Stress op het werk is een vorm van stress waarmee vrijwel iedereen bekend is. Iedereen die werkt, heeft het waarschijnlijk wel eens meegemaakt. Gelukkig meestal incidenteel en kortstondig. We kennen bijna allemaal echter ook wel iemand die ziek is geworden door een ernstige mate van stress. Stress op het werk komt zeer vaak voor en is een groot probleem. Maar wat zijn nu de meest voorkomende oorzaken? En hoe kun jij – of je werkgever – hier iets tegen doen?
Hoe ernstig is stress op het werk?
Stress op het werk is, zoals ik in de inleiding al schreef, een groot probleem. Niet in alle gevallen, natuurlijk. In het algemeen kun je echter wel stellen dat werkstress één van de grootste risico’s op de werkvloer is. Elk jaar weer krijgen honderdduizenden mensen last van een burn-out. Dit is slechts het topje van de ijsberg. Grotendeels onzichtbaar zijn de vele miljoenen mensen die structureel of misschien zelfs dagelijks te kampen hebben met stress op het werk. Meer aandacht voor werkstress vanuit werkgevers is en blijft dan ook iets om voor te strijden. Ook kun jij als werknemer een oogje in het zeil houden. Herken jij de signalen van een burn-out, bijvoorbeeld? Neem poolshoogte bij een collega wanneer je denkt dat het niet goed met hem/haar gaat. Denk vooral ook aan jezelf.
Onderstaand enkele van de belangrijkste oorzaken van stress op het werk.
Onhaalbare targets als bron van stress op het werk
Vooral mensen die werken in sales of die betaald krijgen op basis van output/kwantiteit zullen deze bron van stress herkennen. Constant moeten streven naar targets, kan van zichzelf al stressvol zijn. Wanneer de lat te hoog ligt en je continu onrealistische targets moet halen, kan dit zijn tol eisen. Wanneer je moet voldoen aan onhaalbare doelen, zul je constant onder spanning staan. De druk is te hoog en je hebt geen ruimte om even af stand te nemen. Door de constante druk word je misschien bang om onnodig fouten te maken.
Wanneer je structureel wordt geconfronteerd met onrealistische doelstellingen, loop je het risico jezelf voorbij te lopen. Je neemt misschien te veel hooi op je vork in uiterste pogingen om toch de gestelde doelen te halen. Dit brengt risico’s op langdurig verzuim met zich mee. Bijvoorbeeld door een burn-out. Heb je het gevoel dat er onrealistische eisen aan je worden gesteld, dan is het belangrijk om voor jezelf te kiezen. Bespreek je probleem met je leidinggevende. Ook al is dit moeilijk en confronterend. Wanneer je door teveel werkstress (langdurig) uitvalt, is ook je werkgever hier de dupe van.
Structureel overwerken
Wie heeft er nog nooit overgewerkt? Soms is dit onoverkomelijk. Gebeurt dit af en toe, dan is dat soms misschien vervelend, maar zelden een probleem. Maar wat wanneer overwerken structureel wordt? De kans dat het een bron van stress wordt, is dan groot. Zodra je aan je dag begint, krijg je al dat beklemmende gevoel: moet ik vanavond wéér langer door? Structureel overwerken is niet alleen van invloed op je geluk op het werk. Het beïnvloedt ook je privéleven. Meestal in negatieve zin. Je houdt misschien onvoldoende tijd over voor andere dingen, of ervaart druk om nog aan deze dingen toe te komen. Het kan zorgen voor overspannenheid. Overspannenheid negeren kan zorgen voor nog ernstigere problemen.
Probeer voor jezelf te achterhalen waarom je telkens moet overwerken. Ligt er simpelweg te veel werk op je bord of moet je de reden bij jezelf zoeken? Ben je bijvoorbeeld te perfectionistisch of heb je moeite om overzicht te scheppen omdat je moeite met helder denken hebt? Indien de oorzaak aan de kant van de werkgever ligt, is het goed om aan te geven dat er teveel van je wordt gevraagd. Is er niets dat je werkgever redelijkerwijs verkeerd doet, bespreek dan eens je problemen in goed vertrouwen met een goede collega of schakel een bedrijfs- of carrièrecoach in.
