Er zijn tal van redenen waardoor je je stem tijdelijk kwijt kunt raken. De meest voorkomende medische oorzaak is een verkoudheid of luchtweginfectie. Ook een lang weekend op een festival of een avondje hard meezingen in de kroeg heeft zo zijn effecten op jouw stembanden. Koffie en alcohol kunnen ook een boosdoener zijn als we spreken over dit onderwerp. Maar wat als je je stem met regelmaat kwijt bent terwijl daar geen duidelijk aanwijsbare reden voor is?
Stem kwijt door stress
Je bent niet verkouden of ziek en toch ervaar je de afgelopen periode steeds vaker dat je je stem kwijt bent. De klanken van jouw stem zijn met grote regelmaat hees en soms kun je niet meer opbrengen dan een fluisterend geluid. Heb je de laatste tijd veel stress of zit je in een burn-out? Dan is de kans groot dat je daardoor geen of minder stemgeluid hebt. Het is algemeen bekend dat stress een hogere spierspanning met zich meebrengt. Je stembanden worden aangestuurd door twee verschillende spieren: de strottenhoofdspier en middenrifspier. Zij zullen minder goed functioneren wanneer ze onder continue spanning staan.
Wat er gebeurt met je stem door stress
De spieren die jouw stembanden aansturen werken normaliter goed samen. Indien jij een gebalanceerd leven hebt en daarbij weinig stress ervaart, zal je ook geen problemen hebben met je stemgeluid. Zodra je stress groeit, of wanneer je in een burn-out terecht komt, merk je dat je steeds vaker problemen ondervindt tijdens het praten. Jouw middenrif- en strottenhoofdspier zijn oververmoeid door de alsmaar aanhoudende spierspanning in je lichaam.
Afonie: Je stem kwijt door psychische aandoeningen
Niet alleen dagelijkse- of langdurige stress kunnen stemproblemen veroorzaken. Een recent traumatische ervaring, een overlijden, conflicten of andere heftige emotionele gebeurtenissen kan resulteren in een tijdelijk verlies van je stemgeluid. Dit noemen ze in de wetenschap een ‘psychogene afonie’. Je bent letterlijk stom geslagen door een traumatische gebeurtenis. Deze bijzonder uitwerking van extreem hoge stress wordt vaker geconstateerd bij jonge meisjes en vrouwen. Je raakt door een heftige gebeurtenis je stem volledig kwijt wat wordt veroorzaakt door psychisch lijden. Dit is een andere vorm van stemverlies dan overmatig stress die gecreëerd wordt door het niet meer verwerken van alle prikkels in je dagelijks leven, zoals in een burn-out.
Wat kun je zelf doen
Indien je je stem kwijt bent door stress zijn er een aantal dingen die je vooral niet moet doen en een aantal handelingen die het terugkrijgen van je stem zal bevorderen.
- Praat zo min mogelijk: Forceer je stem niet. Dit zal enkel resulteren in het nog meer overbelasten van je stembanden en spieren wat je probleem alleen maar erger maakt. Ook fluisteren hoort onder forceren. Heb je je stem nodig voor je werk? Neem een aantal dagen vrijaf om zo je stem volledig rust te geven.
- Rook niet (probeer te stoppen): Het is misschien voor de hand liggend maar roken wanneer je je stem kwijt bent gaat niet helpen je stem op een gezonde manier terug te krijgen. Daarnaast sturen veel huisartsen je weer naar huis indien je rookt en stemproblemen hebt. Roken creëert een structurele irritatie, en in sommige gevallen zelfs ontsteking, van de luchtwegen en dus ook de stembanden. Het klinkt tegenstrijdig te stoppen met roken indien je veel stress hebt, echter brengt het bijhouden en onderhouden van je nicotineverslaving nog meer stress met zich mee.
- Beperk koffie en laat alcohol staan: Sowieso is het gebruik van stimulerende of verdovende middelen af te raden indien je veel stress ervaart. Koffie en alcohol droogt het beschermende slijmvlies van je stembanden uit. Daarnaast ontspant alcohol je spieren op de verkeerde wijze. Dit geldt vanzelfsprekend ook voor de spieren die jouw stembanden aansturen, wat uiteindelijk het probleem met je stem vergroot
- Doe ontspanningsoefeningen: Bovenstaande tips zijn aan te raden om zo alle lichamelijke factoren aan te pakken die jouw kwijtgeraakte stem stimuleert sneller te herstellen. Zo pak je alle aspecten aan die, naast stress, invloed hebben op het herstel van je stem. Echter is het onderwerp van dit blog een missende stem door stress. Net als dat je ontspanningsoefeningen kunt doen bij een stijve nek door stress, zijn er ook oefeningen die je kunt wanneer je door stress je stem kwijt bent.
Ontspanning zoeken
Er zijn een aantal oefeningen die je kan doen indien je je stem kwijt bent door stress. Te beginnen bij mediteren. Een staande meditatie werkt hierin het best. Zet je voeten iets uit elkaar, laat je schouders hangen en houd je hoofd recht. Denk je in dat je volledig in contact staat met de aarde en verleg de aandacht van je keel naar je voeten. Iedere keer wanneer je stembanden zich teveel aanspannen ga je terug naar deze positie. Deze mini-meditatie hoeft niet langer dan 2 minuten te duren en kun je tussen je werkzaamheden door doen.
Wat vaak ook nog helpt om de spieren rondom je stembanden te ontspannen is een brommend of zoemend geluid maken. Ontspan je mond volledig en houd je tanden iets van elkaar af. Probeer zo lang mogelijk de letter ‘z’ te maken. Tijdens deze oefening is het de bedoeling dat je de trillingen door je gehele mond en keel voelt. Door de trillingen die je creëert ontspannen de spieren in je keel. Na deze oefening voel je je spieren meer en meer ontspannen. Herhaal deze oefening zo vaak je wil.
Burn-out coaching
Bovenstaande oefeningen kunnen een handvat zijn in het ontspannen van de spieren in je keel en zo je stem terug te krijgen. Echter indien je met hoge stress te maken hebt, of in een burn-out zit, is het aan te raden hulp te zoeken om deze ontspanning zo goed mogelijk te vinden en te behouden. Sterker nog, vaak blijven mensen te lang met stress- en burn-out klachten rondlopen waardoor de problemen snel terugkeren. Vaak ontstaan er naast de huidige klachten nog meer fysieke problemen veroorzaakt door stress die je had kunnen voorkomen.
Door met de juiste coach jouw problemen rondom stress aan te pakken zal je merken dat je klachten aanzienlijk verminderen en zelfs verdwijnen. Dit is vooral gericht op de langere termijn en beïnvloed de kwaliteit van jouw leven op een positieve manier.
