heeft en dat ze hem of haar liefdevol omhelzen. Ook hierbij is het van belang dat de ouders het kind niet proberen af te leiden met speelgoed of snoepjes om op die manier het verdriet weg te halen. Nee, laat het kind de emoties er maar uit gooien en bied een veilige ruimte om dat te doen.
Troost ontvangen bij burn-out
Ook bij burn-out kan troost heel behulpzaam zijn in het proces naar herstel. Veel mensen die in een burn-out terecht komen ervaren een totale uitputting. Hun hoofd wil nog wel, maar hun lichaam werkt niet mee. En soms is het andersom, dan kunnen ze hun gedachten er niet meer bij houden en hebben ze het gevoel dat er watten in hun hoofd zitten. Hun lichaam kan nog prima functioneren, maar het loopt helemaal vast in hun hoofd. En sommigen hebben het allebei. Hoe dan ook: het is een flinke uitdaging om te accepteren wat er gebeurt.
Een burn-out als rouwproces
Velen schieten in de weerstand en kunnen er niet over uit dat dit hén nu juist overkomt. Ze willen dóór, en precies dat gaat nu niet. Daarom ervaren velen veel frustratie en een gevoel van machteloosheid. Bovendien is er angst voor de toekomst, want hoe lang blijft dit zo en wat als het nooit meer verdwijnt? Velen willen graag weer ‘de oude’ worden. Maar dat is nu juist wat je níet wilt. Als je namelijk weer de oude wordt, dan ga je weer op precies dezelfde manier verder als dat je deed. En dat heeft geleid tot je burn-out. Nee, het is zaak om het anders aan te gaan pakken. Maar daar is eerst een verwerkingsproces voor nodig. Het is een afscheid nemen van je oude zelf. En dat doet pijn. Dat is ook een rouwproces. En een beetje troost kan je daarbij soms goed gebruiken.
Troost of medelijden?
Let op, troost is niet hetzelfde als medelijden. Bij de meesten van ons gaan de haren recht overeind staan bij het idee dat anderen medelijden met ons zouden hebben. Dit maakt namelijk dat we ons zwak en kwetsbaar voelen en dat vinden we geen prettig gevoel. We willen ons liever sterk en onafhankelijk voelen. Maar helaas is het niet de realiteit dat we ons altijd sterk voelen. Bovendien zijn we nu eenmaal afhankelijk van elkaar, of we dat nu willen erkennen of niet. We zijn groepsdieren en we hebben elkaar nodig. Soms geven we troost en steun aan een ander en soms ontvangen we diezelfde troost en steun.
Maar is medelijden nou echt zo erg? Iemand die medelijden heeft met een ander ‘lijdt mee’. Deze persoon ziet jouw pijn en verdriet en voelt zich ook verdrietig dat jij het er zo moeilijk mee hebt. Ook bij troost is er dus een zekere vorm van medelijden nodig. Iemand moet voldoende empathie voelen om jouw pijn of verdriet te kunnen zien. Een persoon met een hart van steen zou er niet eens bij stil staan en je zo voorbij lopen zonder je een blik waardig te keuren. Iemand die een ander troost biedt hoeft natuurlijk niet zelf in huilen uit te barsten – beter van niet. De troostbieder moet wél oog hebben voor wat de ander zo moeilijk vindt, want anders kan hij of zij geen passende troost bieden.
Écht gezien worden
Bij een burn-out is het dus vooral van belang dat een ander ziet welke gevoelens je hebt. Je wilt gezien worden voor wie je bent, met het complete plaatje. Je wilt erkend worden in je harde werken en je frustraties. En wilt begrip voor het feit dat je wel wilt, maar niet kunt. En waarschijnlijk hoop je ook op een bemoedigend woordje over jouw situatie. Ook dat is troost. Dat je van een ander even hoort dat je er niet de rest van je leven in zult blijven hangen, maar dat dit – met tijd, liefde en aandacht – ook weer voorbij zal gaan. Mét hopelijk nieuwe levenslessen.
Burn-out en zingeving
Sommigen zeggen achteraf over hun burn-out dat het het beste is dat hen had kunnen overkomen. Waarom? Omdat het hen wakker heeft geschud. Ze waren op de automatische piloot zichzelf aan het uitputten en leefden een leven zonder voldoening. Door de burn-out werden ze gedwongen om stil te staan bij zichzelf en bij wat nu werkelijk belangrijk is in het leven. Het heeft hen doen stilstaan bij zingeving en het heeft hen een nieuwe richting gegeven.
Kun jij zelf troost ontvangen als je het moeilijk hebt, of vind je ‘mogen ontvangen’ behoorlijk ingewikkeld? Zit je nog volop in de weerstand en wil je niet erkennen dat dit jou nu overkomen is? Neem gerust contact op met ons voor een vrijblijvende kennismaking. We gaan niet zo snel mogelijk zorgen dat je weer de oude wordt. Maar we gaan wel samen kijken waar het fout is gegaan en wat jij nodig hebt om weer op een duurzame manier aan de slag te gaan.
