Restless Legs Syndrome (RLS), ook bekend als Willis-Ekbom-ziekte, is een neurologische aandoening die wordt gekenmerkt door een onweerstaanbare drang om de benen te bewegen. Meestal doe je dit omdat je benen naar aanvoelen. Zwaar, kriebelig of tintelend bijvoorbeeld. Restless legs is een officieel syndroom. Hoewel de aandoening in principe een medische oorzaak heeft, kan het overgaan in een sensorische tic. Je lichaam is zo gewend geraakt aan de beweging dat je het gevoel hebt dat je iets mist zodra je been stilstaat. Over het algemeen hebben mensen in de avond en nacht meer last van deze kwaal dan overdag. Er is geen medicijn tegen restless legs. Betekent dit dat er niets te doen is tegen rusteloze benen? Gelukkig wel. In deze blog kijken we naar wat RLS precies is en hoe je de symptomen kunt aanpakken.
Inhoudsopgave van deze blog over restless legs
- Wat is de oorzaak van het restless legs syndroom?
- Wat zijn de symptomen van restless legs?
- Er is vaak een duidelijke link tussen RLS en stress
- Medicatie kan rusteloze benen verminderen
- Het klinkt misschien tegenstrijdig, maar bewegen is effectiever tegen restless legs
Wat is de oorzaak van het restless legs syndroom?
Rusteloze benen is in principe geen op zichzelf staand syndroom. Het is meestal een gevolg van een onderliggend probleem. Je rusteloze benen ontwikkel je omdat je benen gewoon niet goed aanvoelen. Je hebt last van je benen en daarom krijg je de drang om ze constant te bewegen.
Bekende medische oorzaken
- Een nieraandoening.
- Diabetes type 2.
- Reuma.
- Spataderen.
- Ziekte van Parkinson.
- Schildklierproblemen.
Mildere oorzaken
Naast bovenstaande medische aandoeningen zijn er ook mildere oorzaken die RLS kunnen uitlokken:
- Zwangerschap (indien je RLS ontwikkelt in je zwangerschap, verdwijnt deze stoornis vaak weer nadat je bevallen bent).
- Bloedarmoede.
- Vitaminetekort.
- Medicijngebruik (medicijnen die gebruikt worden tegen depressie kunnen RLS aanwakkeren).
- Erfelijkheid.
- Stress en burn-out.
Leefgewoonten die rusteloze benen kunnen versterken
Ook is er een nauw verband met een aantal leefgewoonten die restless legs kan versterken.
- Roken.
- Koffie drinken.
- Alcohol drinken.
- Overgewicht.
- Te weinig lichaamsbeweging.
Vanzelfsprekend is het, of je nu wel of geen last hebt van rusteloze benen, goed om de bovenstaande gewoonten zoveel mogelijk te beperken.
Wat zijn de symptomen van restless legs?
De term “restless legs” beschrijft in principe natuurlijk heel goed wat je ervaart. Toch is deze term meer een beschrijving van de uiting van dit syndroom dan van wat je daadwerkelijk voelt. Indien je last hebt van rusteloze benen ondervind je vaak de volgende symptomen:
- Een vervelend gevoel in de benen, tintelingen of kriebels.
- Gevoel van onrust in je benen. Je moet je been bewegen anders gaat het gevoel niet weg (sensorische tic).
- Moeite met stil liggen in bed. Dit veroorzaakt vermoeidheid en slapeloosheid.
- Bovenstaande symptomen spelen vooral in de avond en nacht op.
- Langdurig stilzitten is lastig. Lange reizen, bioscoopbezoek of eten in een restaurant triggert je onrustige benen.
Er is vaak een duidelijke link tussen RLS en stress
RLS veroorzaakt stress en stress veroorzaakt RLS. Het is een vicieuze cirkel die elkaar blijft versterken. Je zal merken dat je restless legs syndrome verergert indien je meer last hebt van stress dan normaal, zoals in een burn-out. Deze stress kan ook extern veroorzaakt worden. Als je steeds wordt verteld dat je onrustig doet met je benen, en dat een ander daar last van heeft, creëert dat nog meer stress doordat je je bewust wordt van andermans irritatie. Iets wat je op dit moment niet kan gebruiken. Intern kan je het zien als een soort uitlaatklep. Door de stress ervaar je een alsmaar durend onrustig gevoel en dat moet er op een gegeven moment uit. Bijvoorbeeld door een automatische beweging met je been of benen te maken. Een zogenoemde afgifte van jouw geest op je lichaam.
Creëer rust in je geest voor rust in je benen
Wanneer je erin slaag om voor jezelf rust te creëren, zul je merken dat je ook minder last krijgt van restless legs.. Wanneer je klachten ernstig zijn kun je eventueel aan de slag gaan met ACT of cognitieve gedragstherapie. Dit in combinatie met mindfulness en je wandelschema is een bewezen effectieve manier om je rust terug te krijgen in je hoofd en lijf. Lukt het je niet alleen, dan staan onze coaches voor je klaar.
Medicatie kan rusteloze benen verminderen
Er is een mogelijkheid de symptomen van rusteloze benen te behandelen, of te verminderen, met medicijnen. Natuurlijk is het goed dat het bestaat, echter is het niet de oplossing. Dit zou betekenen dat je de rest van je leven medicijnen moet slikken om van je restless legs af te komen en er is geen enkel medicijn die op korte of lange termijn geen bijwerkingen geeft. Wanneer je RLS ernstige vormen aangenomen heeft krijg je vaak Rotigotine, Pramipexol en Ropinirol voorgeschreven. Van deze medicijnen kun je misselijk worden, hoofdpijn krijgen of vermoeid zijn. Helaas kunnen deze preparaten op langere termijn je rusteloze benen verergeren.
In sommige gevallen wordt slaapmedicatie voorgeschreven. Je slaapt hierdoor wel beter maar het rusteloze gevoel in je benen verdwijnt niet.
Het klinkt misschien tegenstrijdig, maar bewegen is effectiever tegen restless legs
Een van de gezondere methodes om restless legs te verminderen is bewegen en dan bij voorkeur wandelen. Je zou bijvoorbeeld aan de slag kunnen gaan met wandelcoaching. Een coach kan jou helpen een schema op te stellen om zo dagelijks tot je lichaamsbeweging te komen met de focus op het bewegen van je benen. Indien je op dit moment nog geen vast ritme hebt in bewegen, bouw je dit geleidelijk aan op tot 45 a 60 minuten per dag. Een kort rondje wordt naarmate de weken vorderen een lange ronde. Loop niet direct te hard van stapel. Je lichaam moet nog wennen aan regelmatig wandelen. Het is zonde als je de motivatie verliest omdat je last blijft houden van spierpijn. Je hoeft niet direct 5 kilometer te wandelen. Kleine stappen zijn ook stappen.
Wat je vrij snel kunt merken, is dat je benen bezig houden en uitputten kan bijdragen aan het terugdringen van het rusteloze gevoel. Ook wanneer je plotseling last krijgt van rusteloze benen is het goed om in actie te komen. Even een paar minuten flink lopen of traplopen kan helpen. Net als het doen van een aantal diepe kniebuigingen.