Een slechte werksfeer
Een onredelijke of onverschillige werkgever, pesterijen van collega’s, geroddel op de afdeling, een leidinggevende met wie je het niet kunt vinden: het zijn alledaagse voorbeelden van zaken die kunnen zorgen voor een slechte werksfeer. Er zijn er nog veel meer. Je moet natuurlijk realistisch zijn: werken is niet altijd een feest en strubbelingen zo nu en dan horen erbij. Maar je werk is waar veel mensen het grootste gedeelte van hun dag doorbrengen. Een goede sfeer is dan zeker niet teveel gevraagd. Wanneer je elke dag terecht komt in een slechte werksfeer zorgt dat er waarschijnlijk voor dat je elke dag met tegenzin naar je werk gaat. Dit kan zijn tol gaan eisen op den duur.
Een slechte werksfeer oplossen om zo van je stress af te komen, is niet eenvoudig. Vaak kun je hier niet alleen voor zorgen. Een slechte sfeer komt vaak van meerdere kanten. Ga bij jezelf te rade hoe groot de kans is dat je weer gelukkig wordt. Wat is daarvoor nodig? Praat ook met vrienden, familieleden of andere mensen die je vertrouwt over je gevoel. Heb je het idee dat de sfeer niet zal veranderen, overweeg dan je opties. Misschien word je elders gelukkiger.
Te weinig uitdaging
Te weinig uitdaging op het werk is een grotere bron van stress dan menigeen zich realiseert. Net als een burn-out is ook een bore-out op het werk een realistisch risico. Zit je al jaren vast in dezelfde baan en biedt je omgeving je geen uitdagingen meer? Doe je het werk inmiddels puur op routine en word je niet uitgedaagd of aan het denken gezet? Een gebrek aan prikkels kan net als negatieve prikkels zorgen voor stress.
Aan te weinig uitdagingen op het werk, kunnen maar twee mensen iets doen: jij en je leidinggevende. Op je leidinggevende afstappen en je zorgen bespreken, kan een teken zijn van goed werknemerschap. Je geeft namelijk in de basis een positief signaal af: je wilt en kunt meer dan je nu doet. Misschien liggen er mogelijkheden. Het kan echter ook zo zijn dat jouw leidinggevende niets kan doen om het werk voor jou uitdagender te maken. Wat doe je dan? Neem je hier genoegen mee, of ga je op zoek naar een uitdaging waarbij je wel geprikkeld wordt?
Een verstoorde werk/privébalans
Voor veel mensen is het lastig om een veeleisende baan te combineren met een gezinsleven en/of privéleven. Om gelukkig te zijn, dien je zowel privé als qua werk gelukkig te zijn. Heeft je werk een negatieve invloed op je privéleven, dan kan dit zorgen voor stress. Het voorbeeld van te veel overwerken heb ik al genoemd. Het kan ook schuilen in zaken als je werk mee naar huis nemen, niet over je werk kunnen praten of een partner die je niet steunt in je werk.
Ligt de oorzaak in de thuissituatie of op je werk? In beide gevallen kun je proberen een verandering aan te brengen. Of het haalbaar is, hangt helemaal af van de situatie.
Hulp bij het verminderen van stress op het werk
De bovenstaande voorbeelden wijzen al uit dat er niet altijd een eenvoudig of kant-en-klaar antwoord is tegen werkstress, of stress in je privésituatie die wordt veroorzaakt door werk. Wil jij minder stress ervaren op het werk? Onze coaches kunnen je hierbij helpen. Zij zijn gespecialiseerd in alle vraagstukken rondom stress, vooral ook werkstress. Jouw coach is je sparringpartner en kan je de handvatten geven om van je stress op het werk af te komen.
