085 - 5363606 - Persoonlijke verhalen van Reinoud
- Het vinden van jouw eigen unieke weg
- Maandelijks in de mail
Smetvrees is een fobie die je meer raakt dan veel andere angsten. Natuurlijk: vrijwel alle angsten en fobieën komen in diverse gradaties, variërend van vervelend tot extreem ernstig. Wat een fobie moeilijk kan maken, is niet alleen de hevigheid waarmee je deze ervaart. Ook de frequentie kan namelijk een behoorlijke duit in het zakje doen.
Wat dat betreft zijn er weinig dingen vervelender om te hebben dan smetvrees. Wie hier last van heeft, heeft een ongezonde, obsessieve en vaak ook objectief gezien ongegronde angst voor viezigheid, besmettingen, bacteriën enzovoort. Hoe ga je hiermee om? In deze blog leg ik uit wat het inhoudt om smetvrees te hebben en hoe je hier vanaf kunt komen.
Smetvrees is, eenvoudig gezegd, angst voor viezigheid. Niet zo zeer voor viezigheid zelf, maar voor de gevolgen hiervan. Mensen met smetvrees zijn bang dat iets dat “vies” is, voor problemen gaat zorgen. Bijvoorbeeld dat zij ziek worden.
Smetvrees kun je vaak niet uitschakelen. Voor iemand die aan deze fobie lijdt, is er 24/7 bedreiging. Bacteriën, viezigheid, mensen, dieren: ze zijn overal. Dit maakt deze fobie ontzettend moeilijk om mee te leven. De gevolgen zijn vaak groot, want wanneer je de hele dag door met je fobie bezig bent, betekent dit bijna altijd dat je leven en je functioneren hieronder lijden.
Wanneer kun je spreken van smetvrees (ook bekend als mysofobie)? Wij vinden allemaal dingen wel eens vies. Misschien ervaar jij dit vaker dan anderen, of vind jij bepaalde dingen echt smerig die voor anderen heel normaal zijn. Betekent dit dan dat je smetvrees hebt? Het kan, maar dat hoeft zeker niet.
Om de kwalificatie mysofobie te dragen, moet er sprake zijn van enkele kenmerken. Zo is het een fobie, maar tegelijkertijd ook een dwangmatige stoornis. Smetvrees wordt namelijk gekenmerkt door dwangmatig denken (altijd en overal obsessief bezig zijn met hygiene) én bijbehorend dwangmatig handelen: spullen niet aan willen raken, obsessief schoonmaken, dwangmatig handen wassen, etc.
Herken jij dit bij jezelf? Dan heb je mogelijk (waarschijnlijk) last van smetvrees. Deze stoornis gaat dus wat verder dan simpelweg “dingen vies vinden”. Er wordt vaak ook te eenvoudig over gesproken. Let maar eens op hoe vaak hier grappen over worden gemaakt. Van een klein kind dat niet in de zandbak wil spelen tot aan een volwassene die het water van een zwembad vies vindt, of de dag niet af kan sluiten zonder te stofzuigen. “Die heeft smetvrees” wordt er dan vaak wat spottend of cynisch geroepen.
De realiteit is dus dat smetvrees echt veel verder gaat dan dat. Zelfs de grootste “clean freaks” komen vaak niet eens in de buurt van echte smetvrees.
Ik schreef net al dat smetvrees zich kenmerkt door dwangmatige denken. Je vraag je misschien af: is smetvrees OCD? OCD staat voor “Obsessive Compulsive Disorder”. Oftewel: obsessief gedrag. Gedrag dat je van jezelf moét vertonen en waartegen je eigenlijk machteloos bent.
Smetvrees wordt onder OCD geschaard, hoewel het in veel opzichten vaak geen geval van klassieke OCD lijkt. Wie aan OCD denkt, denkt vooral vaak aan het handelende gedeelte. Iemand met OCD doet iets dwangmatig. Het kan echter ook om gedachten gaan.
Mysofobie wordt als dwangmatig denken geclassificeerd en is dus een vorm van OCD. Soms komt dit ook in daadwerkelijk handelen tot uiting. Denk aan iemand met smetvrees die continu dwangmatig zijn/haar handen wast.
Ik heb geen smetvrees, dus ik kan ook niet vertellen hoe het is om dit te hebben. Door mijn beroep als stress en burn-out coach heb ik echter wel bepaalde inzichten die de meeste anderen niet hebben.
Wij helpen mensen met zeer uiteenlopende problemen. Ook cliënten met smetvrees zijn met enige regelmaat voorbij gekomen. Mijn collega’s en ik hebben dus van behoorlijk dichtbij meegemaakt hoe het is om smetvrees te hebben. Als ik één term zou moeten kiezen om mysofobie te beschrijven, dan is het “ontregelend”. Smetvrees is iets dat je leven echt compleet kan ontregelen. Altijd en overal ben je ermee bezig.
