Stressgevoeligheid is heel persoonsgebonden. De één heeft een hoge stressgevoeligheid, oftewel diegene ervaart snel stress. De ander heeft een lage stressgevoeligheid, dus die persoon kan veel prikkels aan. Waar komen die verschillen vandaan? En wat te doen als je een lage stressgevoeligheid hebt? Heb je daar invloed op? Je leest erover in deze blog!
Stressgevoeligheid is de mate waarin iemand stress ervaart. De één kan al stress ervaren als hij de deur uit moet voor een boodschap, terwijl een ander een leidinggevende functie bij een groot bedrijf kan hebben en pas stress ervaart als er voor meerdere belangrijke projecten tegelijkertijd een deadline in zicht komt. Stress ontstaat door een stressprikkel. We krijgen allemaal constant stressprikkels. Waar de één zich niet eens bewust is van veel van die prikkels, pikt de ander ze allemaal naadloos op.
We nemen als voorbeeld je ochtendroutine, inclusief het dagelijkse ritje naar je werk. Bij het opstaan gaat er misschien een harde wekker. Je schrikt daardoor uit je slaap. Dit is al de eerste stressprikkel van de dag. Het kan ook zijn dat je uit jezelf wakker wordt, voordat de wekker is gegaan. Je draait je op je zij en rekt je rustig uit. Je begrijpt dat deze manier van wakker worden een hele andere ervaring is dan de ervaring met de wekker. Iemand met een hoge stressgevoeligheid kan beter niet zo’n harde wekker zetten, maar kan denken aan zachte natuurgeluiden die telkens wat oplopen in volume. Zo is de overgang van slapen naar waken minder groot.
Ben je vervolgens op tijd opgestaan, of moet je je haasten? Is er überhaupt tijd voor een ontbijt, of grijp je snel naar een kop koffie en ga je zo de deur uit? Had je al je spullen de avond van tevoren al klaargezet, of moet je nog alles pakken? Het gevoel van haast en de mentale activiteit van het bedenken of je alle werkspullen bij je hebt, vormen wederom een stressprikkel. Als je een hoge stressgevoeligheid hebt, kun je dus keuzes maken die deze stressprikkel verminderen. Je pakt je tas de avond van te voren in. Je zet je wekker tien minuten eerder, zodat je je niet hoeft te haasten. Bovendien neem je de tijd voor een ontbijt, zodat je je lichaam voorziet van de energie om je dag goed van start te gaan.
Ook in het verkeer zul je verschillende stressprikkels tegenkomen. Andere automobilisten die gehaast zijn (en dus stress hebben) kunnen asociaal gedrag vertonen op de weg. Hoe ga jij daarmee om? Word je boos of raak je opgefokt? Of blijf je rustig en kun je hun gedrag langs je heen laten glijden? Kom je in de file en dreig je daardoor te laat op je werk te komen? Of ga je op de fiets en begint het onderweg ineens hard te regenen? Er zijn allerhande onverwachte situaties die als stressprikkels kunnen fungeren.
Als je een lage stressgevoeligheid hebt, kun je meestal makkelijker meebewegen met onverwachte gebeurtenissen. Kom je in de file? Je realiseert je dat je er niets aan kunt doen. Je laat je afspraak even weten dat je wat later komt en zet de radio wat luider. Dan maar het beste ervan maken, toch?! Gaat het regenen? Ach ja, dan haal je je regenpak uit de fietstas en fietst verder. Geen man overboord. Heb je die niet bij je? Dan word je nat, niets aan te doen. Je broek droogt wel weer. Iemand met een hoge stressgevoeligheid kan in deze situatie behoorlijk gefrustreerd raken en in een slachtofferrol schieten. ‘Dit overkomt míj weer,’ zou je kunnen denken.
Stressgevoeligheid heeft te maken met verschillende factoren. Allereerst speelt persoonlijkheid een rol. Hoe jij in elkaar steekt, wat jouw karaktereigenschappen zijn en waar je van oplaadt hebben allemaal invloed op je stressgevoeligheid. Een hele belangrijke factor is flexibiliteit. Hoe flexibeler je bent, hoe lage je stressgevoeligheid over het algemeen is. Dat is ook logisch. Als je vast probeert te houden aan hoe iets in jouw ogen zou moeten zijn, terwijl de realiteit anders is, dan kan dit veel stress opleveren.
Daarnaast zijn er factoren uit ons verleden die invloed kunnen hebben op onze stressgevoeligheid. Nare gebeurtenissen zoals trauma’s kunnen onze stressgevoeligheid flink verhogen. Je kunt zelfs zodanig in een stresstoestand komen, dat ontspannen niet meer mogelijk is. Iedere kleine stressprikkel kan dan hard binnenkomen. Je zenuwstelsel is zodanig van slag dat het echt nodig is om hulp in te schakelen.
Dit zie je bijvoorbeeld ook veelvuldig bij een posttraumatische stressstoornis (PTSS). Daarnaast spelen herbelevingen en ontkenning hierbij ook vaak een rol. Trauma heeft een grote impact op ons lichaam én onze geest, dus mocht jij hierdoor een hoge stressgevoeligheid hebben, zoek dan hulp en blijf er niet alleen mee rondlopen!
Natuurlijk hoeven het geen grote trauma’s te zijn die lijden tot een hoge stressgevoeligheid. Ook kleine trauma’s of nare herinneringen kunnen in ons systeem blijven hangen en onze stressgevoeligheid verhogen. Als je denkt dat dit bij jou het geval is, dan is het ook aan te raden om een coach of therapeut in te schakelen. Voel je je snel overprikkeld? Heb je constant een opgejaagd gevoel? Moet je ontzettend veel van jezelf en ervaar je geen innerlijke rust? Lijkt ontspannen een utopie? Dan is de kans groot dat je stressgevoeligheid bovenmatig verhoogd is.
Om te voorkomen dat je door de grote hoeveelheid stress in een burn-out terecht komt kun je zelf verschillende dingen doen. Zoals vaker pauzes nemen, een wandelingetje maken tussendoor, activiteiten doen die je tot rust brengen, zoals het lezen van een boek, meditatie, of yoga. Mocht je er zelf niet helemaal uit komen, dan staan onze coaches ook altijd voor je klaar om samen met jou een stuk op te wandelen en uit te zoeken wat je kunt doen aan jouw hoge stressgevoeligheid. Je kunt altijd vrijblijvend contact opnemen voor een kennismaking, we helpen je graag verder!
Doe geheel vrijblijvend de burn-out test of neem contact met ons op.
Direct contact Of bel 085 - 5363606