We weten het eigenlijk allemaal wel, maar we handelen er niet naar. Onze ogen staren door de dag heen veel te veel naar een scherm en hoewel we weten dat dit niet goed voor ons is, doen we er te weinig mee. Het is een soort stiekeme verslaving waarvan niemand wil toegeven dat we dit hebben. Het is belangrijk om je te realiseren dat het hebben van stressklachten je gevoelig maakt om van schermtijd een stille verslaving te maken. Je ontvlucht uit de chaos in je hoofd, maar creëert nog meer stress door het eindeloze scrollen, klikken en staren naar een kunstmatig verlicht scherm.
Wat is het effect van schermtijd op je stressniveau? En hoe weet je wanneer het tijd is om op de rem te trappen? In dit blog leg ik het uitgebreid uit.
Een aflevering op Netflix, even je mailtjes checken, doomscrollen op sociale media of het gesprek starten in een van je groepsapps. En tegenwoordig zijn telefoons dusdanig slim dat je je scherm op kan splitsen, dus een van die dingen tegelijk kan doen. Schermen zijn overal en maken ons leven in veel opzichten makkelijker, maar er zit ook een keerzijde aan.
Je brein verwerkt visuele en auditieve informatie achter elkaar. Tijdens schermgebruik komt er geen rust, maar worden je hersenen continu gestimuleerd. Een extra stimulans, want van nature kent ons brein geen technologie. Hiermee wil ik zeggen dat ons brein gemaakt is om omgevingsgeluid, licht of geur te verwerken. Een kunstmatig scherm met een overload aan informatie is een extra factor waar ons brein niet voor is gemaakt. Je ogen moeten zich op kleine afstand focussen, je hersenen blijven actief en je aandacht wordt constant getrokken naar meldingen, geluidjes en knipperend beeld. In plaats van te ontspannen, wordt je systeem steeds meer geactiveerd. En als je al gespannen bent, raakt je zenuwstelsel sneller overbelast.
Je bent niet de eerste die aangeeft dat je rustig wordt van een avondje scrollen of suf grappige video’s kijken. En vaak voelt dit ook echt zo, maar terwijl je lichaam stil zit, draaien je hersenen door. Daarnaast zou denken dat zodra je je telefoon weglegt, je brein dan tot rust komt. Echter, het blauwe licht van je scherm beïnvloedt je melatonineproductie, waardoor je slechter slaapt. En we weten allemaal wat er gebeurt als je slecht slaapt. Je herstelt minder goed van stress en spanningen en blijft hierdoor in een vicieuze cirkel van stress- en spanningsklachten.
Vaak besef je pas dat schermtijd je uitput wanneer je er een tijdje afstand van doet en écht tot stilstand komt. Denk bijvoorbeeld aan vakantie, of in de uiterst vervelende situatie van een burn-out. Pas dan voel je hoe druk het eigenlijk in je hoofd is geweest.
Je schermtijd verminderen begint bij het herkennen van je eigen patroon. Het zijn kleine subtiele acties die erop kunnen wijzen dat je misschien verslaafder bent aan je scherm dan je in eerste instantie wilt toegeven. Pak je je telefoon meteen na het wakker worden om te checken of je berichten hebt? En wat doe je als je je verveelt? Wat is het doel van het gebruik? Gebruik je het om te ontspannen, of om even niets te hoeven voelen? Pijn, spanning en leegte. Veel mensen grijpen onbewust naar een scherm om prikkels van binnenuit te dempen. Maar juist die vlucht houdt de spanning in stand.
Door bewust te kijken naar je gebruik, kun je keuzes maken die beter passen bij wat je nodig hebt. Dit hoeft geen streng regime te zijn, maar een manier om meer rust in je dag te brengen.
Je hoort veel ouders klagen dat hun kinderen te veel schermtijd hebben op een dag, en vaak is dit ook terecht. Tegelijkertijd geven we als volwassenen geen ander voorbeeld. We scrollen tijdens het eten, zitten met één oog op ons scherm tijdens een gesprek en grijpen naar onze telefoon zodra we even niets te doen hebben. En laten we eerlijk zijn: kinderen spiegelen wat ze zien. Als wij moeite hebben om stil te zitten zonder scherm, hoe leren zij dan dat ook rust belangrijk is. Dat het oké is als je je verveelt, want juist dan ontwikkel je talenten. Bewuste schermtijd begint bij jezelf.
Ik zeg niet dat je per direct moet stoppen met alle schermen. We leven nu eenmaal in een tijd waarin dit bijna onmogelijk is. Wel kan je je schermtijd beperken. Een paar kleine aanpassingen kunnen al verschil maken.
Pak in plaats van je telefoon een boek of maak een wandeling voor het slapen gaan. Zo krijgt je hoofd te tijd om af te schakelen en ga je met rustige prikkels slapen. Een muziekje kan natuurlijk ook, maar doe dit dan zonder beeld.
Je hoeft niet altijd bereikbaar te zijn. Demp meldingen of zet ze helemaal uit. Tegenwoordig kan je per app instellen wat je wel en niet wilt ontvangen of horen. Zo kan je ervoor kiezen sociale media meldingen uit te zetten, maar bijvoorbeeld voor je berichtjes wel een melding te krijgen. Wees hier selectief in en prioriteer wat belangrijk is en wat niet.
De beste tip uit dit rijtje, al zeg ik het zelf. Iedere telefoon heeft een instelling waarin je je schermtijd kan zien en zelfs instellen. Kijk je ernaar, maar gebruik je je telefoon alsnog te veel? Stel een plafond in hoe lang je op een dag naar sociale media mag kijken.
Respecteer jezelf en de mensen om je heen. Leg je telefoon weg tijdens het eten. Knoop gezellig een gesprek aan, aan de ontbijttafel in plaats van het nieuws te lezen op je telefoon. Start je dag rustig op en laat die ook rustig eindigen.
“Ja, maar voor mijn werk moet ik ook veel naar een scherm kijken!”
Juist dan is het extra belangrijk om bewust rustmomenten in te bouwen. Je hoeft niet minder te werken, maar wel anders omgaan met de tijd die je voor een scherm doorbrengt. Las elke 25 tot 30 minuten een kleine pauze in. Sta even op, staar uit het raam, draai je schouders los en reset je brein van die continue overprikkeling.
En wees eerlijk: hoeveel van je schermtijd is écht nodig, en hoeveel is gewoonte of vluchtgedrag?
Als je merkt dat schermtijd je steeds verder verwijderd raakt van jezelf en je weinig rust meer ervaart, is het tijd om in actie te komen. Niet met strenge regels, maar met hulp om weer grip te krijgen op je energie.
Bij Liberi helpen we je om te ontdekken wat jou echt helpt ontspannen. Samen met een professionele coach kijk je naar je stresspatronen, je schermgebruik en je herstelvermogen. Benieuwd wat we voor jou kunnen betekenen? Neem vrijblijvend contact met ons op.
Doe geheel vrijblijvend de burn-out test of neem contact met ons op.
Direct contact Of bel 085 - 5363606