Helaas zijn er over veel fobieën en stoornissen nog behoorlijk wat vooroordelen. Zo ook over smetvrees. Het wordt niet door iedereen als een serieus probleem gezien.
Aan de ene kant is dat best te verklaren. De kans dat je iets oploopt dat echt gevaarlijk is, is klein tot nihil. Zeker in ons land. Je kunt heel erg ziek of zelfs levensbedreigend ziek worden van bepaalde besmettingen of verontreinigingen, maar de kans dat dit gebeurt, is echt heel klein.
Aan de andere kant blijkt ook dat mensen vaak niet begrijpen wat het is om een fobie of dwangstoornis te hebben. Het is namelijk niet zo dat mensen met mysofobie (of een andere fobie/stoornis) de irrationele kant hiervan niet erkennen. Ergens weten zij vaak ook wel dat hun angst niet altijd reëel is. Maar een fobie of dwangneurose houdt geen rekening met rationaliteit.
De vorige alinea illustreert dat het vaak moeilijk is om smetvrees te overwinnen. Je kunt dit vaak niet overwinnen zonder professionele hulp. Mensen met deze fobie/stoornis hebben ongetwijfeld alle goedbedoelde adviezen al voorbij horen komen. “Probeer gewoon eens niet de hele tijd je handen te wassen, je zult zien dat er niets ergs gebeurt.” Zo werkt het dus niet.
Als het zo eenvoudig was, hadden mensen met smetvrees hun uitdagingen al lang overwonnen. Een fobie of dwangstoornis is niet altijd te begrijpen. Mensen die hieraan lijden, weten zelf tot hun eigen frustratie ook vaak het antwoord niet.
Het heeft geen zin om tegen iemand met hoogtevrees te zeggen dat het niet erg is om die achtbaan in te stappen: hij/zij gaat er gewoon echt niet in, omdat een verlammende angst het altijd wint van rationele argumenten.
Het is ook zinloos om tegen iemand met een tic te zeggen om bijvoorbeeld te stoppen met het hard knipperen van de ogen: er is niet altijd een duidelijke reden waarom iemand iets “moet” doen. Mensen met mysofobie vechten hier waarschijnlijk non stop tegen. Het is alleen een gevecht dat zij nog niet kunnen winnen. Maar hoe kun je dan smetvrees aanpakken?
Er zijn meerdere manieren waarop je met hulp van je smetvrees af kunt komen. Voor sommigen is confrontatietherapie wél de oplossing. Door geconfronteerd te worden met je angst en te ervaren dat er daadwerkelijk niets ernstigs gebeurt, kun je een angst en ook een fobie overwinnen.
Het spreekt voor zich dat dit wel op een gecontroleerde en verantwoorde manier moet gebeuren. De keerzijde is namelijk dat een angstige ervaring de fobie alleen maar kan versterken.
Voor andere mensen met smetvrees schuilt de oplossing in een andere vorm van therapie. In er achter komen waaróm je nu zo bang bent. Vaak zie je, net als bij andere fobieën, dat een trauma uit het verleden de fobie in werking heeft gezet.
Onze coaches kunnen helpen met het overwinnen van smetvrees. Lijkt het misschien een beetje vreemd dat een stress en burn-out coach kan helpen bij iets als smetvrees? Dat is het niet. Eén van de specialisaties van onze coaches, is namelijk omgaan met trauma.
Mysofobie is iets dat vaak niet op zichzelf staat. Het kan een uitingsvorm zijn van trauma. Vaak zoeken mensen die een trauma hebben meegemaakt of te kampen hebben met andere psychische problemen, naar een vorm van controle. Een vorm die zij op vreemde manieren kunnen “vinden”.
Het ontstaan van smetvrees kan zo’n “oplossing” zijn. Dit betekent dat er reden is om dieper te graven. Stap voor stap kunnen wij zo tot de kern komen. Zo krijg je inzicht in waarom jouw fobie/stoornis is ontstaan. Inzicht is de eerste stap naar een oplossing.
Ook wanneer er geen sprake is van een onderliggend probleem, kunnen wij je helpen met het overwinnen van je smetvrees. Je coach is namelijk jouw steunpilaar: iemand die samen met jou de weg naar herstel bewandelt. Iemand die jou motiveert, aan het denken zet en samen met jou in positieve zin grenzen verlegt.
Doe geheel vrijblijvend de burn-out test of neem contact met ons op.
Direct contact Of bel 085 - 5363606
2 reacties
Hoe kan ik mijn vrouw die een overdreven gevoel heeft voor vuil. Als ik gewandeld heb moet ik mijn handen wassen. Als ik maar buiten ben geweest moet ik mijn handen wassen. Onze handdoek is altijd nat. Hoe kan ik haar helpen. Nu krijgen wij te pas en te pas ruzie over dit overdreven gedoe.
hoe merk ik ben ik dan ook vies