Wat is een slaapverlamming.
Een slaapverlamming wordt ook wel een slaapparalyse genoemd. De naam geeft al een tip van de sluier: Je ervaart het geestelijk ontwaken tijdens je slaap en het lijkt alsof je lichamelijk volledig verlamd bent. Echt wakker ben je niet. Normaliter is het niet de bedoeling dat je bewustzijn wakker wordt tussen je diepe- en je remslaap. In het echt word je ook niet wakker, het lijkt alleen zo. Je lichaam is volledig ‘verlamd’ tijdens deze ontwaking. Het is een beschermende functie die je remslaap met zich meebrengt voordat je in diepe slaap valt of voordat je uit die diepe slaap ontwaakt. Zo beweegt jouw lichaam niet mee met de bewegingen die je ziet, en soms ook voelt, in jouw dromen. Alleen de spieren van je hart, longen en ogen blijven actief.
Oorzaak slaapverlamming.
In een enkel geval wordt slaapverlamming veroorzaakt door slaapapneu, wat inhoudt dat je een korte periode stopt met ademen tijdens je slaapcyclus en dat voor meerdere keren per tijdens de nacht. Echter is dit nergens door de wetenschap bevestigd. Er zijn namelijk ook genoeg mensen zonder deze aandoening die ook slaapverlammingen ervaren. Indien je twijfelt of je aan slapapneu lijdt, is het het raadzaam contact te zoeken met een specialist. Ook voor het verminderen van klachten omtrent slaapapneu zijn verschillende behandelingen mogelijk via een coach.
Veel stress hebben is ook een trigger om een slaapverlamming te ondervinden. Indien je in een burn-out zit is de kans groter last te hebben van een slaapparalyse dan wanneer je in je leven weinig stress hebt. Een wisselend slaapritme, chronisch slaaptekort of stimulerende middelengebruik wakkeren ook een slaapverlamming aan.
Wat gebeurt er.
Voordat je in diepe slaap valt kom je eerst in de remslaap terecht. Je hersenen schakelen bepaalde functies uit zodat je jezelf niet kan bezeren in je slaap. De remslaap is een belangrijk onderdeel van je slaapcyclus, zonder deze fase raken ze oververmoeid. Ook ervaren mensen die geen of weinig remslaap hebben vaker heftigere dromen zoals nachtmerries. Wanneer je een slaapverlamming ervaart ontwaak je gedeeltelijk tussen je diep slaap en remslaap of andersom. Je lichaam staat op het moment van die overgang nog uit. Vaak gaat deze slaapverlamming samen met hallucinaties.
Slaapverlammingen worden pas sinds kort erkend door de wetenschap waardoor er nog niet veel gedegen onderzoek naar is gedaan.
Hallucineren tijdens een slaapverlamming.
Er zijn 4 soorten hallucinaties die je mee kunt maken indien je in een slaapparalyse ‘hangt’:
- Gevoelsmatig: De meest genoemde ervaring. Het totaal niet kunnen bewegen wat vaak gepaard gaat met (doods)angsten.
- Visueel: Het zien van schimmen of personen in de kamer waar je slaapt. Ook het opengaan van deuren of lichtverschijnselen is een vaak genoemde hallucinatie.
- Auditief: Het horen van stemmen, geschreeuw of voetstappen.
- Tactiel: Gewrichtspijn, pijn in het hoofd of kramp in verschillende delen van je lichaam. De meest beangstigde vorm van tactiele hallucinatie is het voelen dat je aangeraakt wordt.
Medicijnen tegen slaapverlamming.
Een slaapverlamming komt in sommige periodes vaker voor dan andere moment van je leven. Je leeft met veel stress en dit heeft zo z’n uitwerking op je slaapcyclus. Het kan zulke ernstige vormen aannemen, dat je niet meer durft te slapen. Risperidon is een medicijn die in deze situatie af en toe wordt voorgeschreven. Officieel is dit een antipsychotica met een anti-hallucinatoire werking en wordt officieel voorgeschreven aan mensen die lijden aan schizofrenie. Ondanks dat dit medicijn een handvat kan zijn tot de oplossing, is het nooit raadzaam medicijnen te slikken waar je geen officiële diagnose voor hebt. In dit geval schizofrenie.
Er bestaan ook bepaalde medicijnen die de kans op een slaapverlamming vergroten. Vooral bij spierverslappers zoals Baclofen, en andere medicijnen die vallen onder de GABA-B, is de kans groter om een slaapverlamming mee te maken.
Zelf controle krijgen tijdens een slaapverlamming.
Zodra je eenmaal een slaapverlamming meegemaakt hebt, herken je het direct wanneer het nogmaals gebeurt. Er zijn een aantal eenvoudige oefeningen die je kunt doen om controle te krijgen tijdens een slaapverlamming. De eerste methode klinkt makkelijker dan het daadwerkelijk is: Alsnog proberen je ledematen te bewegen. In je angst wil je zo snel en hard mogelijk weer terug naar de echte wereld. Echter zul je sneller resultaat zien als je je concentreert op het bewegen van één arm of been. Enkel je vinger proberen te bewegen of te slikken kan leiden tot het direct uit de slaapverlamming komen.
Lucide verlamming.
Een slaapverlamming herkennen is wat anders dan een lucide droom. Tijdens een slaapverlamming kun je lucide zijn, wat inhoudt dat je je volledig bewust bent dat je slaapparalyse niet echt is en de hallucinaties die je op dat moment ervaart niet bestaan. Wanneer je dit meemaakt kun je zelfs je hallucinatie, bijvoorbeeld de persoon die je ziet staan in je kamer, om hulp vragen. Het lijkt op dat moment beangstigend maar je zal merken: Oefening baart kunst.
Gun jezelf een goede nachtrust.
Nu je wat tips hebt om beter met een slaapverlamming om te gaan, is je volgende stap de onderliggende oorzaak van deze nare ervaringen aan te pakken. Zoals hierboven geschreven zal je aanzienlijk minder ongemak ervaren wanneer je je stress of burn-out klachten aanpakt. Met PTSS heb je ook een grotere kans op deze specifieke paralyse. Herbeleving en slaapverlamming liggen dicht bij elkaar waardoor de verlamming soms nog vergist kan worden met een herbeleving.
Ondervind jij veel stress, zit je in een burn-out of wil je hulp bij het verminderen van de klachten en controle krijgen over je slaapverlammingen? Wij hebben professionele coaches die jouw klachten kunnen behandelen en zo, samen met jou, weer grip kunnen krijgen op jouw welverdiende nachtrust.
